عملیات نظامی ایران علیه رژیم صهیونیستی
در 23 جوزا، رژیم صهیونیستی با تجاوزی وحشیانه به خاک ایران، مناطق مسکونی، تأسیسات هستهای و پایگاههای نظامی این کشور را هدف قرار داد و علاوه بر ترور فرماندهان نظامی و دانشمندان هستهای، بسیاری از مردم غیرنظامی را به شهادت رساند. این اقدام جنایتکارانه، که نقض آشکار حاکمیت ملی جمهوری اسلامی ایران و اصول بنیادین حقوق بینالملل بود، بار دیگر چهره تجاوزگر و قانونشکن اسرائیل را به جهانیان نشان داد.
در پاسخ، جمهوری اسلامی ایران با عملیات «وعده صادق 3» و هدف قرار دادن پایگاههای نظامی رژیم صهیونیستی، از حق مشروع خود برای دفاع از حاکمیت و امنیت ملی استفاده کرد. عملیات ایران کاملاً مطابق با حقوق بینالملل، بهویژه ماده 51 منشور ملل متحد، بوده و پاسخی ضروری، متناسب، و فوری به تجاوز اسرائیل محسوب میشود.
چارچوب حقوقی: دفاع مشروع در برابر تجاوز
حقوق بینالملل، بهویژه ماده 51 منشور سازمان ملل متحد، به هر کشوری که مورد «حمله مسلحانه» قرار گیرد، اجازه میدهد از خود دفاع کند. این حق، که بهعنوان یکی از اصول بنیادین نظم بینالمللی شناخته میشود، شامل دفاع واکنشی و در مواردی پیشدستانه در برابر تهدیدات قریبالوقوع است. برای مشروعیت دفاع مشروع، سه معیار کلیدی وجود دارد: ضرورت، تناسب و فوریت.
ضرورت: هنگامی که کشوری مورد تجاوز قرار میگیرد و هیچ راه دیپلماتیک یا غیرنظامی برای دفع خطر وجود ندارد، اقدام نظامی ضروری است.
تناسب: پاسخ باید با مقیاس و شدت حمله اولیه همخوانی داشته باشد و از اقدامات غیرضروری یا تخریب گسترده پرهیز کند.
فوریت: پاسخ باید بلافاصله پس از حمله صورت گیرد تا از تشدید تهدید جلوگیری شود.
تجاوز وحشیانه اسرائیل در 23 جوزا که تأسیسات ایران و جان غیرنظامیان و مقامات ارشد نظامی و علمی را هدف قرار داد، بهوضوح مصداق «حمله مسلحانه» تحت ماده ۵۱ است. این اقدام، که بدون هیچ توجیه حقوقی یا اخطار قبلی انجام شد، ایران را در موقعیتی قرار داد که جز پاسخ نظامی، راه دیگری برای حفظ حاکمیت و امنیت خود نداشت.
پیشینه تجاوزات رژیم صهیونیستی علیه ایران
رژیم صهیونیستی سالهاست با اقدامات خصمانه و ناقض حقوق بینالملل، از جمله ترور، حملات سایبری و عملیات نظامی، امنیت ملی ایران را به چالش کشیده است. از جمله نمونههای برجسته این تجاوزات میتوان به حمله سایبری استاکسنت در سال 2010 اشاره کرد که تأسیسات هستهای نطنز را هدف قرار داد و همچنین ترور دانشمندان ایرانی همچون مسعود علیمحمدی و محسن فخریزاده. این اقدامات که عمدتاً با پشتیبانی ضمنی برخی کشورهای غربی صورت گرفتهاند، بخشی از راهبرد کلان رژیم صهیونیستی برای مهار قدرت علمی، دفاعی و منطقهای ایران به شمار میروند.
حمله اخیر به تأسیسات هستهای تحت نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی نهتنها نقض آشکار حاکمیت ایران است، بلکه اهانتی به پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای محسوب میشود. این سلسله اقدامات نشان میدهد که تجاوز اخیر نه حادثهای مقطعی، بلکه بخشی از روند نظاممند قانونگریزی و بیاعتنایی رژیم صهیونیستی به قواعد بینالمللی است.
عملیات نظامی ایران علیه رژیم صهیونیستی؛ پاسخ مشروع ایران؛ عملیات وعده صادق 3
در واکنش به تجاوز صورتگرفته، جمهوری اسلامی ایران عملیات «وعده صادق 3» را به اجرا درآورد؛ عملیاتی که با بهرهگیری از موشکهای نقطهزن و پهپادهای پیشرفته، مراکز و پایگاههای نظامی رژیم صهیونیستی را هدف قرار داد. این عملیات بهگونهای طراحی شده بود که صرفاً اهداف نظامی را مورد اصابت قرار دهد و از هرگونه آسیب به مناطق مسکونی یا غیرنظامی اجتناب شود؛ مسئلهای که نشاندهنده پایبندی ایران به اصول حقوق بشردوستانه بینالمللی است. این اقدام نظامی، علاوه بر نمایش توانمندی دفاعی ایران، پیامی صریح درباره عزم ایران برای مقابله با هرگونه تجاوز و نقض حاکمیت ملی بود.
از منظر حقوقی، عملیات ایران کاملاً با معیارهای دفاع مشروع همخوانی دارد:
ضرورت: تجاوز اسرائیل، که تأسیسات حیاتی و جان مقامات ارشد و مردم عادی را هدف قرار داد، ایران را در موقعیتی قرار داد که عدم پاسخ میتوانست به تشدید حملات منجر شود.
تناسب: ایران با هدف قرار دادن پایگاههای نظامی، پاسخی متناسب با مقیاس حمله اسرائیل ارائه داد. این در حالی است که رژیم صهیونیستی در حمله خود تمایزی بین اهداف نظامی و غیرنظامی قائل نشد.
فوریت: عملیات ایران تنها یک روز پس از تجاوز اسرائیل انجام شد، که شرط فوریت را بهطور کامل برآورده میکند.
نقض حاکمیت زیر سایه استانداردهای دوگانه هستهای
تأسیسات هستهای ایران، که اخیراً هدف حمله رژیم صهیونیستی قرار گرفت، بهطور کامل تحت نظارت و بازرسیهای منظم آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار دارند. جمهوری اسلامی ایران بارها بر ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای خود تأکید کرده و همکاری مستمر با سازوکارهای پادمانی بینالمللی را در دستور کار داشته است.
این در حالی است که رژیم صهیونیستی، با در اختیار داشتن زرادخانهای اعلامنشده از سلاحهای هستهای و امتناع از عضویت در معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT)، خود یکی از مهمترین ناقضان ساختاری نظام عدم اشاعه است. این تناقض آشکار، بار دیگر معیارهای دوگانه و رویکردهای گزینشی جامعه بینالمللی نسبت به اسرائیل را برملا میسازد.
مسئولیت جامعه بینالمللی در قبال تجاوزات اسرائیل
جامعه جهانی، بهویژه نهادهای بینالمللی مانند سازمان ملل متحد، موظفاند رژیم صهیونیستی را برای این جنایت پاسخگو کنند و از تکرار چنین تجاوزاتی جلوگیری به عمل آورند.
ایران، بهعنوان کشوری که بارها قربانی اقدامات غیرقانونی اسرائیل شده است، بر اساس منشور سازمان ملل متحد، حق دارد از تمام ابزارهای مشروع برای دفاع از خود بهره گیرد. این حق دفاع مشروع نهتنها در برابر تجاوز مستقیم، بلکه در برابر تهدیدات مداوم و سیستماتیک نیز صادق است؛ تهدیداتی که با حمایت یا سکوت برخی قدرتهای جهانی، به شیوهای سازمانیافته علیه تمامیت ارضی و پیشرفت ایران دنبال میشوند.
تداوم این وضعیت، در بلندمدت، نهتنها به مشروعیت نهادهای بینالمللی و حقوق بینالملل آسیب میزند، بلکه الگویی خطرناک را برای سایر بازیگران ایجاد میکند. اینکه میتوان خارج از چارچوب قوانین جهانی، به اقدامات خصمانه علیه کشورهای دیگر دست زد، بدون آنکه هزینهای سیاسی یا حقوقی در پی داشته باشد. اگر جامعه جهانی خواهان حفظ نظمی مبتنی بر قانون و جلوگیری از هرجومرج در روابط بینالملل است، نمیتواند در برابر این تجاوزات سیاست چشمپوشی را در پیش گیرد.

فاطمه رضایی