تنشها بین هند و پاکستان؛ امریکا چه میکند؟
پس از حمله تروریستی در منطقه کشمیر، هند پاکستان را متهم کرد و سطح تنشها بین دو کشور را با بستن آب دریای سند به روی پاکستانیها افزایش داد. نظریهها بر این است که تنشها بین هند و پاکستان میتواند این دو قدرت هستهای را به یک جنگ تمام عیار بکشاند.
جدایی از حول و حواشی که پیرامون تنشها وجود دارد، دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده امریکا، واکنش جالبی در این قبال داشته و گفته است: هند و پاکستان همواره روابطی پرتنش داشتهاند و خودشان باید مشکل شانرا حل کنند.
روابط هند و امریکا
هندیها روابط نزدیکی با امریکا دارند و یکی از متحدان نزدیک این کشور محسوب میشوند. هرچند گاها اختلافات جزئی بین دو طرف وجود داشته، ولی با دیپلماسی و سفرهایی که بین طرفین انجام شده، حل گردید. توافقنامه تامین امنیت یکی از گامهای جدید بود که هند را به هجدهمین کشوری تبدیل میکند که این قرارداد را با امریکا دارد.
امریکاییها نمیخواهند شریک استراتژیکی چون هند را در دنیایی که هژمونی واشنگتن فروریخته و قدرتهای دیگری رویکار آمدهاند، از دست بدهند، چون هم از لحاظ جغرافیایی و هم از لحاظ ساختاری و قدرت دفاعی برای امریکا اهمیت دارد.
پاکستان، قربانی اهداف امریکا
در مقابل، پاکستان واقع شده در جنوب آسیا، یکی از شرکای امنیتی نزدیک برای ایالات متحده طی چند دهه گذشته بود. البته شریک امنیتی به این معنا که پاکستانیها بهخوبی نقش تطبیقکننده اهداف غرب و امریکا را در منطقه اجرا میکردند و گروههای مختلف تروریستی را برای ناامن کردن منطقه و کشورهای مختلف تربیت، آموزش و صادر مینمودند.
طوری که جدیدا خواجه محمد آصف، وزیر دفاع پاکستان در گفتوگو با شبکه خبری اسکاینیوز گفته است که کشورش برای مدت سه دهه از گروههای هراسافگن پشتیبانی کرده است.
«ما سه دهه است که این کارهای کثیف را برای ایالات متحده و غرب، از جمله بریتانیا، انجام میدهیم. این اشتباهی بود که انجام دادیم و به همین دلیل است که اکنون این مسایل به ما نسبت داده میشود.»
شاید دستگاه دیپلماسی پاکستان زمانیکه به غرب و بریتانیا و امریکا تکیه کرده بود، به امروز فکر نکرده بودند که ممکن است امریکا به پاکستان پشت کند و این کشور را بهعنوان «گوشت قربانی» استفاده نماید. وقتی اشرف غنی و نظام جمهوریت قربانی امریکا شدند، پاکستان باید عبرت میگرفت و یا هم وقتی واشنگتن پشت اوکراین را در جنگ با روسیه خالی کرد، باید عبرتی برای اسلامآباد میبود.
اوضاع بد پاکستان و تعقل در سیاست
در نتیجه، تنشها بین هند و پاکستان که بهقول ترامپ، اختلافات دیرینه دارند، حتا میتواند ریشه امریکایی داشته باشد. چرا که زمزمههای مقامات امریکایی از جمله زلمی خلیلزاد و همینطور اوضاع بد پاکستان که گروههای تروریستی قدرت زیادی پیدا کرده، نشان از تضعیف دولت این کشور و حتا سقوط آنرا دارد.
تضاد و تنشها بین هند و پاکستان، بر سر مسائل مختلفی است که از مسئله کشمیر شروع و حتا تا میدان ژئوپلیتیکی مثل افغانستان ادامه داشته و دارد، ولی مهمتر از این موضوعات، حالا بحثی است که امریکا میخواهد پاکستان را قربانی کند. همان پاکستانی که سالها از تروریسم بخاطر منافع واشنگتن و لندن و دیگران حمایت کرد. لحن و ادبیاتی که ترامپ همزمان با اوجگیری تنشها بین هند و پاکستان بکار برد، گواه همین امر است.
پایان
در حالیکه امریکا میتوانست نقش میانجی بین این دو متحد خود را بازی کند، ولی نمیخواهد و حتا از رئیس جمهور کشوری که خود را ابرقدرت میخواند و یا در تلاش احیای قدرت خود است، این جمله شنیده نشد که سازمان ملل و یاد سایر نهادهای جهانی باید دخالت کرده و جلو افزایش تنشها بین هند و پاکستان را بگیرند.
این سیاست امریکا برای پاکستان فاجعه است و اگر حتا امروز به خود آمده باشد، میتواند جهتگیری خود را تغییر داده و با پیوستند به قدرتهای منطقه، جلو فاجعه و حتا سقوط دولت خود را بگیرد. دورنمای این وضع، خطرناک است، ولی اگر سیاست قوی و اراده سیاسی وجود داشته باشد، میتواند تبدیل به فرصت برای اسلامآباد شود.

الیاس احمدی