از زمان تأسیس رژیم صهیونیستی در سال 1948، این رژیم با مجموعه‌ای از جنایات جنگی، جنایات علیه بشریت و نقض حقوق بشر در فلسطین شناخته شده است. این نوشته به بررسی جنایات رژیم صهیونیستی در طول 76 سال گذشته و به‌ویژه در یک سال اخیر میپردازد. طبق آمارها و مستندات بین‌المللی این جنایات شامل طیف گسترده ای از جنایات بین المللی، از جمله کشتار غیرنظامیان، آوارگی، و تخریب زیرساختها، استفاده از سلاح های غرمتعارف و گرسنگی دادن است.
کشتار غیرنظامیان
طی سال‌های اخیر، کشتار زنان، کودکان و غیرنظامیان به‌عنوان بخشی از سیاست‌های نظامی رژیم صهیونیستی به طور مداوم گزارش شده است. طبق گزارش‌های سازمان‌های حقوق بشری مانند “عفو بین‌الملل” و “دیدبان حقوق بشر”، در درگیری‌های اخیر در غزه، شمار زیادی از قربانیان غیرنظامی بوده‌اند. این کشتارها به‌ویژه در حملات هوایی و زمینی رژیم صهیونیستی به‌خوبی مشهود است. درحالیکه بر اساس اسناد بین المللی از جمله کنوانسیون چهارم ژنو (1949) که به طور خاص به حمایت از غیرنظامیان در زمان جنگ میپردازد، میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی (1966)، کنوانسیون منع شکنجه و سایر رفتارهای بیرحمانه، غیرانسانی یا تحقیر آمیز، رأی مشورتی دیوان بین المللی دادگستری (2004) در مورد دیوار حائل، هرگونه آسیب زدن به غیرنظامیان ممنوع دانسته شده است.
آوارگی و بحران انسانی؛ اوج جنایات رژیم
آوارگی به یکی از پیامدهای اصلی سیاست‌های رژیم صهیونیستی تبدیل شده است. طبق آمار UNRWA، میلیون‌ها فلسطینی در اثر جنگ‌ها و تخریب‌های مکرر، مجبور به ترک خانه‌های خود شده‌اند. آوارگی فلسطینیان به‌عنوان نتیجه سیاست‌های رژیم صهیونیستی، نقض جدی حقوق بشر است و به‌عنوان یک جرم بین‌المللی تحت قوانین بین‌المللی قابل‌پیگیری است. ماده 49 کنوانسیون چهارم ژنو، به‌صراحت اعلام میکند که «نیروهای اشغالگر نمی‌توانند جمعیت را به طور اجباری از سرزمین‌های اشغالی خود منتقل کنند.» کنوانسیون بین‌المللی منع همه اشکال تبعیض نژادی نیز در ماده 3 بر حق حیات انسان‌ها تأکید دارد و هرگونه تبعیضی که منجر به آوارگی شود را محکوم میکند. میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (ICESCR) نیز در ماده 11 خود، حق هر فرد به یک استاندارد مناسب زندگی، شامل حق غذا، لباس، مسکن و بهداشت را به رسمیت می‌شناسد. بر کسی پوشیده نیست که آوارگی جمعی فلسطینیان به‌دلیل جنگ و تخریب زیرساختها، نقض این حقوق است.
اخراج اجباری غیرنظامیان از اراضی اشغالی طبق اساسنامه رم (1998) که مبنای تأسیس دیوان بین‌المللی کیفری (ICC) است، به‌عنوان یک جرم بین‌المللی شناسایی شده است و در ماده 7 و 8 این اساسنامه از مصادیق جنایت علیه بشریت و جنایت جنگی دانسته شده است. به این ترتیب، اخراج اجباری فلسطینیان از اراضی اشغالی نه‌تنها نقض حقوق بشر، بلکه جرم بین‌المللی محسوب میشود و عامل آن قابل تعقیب و مجازات است. دیوان بین‌المللی کیفری و جامعه جهانی موظف به اقدام علیه این نوع جنایات هستند.
تخریب زیرساختها
تخریب اماکن درمانی، آموزشی و زیرساخت‌های شهری به یکی از ویژگی‌های بارز جنگ‌های رژیم صهیونیستی تبدیل شده است. شفاخانه ها، مکاتب و تأسیسات زیرساختی به طور مداوم هدف حمله هوایی و زمینی نیروهای اسرائیلی قرار می‌گیرند. این عملکرد نیروهای رژیم صهیونیستی نقض آشکار قوانین بین‌المللی حقوق بشردوستانه و حقوق بشر است. ماده 18 کنوانسیون چهارم ژنو بیان میدارد: «شفاخانه ها و تأسیسات پزشکی باید در تمام شرایط محافظت شوند.» ماده 12 پروتکل الحاقی اول به کنوانسیون های ژنو (1977) به حمایت از غیرنظامیان و تأسیسات طبی تأکید دارد و هرگونه حمله به شفاخانه ها و مراکز درمانی را به عنوان نقض جدی قوانین بین المللی بشردوستانه معرفی میکند. ماده 28 کنوانسیون حقوق طفل (1989) نیز به حق دسترسی اطفال به آموزش و مکاتب اشاره دارد و هرگونه تخریب مکتب را به عنوان نقض حقوق اطفال تلقی میشود. اعلامیه حقوق بشر و میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (1966) بر حق هر فرد به آموزش، صحت و استانداردهای مناسب زندگی تأکید دارند. تخریب زیرساختها به ویژه شفاخانه ها و مکاتب و مراکز آموزشی، به طور مستقیم این حقوق را نقض میکند.
استفاده از سلاح‌های نامتعارف
استفاده از سلاح‌های نامتعارف و ممنوعه مانند بمب‌های فسفری و سایر سلاح‌های کشتارجمعی در حملات هوایی و زمینی رژیم صهیونیستی بر فلسطینیان، نگرانی‌های زیادی را در سطح بین‌المللی ایجاد کرده است. این سلاح‌ها به‌ویژه در مناطق مسکونی استفاده می‌شوند و تأثیرات ویرانگری بر غیرنظامیان دارند. استفاده از سلاح‌های نامتعارف طبق قوانین بین‌المللی ممنوع است. کنوانسیون منع استفاده، ذخیره و تولید سلاح‌های شیمیایی (1993) استفاده از سلاح‌های شیمیایی را ممنوع میکند و به‌ویژه بر ممنوعیت تولید و ذخیره‌سازی این سلاح‌ها تأکید دارد. کنوانسیون درباره سلاح‌های بیولوژیک (1972) نیز تولید و ذخیره‌سازی سلاح‌های بیولوژیک را ممنوع کرده و بر ممنوعیت استفاده از آن‌ها تأکید میکند. طبق پروتکل سوم کنوانسیون حملات هوایی (1980) نیز استفاده از سلاح‌های شیمیایی و سلاح‌های دیگری که می‌توانند تأثیرات غیرقابل تحملی بر غیرنظامیان داشته باشند ممنوع است. ماده 51 پروتکل الحاقی اول به کنوانسیون‌های ژنو (1977)، نیز تأکید دارد که حملات باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که غیرنظامیان به حداقل ممکن آسیب ببینند و حملات به غیرنظامیان را ممنوع میکند. رای مشورتی دیوان بین‌المللی دادگستری (1996) درباره قانونی بودن تهدید یا استفاده از سلاح‌های هسته‌ای، دیوان بین‌المللی دادگستری تأکید کرد که استفاده از سلاح‌های کشتار جمعی باید با اصول بشردوستانه بین‌المللی سازگار باشد.
شکنجه و نقض گسترده حقوق بشر
گزارش‌های متعددی از شکنجه، تجاوز و ترور توسط نیروهای نظامی رژیم صهیونیستی علیه فلسطینیان به‌ویژه در زندان‌ها منتشر شده است. نهادهایی مانند “عفو بین‌الملل” و “دیدبان حقوق بشر” گزارش‌های متعددی منتشر کرده‌اند که شامل شهادت قربانیان شکنجه، تجاوز و نقض حقوق بشر در زندان‌های اسرائیلی است. کمیته ضد شکنجه سازمان ملل که به طور دوره‌ای گزارشی از وضعیت شکنجه در کشورهای مختلف از جمله اسرائیل منتشر میکند، در گزارش های خود از نقض گسترده حقوق بشر علیه فلسطینیان و عدم پاسخگویی رژیم صهیونیستی حکایت دارد. طبق قوانین بین‌المللی این‌گونه عملکردها ممنوع و جرم است. به‌عنوان‌مثال کنوانسیون منع شکنجه و سایر رفتارهای بیرحمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز (1984) به‌صراحت هر گونه شکنجه و رفتار غیرانسانی را منع کرده و بر این نکته تأکید دارد که هیچ استثنایی نمی‌تواند توجیه‌کننده شکنجه باشد. کنوانسیون چهارم ژنو نیز بر حقوق افراد تحت اشغال تأکید دارد و در ماده 3، هرگونه رفتار بیرحمانه و نقض حقوق بشر، از جمله شکنجه و ترور را ممنوع میکند. ماده 7 میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی (ICCPR) تأکید دارد که هیچ‌کس نباید مورد شکنجه یا رفتار بیرحمانه یا غیرانسانی قرار گیرد. همچنین، ماده 10 این میثاق به حقوق زندانیان و الزام به برخورد انسانی با آن‌ها اشاره میکند.
گرسنگی به‌عنوان یک شیوه جنگی
گزارش‌های متعددی وجود دارد که نشان می‌دهد رژیم صهیونیستی با اعمال محدودیت‌ها و محاصره به‌عنوان یک شیوه و تاکتیک جنگی، به گرسنگی‌دادن فلسطینیان به‌ویژه در غزه کمک کرده است. سازمان جهانی غذا و آژانس امداد و کار سازمان ملل برای پناهندگان فلسطینی بارها از وخامت وضعیت تغذیه در غزه و افزایش تعداد افرادی که در معرض گرسنگی هستند، گزارش داده‌اند. بر کسی پوشیده نیست که اقدامات رژیم صهیونیستی به طور مستقیم بر زندگی روزمره فلسطینیان تأثیر گذاشته و نقض جدی حقوق بشر و مصداقی از جنایت علیه بشریت و جنایت جنگی است. ماده 23 کنوانسیون چهارم ژنو، به‌وضوح تأکید دارد که “قدرت اشغالگر موظف است تأمین غذا و مراقبت‌های بهداشتی غیرنظامیان را در سرزمین‌های اشغالی تضمین کند”. هرگونه اقدام به گرسنگی دادن به غیرنظامیان نقض این کنوانسیون به شمار می‌آید. ماده 11 میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (ICESCR)به حق هر فرد به غذا و استاندارد مناسب زندگی تأکید دارد. محدودیت‌ها بر دسترسی به مواد غذایی و دارویی در غزه، نقض آشکار این حقوق است. گرسنگی دادن عمدی غیرنظامیان به عنوان یک شیوه جنگی طبق ماده 7 و 8 اساسنامه رم از مصادیق جنایت علیه بشریت و جنایت جنگی شناخته شده است و عاملین آن به عنوان مجرمین بین المللی، قابل تعقیب و مجازات استند.
و در یک جمع‌بندی کلی میتوان گفت:
جنایات رژیم صهیونیستی علیه فلسطینیان در طول 76 سال گذشته، به‌ویژه در زمینه‌های کشتار غیرنظامیان، آوارگی، تخریب زیرساختها و استفاده از سلاح‌های نامتعارف، نه‌تنها نقض‌های جدی حقوق بشر بلکه جنایات خطیر بین المللی است. مستندات بین‌المللی و گزارش‌های سازمان‌های حقوق بشری به‌وضوح نشان می‌دهند که این اقدامات تحت قوانین بین‌المللی به‌عنوان جرائم جدی شناسایی شده و مستوجب پیگرد قانونی هستند.
رژیم صهیونیستی با بهره‌گیری از سیاست‌های نظامی و محاصره‌های گسترده، شرایط انسانی را در غزه و دیگر مناطق فلسطینی به‌شدت تضعیف کرده است. آوارگی میلیون‌ها فلسطینی، تخریب زیرساخت‌های اساسی و نقض حقوق بشر به‌ویژه حقوق کودکان، پیامدهای ناگواری برای نسل‌های آینده دارد.
اجازه ندادن به تداوم این چرخه خشونت و ظلم و جنایات رژیم نیازمند اقدام جدی و مؤثر از سوی جامعه جهانی و نهادهای بین‌المللی است. محکمه جنایی بین‌المللی و سایر نهادهای حقوق بشری باید مسئولان این جنایات را تحت پیگرد قانونی قرار دهند و به حقایق وضعیت انسانی فلسطینیان توجه بیشتری داشته باشند. تنها با احترام به حقوق بشر و قوانین بین‌المللی میتوان به سمت صلح و عدالت در این منطقه گام برداشت و به آلام ملت فلسطین پایان داد.
سردار اخلاقی زاده
