در چهارمین سال به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، روابط بین شیعیان و حاکمان فعلی کشور، نقل محافل سیاسی است. آیا این روابط با گسست مواجه است یا که به پایان رسیده و زمان تقابل شیعیان با طالبان فرا رسیده است؟
روابط شیعیان با طالبان چهار ساله شد
از آغاز به قدرت رسیدن طالبان در سال ۲۰۲۱، علما، روشنفکران و نهادهای شیعی مسیر تامل و تعامل را انتخاب کردند. آنان با صدور بیانیه‌ها خواستار مشارکت در ساختار سیاسی و حفظ رسمیت مذهب جعفری در قانون اساسی جدید شدند. در این مدت نمایندگانِ متشکل از همه جناح‌های شیعی با مقامات مختلف طالبان دیدار کردند و مطالبات خود را به نمایندگی از ده میلیون شیعه افغانستان مطرح نمودند.
شورای علمای شیعه، به‌عنوان آدرس معتبر شیعیان، بارها تأکید کرد که رسمیت مذهب جعفری نه‌فقط مشروع و مشروعیت‌آفرین است، بلکه باعث تحکیم ثبات و اعتماد متقابل می‌شود .
این روابط هرچند از ابتدا با مشکلاتی همراه بوده، ولی طرفین تلاش کرده‌اند تا به هرگونه جنگ طلبی و تنش نه بگویند و برای آینده یک افغانستان بهتر، صلح را ارج بگذارند که نیاز اساسی کشور است.
وعده‌های طالبان درباره حقوق شیعیان
مقامات طالبان در چند مورد اعلام کرده‌اند که شیعیان بخشی از افغانستان‌اند و حقوق ایشان تامین خواهد شد. وعده‌هایی که تاکنون در قالب وعده و شعار باقی مانده و وارد مرحله عمل نشده است.
چهره‌های پیدا و پنهان زیادی که در دوره جمهوریت، سازوکارهایی را با ارگ داشتند و یا هم مقام رسمی و رهبری و… بر دور خود پیچیده بودند، در چهار سال گذشته تلاش زیادی کردند تا بین شیعیان و طالبان نفاق ایجاد کرده و این تعامل و صلح به وجود آمده را تبدیل به تنش و بحران نمایند. تلاش هایی که موفقیت آمیز نبودند و تیر آنها به خاک اصابت کرد.
چرا باید حقوق شیعیان تامین شود؟
شاید عده ای کوتاه‌اندیش در درون و بیرون طالبان، نگاه تنگ‌نظرانه‌ای نسبت به شیعیان داشته باشند، ولی چه در بُعد دینی و چه در بُعد سیاسی، تامین حقوق شیعیان، یکی از نیازهای اساسی برای افغانستان است. شیعیان همانند اهل سنت مسلمان و پیرو دین مبین اسلام هستند. در جامعه ای چهل میلیونی که ده میلیون تن از آنها پیرو مذهب جعفری هستند، چه در حال حاضر و چه در گذشته، هیچگونه مشکلی بین شیعه و سنی وجود نداشته و ندارد.
حقوق شیعیان باید تامین شود، زیرا افغانستان با وحدت و برادری اقوام و مذاهب آن میتواند از شرّ مشکلات و سختی‌ها و دسیسه‌های بیرونی نجات پیدا کند. در محافل و مجالسی که از سوی شیعیان برای حمایت از نظام فعلی برگزار شده بود، مقامات حکومت از برادری و همدلی شیعیان و طالبان سخن گفتند و نفاق را عامل بدبختی کشور عنوان کردند.
این یعنی روابط بین طرفین در حد خوبی مثبت و قابل قبول است، اما بنابر بی توجهی‌هایی، زمینه برای آنهایی فراهم شده که در کشورهای مختلف خارجیی، آسوده و آرام نشسته اند و تلاش دارند که بین جامعه شیعه و حکومت امارت اسلامی طالبان درز ایجاد نمایند.
پایان سخن
به عنوان یک شیعه و به عنوان یکی از شهروندان افغانستان، میخواهم این سخن را بار دیگر یادآوری کنم که مردم افغانستان و مخصوصا شیعیان دیگر هیچ علاقه ای به جنگ و درگیری ندارند، چرا که چهار دهه جنگ و مشکلات، کشور را به ویرانه ای تبدیل کرد که وجود دارد، اما ندارد.
طالبان باید این روابط را مستحکم‌تر کرده و با به رسمیت شناختن مذهب جعفری، جایگاه شیعیان در نظام فعلی و قانون احوال شخصیه، سنگ بنای روابط نیک و سالم خود را با شیعیان قدرت بخشیده و مشروعیت و مقبولیت داخلی را کسب نماید. این اقدام میتواند جلو شرارت‌های خارجی را بگیرد و مردم را برای نزدیک شدن بیشتر به سمت نظام، ترغیب کند.
معصومه حسینی
