تدابیر طالبان برای محرم
مراسم عزاداری شیعیان افغانستان در ماه محرم سال گذشته تحت حکومت طالبان با چالش‌ها و محدودیت‌هایی همراه بود، اما هر طور که بود با شور مذهبی مردم برگزار شد. این وضعیت نشان‌دهنده تعهد مردم به ارزش‌ها و آیین‌های دینی خود است، حتی در شرایط دشوار و پر از چالش. اما طالبان نیز ناچار بودند برای حفظ امنیت عزاداران و جلوگیری از حملات احتمالی، محدودیت‌هایی را وضع کنند.
طالبان برای تأمین امنیت مراسم‌های مذهبی، تدابیر مختلفی اتخاذ کردند که شامل حضور نیروهای امنیتی در اطراف محل برگزاری مراسم و کنترول دقیق تجمعات بود. این محدودیت‌ها اگرچه برای برخی از شرکت‌کنندگان ناخوشایند بود، اما به دلیل تهدیدهای واقعی و موجود از سوی گروه‌های تروریستی، اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسید. طالبان اعلام کرده بودند که امنیت مراسم‌ها را تضمین خواهند کرد و برای جلوگیری از هرگونه حمله، برخی از تجمعات را محدود یا به مناطق امن‌تر منتقل کردند.
این اقدامات نشان می‌دهد که طالبان در تلاش بودند تا همزمان با حفظ کنترول و نظم، به نگرانی‌های امنیتی پاسخ دهند و از وقوع حوادث ناگوار جلوگیری کنند. هرچند این محدودیت‌ها و نوع تدابیر طالبان برای محرم، باعث کاهش آزادی‌های مذهبی و برخی نارضایتی‌ها شد.
مردم خواستار تامین امنیت واقعی هستند نه قفس سازی!
با این حال، طالبان باید شیوه‌های تأمین امنیت مراسم‌ها را تغییر دهند تا عزاداران حسینی بتوانند آزادانه‌تر به امور مذهبی خود بپردازند. ایجاد موکب‌ها و هیئت‌های مذهبی در مناطق مختلف باید به شکل سابق بازگردد و مردم بتوانند بدون محدودیت در مراسم‌های دینی شرکت کنند. اگر حکومت طالبان بتواند چنین اقدامی را با موفقیت انجام دهد، نشان خواهد داد که توانسته امنیت را به معنای واقعی کلمه تأمین کند. جمع‌آوری مردم در مناطق مشخص و تحت کنترول دقیق شاید در کوتاه‌مدت موثر باشد، اما هنر واقعی در توانایی جلوگیری از حملات تروریستی قبل از وقوع آنها نهفته است.
برای رسیدن به این هدف، طالبان باید سازمان‌های اطلاعاتی و امنیتی قوی‌تری داشته باشند که بتوانند تهدیدات را پیش از اجرا، شناسایی و خنثی کنند. این موضوع نیازمند همکاری و تبادل اطلاعات با دیگر کشورها و سازمان‌های بین‌المللی است. تمام حکومت‌های قدرتمند در جهان از سازمان‌های اطلاعاتی پیشرفته‌ای برخوردارند که قادر به شناسایی و مقابله با تهدیدات قبل از وقوع آنها هستند. اگر طالبان بتوانند چنین سیستمی را پیاده کنند، نه تنها امنیت مراسم‌های مذهبی بلکه امنیت عمومی کشور نیز بهبود خواهد یافت.
تدابیر طالبان برای محرم، درحالیکه داعش در کمین است!
با تمام این تفاسیر اما نباید خطر داعش را فراموش کنیم. این گروه تروریستی همواره به دنبال بهره‌برداری از هرگونه ضعف امنیتی برای حمله به تجمعات مذهبی و ایجاد وحشت در جامعه است. تهدید داعش در افغانستان همچنان واقعی و جدی است و نیازمند توجه ویژه و مستمر است. طالبان باید با تقویت همکاری‌های امنیتی و اطلاعاتی خود، به ویژه در مناطق حساس و پرخطر، از هرگونه اقدام تروریستی پیشگیری کنند. با در نظر گرفتن این تهدیدات و اقدامات پیشگیرانه، می‌توان به تدریج فضای امن‌تری برای برگزاری مراسم‌های مذهبی فراهم کرد و اعتماد عمومی را به بهبود وضعیت امنیتی کشور جلب کرد.
نقش مهم علمای شیعه در این برهه حساس
در این میان، علمای شیعه نیز نقش مهمی در این ایام محرم ایفا می‌کنند. آنها باید به دنبال وحدت‌سازی و ترویج همبستگی میان اقشار مختلف جامعه باشند. آنها با تکیه بر مشترکات دینی و فرهنگی و تأکید بر ارزش‌های مشترک، می‌توانند به کاهش تنش‌ها و افزایش همدلی میان مردم کمک کنند. علمای شیعه با هدایت مراسم‌های مذهبی و ارائه پیام‌های وحدت‌بخش می‌توانند نقشی کلیدی در تقویت پیوندهای اجتماعی و مذهبی در این دوره حساس داشته باشند. این رویکرد نه تنها به تقویت امنیت و ثبات اجتماعی کمک می‌کند، بلکه به تحکیم وحدت اسلامی در مقابل تهدیدات مشترک نیز منجر خواهد شد.
در آخر باید گفت که نگاه رهبران حکومت طالبان نسبت به برخی موضوعات باید تغییر کند و نباید تنها به نکات امنیتی آن بپردازند. البته که امنیت مهم است اما این دید تک بعدی باعث می شود حساسیت نسبت به موضوعات بیش از اندازه و غیرواقعی باشد. یکی از این موارد موضوع مراسمات محرم است که اگر حاکمان به آن به عنوان یک فرصت نگاه کنند آنوقت است که طالبان به شیعیان هم نقش می دهد تا هم مناسکش را انجام دهند هم در تامین امنیتش سهم بگیرند.
زهرا محمدی
