سفر هیئت بزرگ اقتصادی ایران به کابل
یک هیئت بزرگ اقتصادی ایران که متشکل از بخش خصوصی با محوریت «فولاد مبارکه اصفهان» است، طی روزهای گذشته به کابل سفر کرده و با مقامات مختلف طالبان از جمله نورالدین عزیزی سرپرست وزارت صنعت و تجارت، عبداللطیف منصور وزیر انرژی و آب و روز یکشنبه 21 اسد سال جاری با ملابرادر آخند معاون اقتصادی ریاست الوزرای امارت اسلامی طالبان دیدار و گفتگو نموده است.
مطابق خبرنامه و توضیحاتی که وزرات تجارت و صنعت و همچنان دفتر معاونت اقتصادی ریاست الوزرای طالبان داده است، هیئت ایرانی ضمن ارایه اطلاعات درباره ی ظرفیت های بالایی شرکت فولاد مبارکه اصفهان، پیشنهادات سرمایه گذاری را در بخش‌های ایجاد منطقه خاص اقتصادی معدنی ایران و افغانستان، اکتشافات معدنی، سرمایه‌گذاری در جاده‌سازی و خط‌آهن مطرح کردند. مقامات طالبان نیز با استقبال از پیشنهادات هیاتی ایرانی در تمام زمینه ها اعلام آمادگی نموده اند.
این در حالی است که قبلا نیز طالبان قراردادهای ۶.۵ میلیارد دالری استخراج معدن را با شرکت های داخلی و خارجی در افغانستان امضا کرده اند. شرکت هایی که با مشارکت شرکای خارجی در ایران، بریتانیا، ترکیه و چین قرار است فعالیت خود را آغاز کنند. اینها نشان می دهد که طالبان عزم جدی برای توسعه و گسترش اقتصاد افغانستان دارند. با این حال پرسش اساسی اینست که آیا طالبان موفق به نجات اقتصاد افغانستان می شود؟
عزم بی نظیر طالبان برای توسعه و گسترش اقتصاد افغانستان
طالبان پس از به دست گرفتن قدرت در افغانستان، عزم خود را برای توسعه و گسترش اقتصاد این کشور نشان داده‌اند. این گروه، که در گذشته بیشتر به عنوان یک نیروی نظامی و ایدئولوژیک شناخته می‌شد، اکنون به طور جدی در پی بازسازی و توسعه اقتصادی افغانستان است. طالبان تلاش کرده‌اند تا با ایجاد ثبات در کشور، زمینه‌های لازم برای رشد اقتصادی را فراهم کنند و به جهانیان نشان دهند که در زمینه‌های اقتصادی نیز توانمند استند.
یکی از اقدامات طالبان در این راستا، دعوت از سرمایه‌گذاران خارجی و همسایگان منطقه‌ای برای سرمایه‌گذاری در افغانستان است. آنها بر این باورند که با استفاده از منابع طبیعی غنی و موقعیت جغرافیایی استراتژیک کشور، می‌توانند اقتصاد افغانستان را به شکوفایی برسانند. به همین منظور، طالبان تلاش کرده‌اند تا با ایجاد روابط اقتصادی قوی‌تر با کشورهایی نظیر چین، ایران، پاکستان و روسیه، زمینه جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی را فراهم کنند.
سفر هیئت بزرگ اقتصادی ایران به کابل و اهمیت آن برای افغانستان
همانطور که یاد آوری گردید، طالبان عزم راسخ و جدی برای نجات اقتصاد افغانستان دارند، در همین راستا مقام های ارشد حکومت سرپرست کنونی طی روزهای گذشته میزبان هیئت بزرگ اقتصادی ایرانی با محوریت شرکت فولاد مبارکه اصفهان در کابل بود. این دیدارها و گفتگوها با هدف بررسی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بخش فولاد و صنایع مرتبط با آن در افغانستان انجام شده است.
فولاد مبارکه به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان فولاد در خاورمیانه، علاقه‌مند به گسترش فعالیت‌های خود در منطقه است و افغانستان با منابع غنی معدنی و نیاز به توسعه زیرساخت‌های صنعتی، به عنوان یک مقصد جذاب برای سرمایه‌گذاری در این حوزه مطرح شده است. در این ملاقات ها و گفتگوها، نمایندگان شرکت فولاد مبارکه پیشنهادات متعددی را برای سرمایه‌گذاری و همکاری با دولت طالبان ارائه دادند.
پیشنهادات هیاتی ایرانی، شامل ایجاد کارخانه‌های تولید فولاد، استخراج و فرآوری معادن آهن و سایر فلزات، و انتقال فناوری‌های پیشرفته در زمینه تولید فولاد بود. هیئت ایرانی همچنین تاکید کرد که این همکاری‌ها می‌تواند به توسعه اقتصادی افغانستان کمک کند و زمینه اشتغال‌زایی و بهبود زیرساخت‌های صنعتی این کشور را فراهم آورد.
مقامات طالبان نیز از پیشنهادات هیئت ایرانی استقبال کرده و اعلام کردند که طالبان آماده است تا با ارائه تسهیلات و حمایت‌های لازم، شرایط را برای جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی از جمله شرکت فولاد مبارکه فراهم کند. آنها همچنین بر اهمیت همکاری‌های اقتصادی با ایران در راستای تحقق اهداف توسعه‌ای افغانستان تاکید کردند و اظهار داشتند که چنین پروژه‌هایی می‌تواند به تقویت روابط دو کشور و افزایش ثبات اقتصادی در افغانستان منجر شود.
سفر هیئت بزرگ اقتصادی ایران به کابل و این دیدارها نشان‌دهنده تمایل جدی هر دو طرف برای گسترش همکاری‌های اقتصادی است. ایران به عنوان یک همسایه مهم و دارنده تجربه‌های گسترده در زمینه صنایع سنگین، می‌تواند نقشی کلیدی در بازسازی و توسعه اقتصادی افغانستان ایفا کند. از سوی دیگر، طالبان نیز با استقبال از چنین سرمایه‌گذاری‌هایی، به دنبال تقویت زیرساخت‌های اقتصادی کشور و ایجاد شرایط مناسب برای رشد و توسعه پایدار استند.
آیا طالبان موفق به نجات اقتصاد افغانستان می شود؟
نخست این نکته را بایستی در نظر داشت که اقتصاد افغانستان با چالش ها و بحران های متعدد مواجه است. چنانچه طی دو دهه ی گذشته اقتصاد این کشور کاملا وابسته به کمک های خارجی بود و متاسفانه به رغم اینکه میلیاردها و حتی تریلیون ها دالر کمک های بشری طی بیست ساله گذشته به افغانستان سرازیر شد، ولی به دلیل رفتار خائینانه ی آمریکا و متحدانش و همانطور فساد افسار گسیخته ی مهره های آمریکای و غربی، کمترین تحولی در اقتصاد کشور به بار نیامد.
با این وجود اما طالبان تا اکنون نشان داده است که آنها عزم راسخ و جدی برای نجات اقتصاد افغانستان دارند. به همین دلیل مقامات طالبان به جای جذب کمک های بشری و طلب استعانت از کشورهای غربی و آمریکا، به دنبال جلب و جذب سرمایه گذاران و تاجران خارجی اند. طالبان به خوبی می‌دانند که احیای اقتصاد افغانستان نیازمند همکاری با کشورهای همسایه و جذب سرمایه‌های خارجی است.
به همین دلیل آنها از یکطرف در تلاش اند تا زیر بناها را توسعه دهند و با راه اندازی پروژه های زیر بنایی و زیر ساختی، زمینه های سرمایه گذاری را در افغانستان توسعه دهند و از طرف دیگر با گسترش دادوستد با کشورهای همسایه، اقتصاد افغانستان را با منافع کشورهای منطقه گره بزنند. چنانچه همین اکنون طالبان روابط تجاری و اقتصادی نیک با کشورهای چین و ایران برقرار کرده و با کشورهای آسیای مرکزی نیز در تعامل تنگاتنگ اقتصادی قرار دارد.
با این حال؛ اما طالبان این واقعیت را درک کرده اند که ایران نسبت به بسیاری از کشورهای همسایه و منطقه جایگاه ویژه در اقتصاد افغانستان دارد و آنها به خوبی می دانند که ایران در هر شرایطی می تواند یکی از همکاران همیشگی و ثابت اقتصاد افغانستان باشد. زیرا باتوجه به اینکه ایران در حوزه های مختلف صنعتی تجربه ای کافی دارد، می‌تواند به تقویت تجارت، افزایش تولید داخلی و بهبود زیرساخت‌های انرژی و حمل و نقل افغانستان کمک کند.
در نتیجه باتوجه به آنچه که یادآوری گردید، اینک می توان گفت که هرچند بسیار مشکل است در حال حاضر در رابطه به نتایج فعالیت ها و اقدامات طالبان نظر قطعی داد و امکان موفقیت آنها را در راستای نجات اقتصاد افغانستان مشخص ساخت، ولی با این حال علمکرد دولت طالبان تا اکنون در قسمت جلب و جذب سرمایه گذاری های خارجی و تامین روابط نیک اقتصادی با کشورهای منطقه و به ویژه ایران موفقانه بوده است و انتظار می رود که آنها از این طریق بتوانند افغانستان را به موقعیت و جایگاه واقعی اش برسانند و با توسعه و گسترش زیرساخت ها و زیربناها موفق به نجات اقتصاد افغانستان شود.
نقیب الله جمشید
