مذاکرات افغانستان و پاکستان
پس از درگیری‌هایی که بین افغانستان و پاکستان رخ داد، با میانجیگری برخی از کشورها، مذاکراتی شکل گرفت که دور دوم آن در حال برگزاری است. اگر قطعات پازل را در کنار هم قرار بدهیم، سایه سیاه امریکا در این مذاکرات قابل مشاهده است که کار را پیچیده‌تر و سخت‌تر می‌کند.
بگرام، اصلی‌ترین عامل جنگ افغانستان و پاکستان
از به حکومت رسیدن طالبان چهار سال می‌گذرد و در این مدت با آنکه امریکا تلاش‌های زیادی را انجام داد تا نفوذی را در دستگاه طالبان داشته باشد، اما ممکن نشد و حتا از طریق پاکستان و به‌بهانه‌های مختلف، خواست فشارهایی را وارد کند که در نهایت بی‌نتیجه باقی ماند و دستاوردی در پی نداشت.
زمانیکه دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده امریکا صریحا از بازپس‌گیری پایگاه بگرام سخن زد، مقامات ارشد حکومت سرپرست طالبان، واکنش‌های تندی نشان دادند و با یک موضع واحد تاکید کردند که حاضر نیستند حتا یک وجب از خاک افغانستان را در اختیار امریکا قرار دهند.
ترامپ تصور می‌کرد که با یک هشدار می‌تواند کار را تمام کند و بگرام را بگیرد، اما طالبان سرسخت‌تر از آن بودند که ترامپ تصور می‌کرد. روی همین مورد وقتی دید فرجی حاصل نمی‌شود و خود نیز نمی‌تواند با افغانستان درگیر شود (افتضاح بیست ساله امریکا در افغانستان) پاکستان را وارد میدان کرد که در نتیجه جنگ بین کابل و اسلام‌آباد رخ داد و اما بار دیگر نتیجه‌ای ملموسی برای واشنگتن در پی نداشت.
نقش امریکا در مذاکرات افغانستان و پاکستان
آتش‌بس بین افغانستان و پاکستان در نفس خود یک اقدام نیک و در خور ستایش بود، چرا که هرگونه تنش بین این دو همسایه، منطقه را با ناامنی مواجه می‌ساخت/می‌سازد. ولی برگزاری مذاکرات در ترکیه که از رفیقان نزدیک امریکا است، آینده این مذاکرات را به‌چالش می‌کشد.
در دور نخست مذاکرات، گفته می‌شد که رجب طیب اردوغان، شخصا این مذاکرات را دنبال می‌کرده است. اردوغانی که خود حاشیه‌های زیادی دارد، چگونه به‌یکباره دلسوز افغانستان شده و خود را دایه‌ای دلسوزتر از مادر جلوه می‌دهد؟ پاسخ روشن است. اردوغان تلاش دارد تا روابط بین کابل و واشنگتن را از طروق مختلف و به‌نام‌های مذاکرات افغانستان و پاکستان، احیا نماید و به‌طالبان بقبولاند که بگرام را به امریکا بدهد.
سفر زلمی خلیلزاد به‌کابل و ارتباط او با مذاکرات
زلمی خلیلزاد، نماینده پیشین امریکا در امور صلح افغانستان، در یک سفر غیررسمی به‌کابل رفت و با وزیر خارجه حکومت سرپرست دیدار و گفت‌وگو داشت. هرچند حاشیه‌های در مورد این سفر مطرح می‌شود، ولی بدون شک همزمانی سفر خلیلزاد به کابل و مذاکرات افغانستان و پاکستان در ترکیه، اتفاقی نیست، بلکه برنامه‌ریزی شده و از قبل طراحی شده است.
هشدار پاکستان به طالبان
در حالیکه مذاکرات افغانستان و پاکستان جریان دارد و همین‌طور زلمی خلیلزاد نیز در کابل بسر می‌برد، وزیر دفاع پاکستان زبان به تهدید گشوده و گفته است که اگر مذاکرات نتیجه ندهد، حمله گسترده‌ای به افغانستان انجام خواهد شد.
بناءً تکرار بازپس‌گیری پایگاه بگرام از سوی ترامپ، حمله پاکستان، برگزاری مذاکرات در ترکیه، سفر خلیلزاد به کابل و هشدارهای مکرر پاکستان، قطعات پازلی هستند که وقتی کنار هم قرار بگیرند، از نقش سایه امریکا در این مذاکرات و پس از آن حکایت دارد.
اینجا آزمون مهمی پیش روی طالبان به‌وجود آمده تا خود را از چنبره دسیسه‌های امریکا نجات دهد. تمام درگیری‌ها و تنش‌های اخیر پیرامون افغانستان، برمی‌گردد به مسئله پایگاه بگرام. از یکسو پاکستان حمله می‌کند، از سوی دیگر رفیق واشنگتن میانجیگری کرده و بساط مذاکره برپا مینماید و از جانب دیگر فرستاده امریکا به کابل سفر کرده و وعده‌های پرزرق و برق برای طالبان می‌دهد تا اراده آنها را در برابر بگرام سست نماید.
دونالد ترامپ از جمله چهره‌هایی است که وقتی ببیند طرف مقابل، سرسخت و مقاوم است، عقب‌نشینی می‌کند و جرئت رویارویی بیشتر را ندارد. حالا باید دید که طالبان چگونه خود را از این دام بیرون می‌کنند.
معصومه حسینی
