مثل معروفیست که میگوید: ذات بد نیکو نگردد، چون بنیادش بد است.
ذات بد تنها اختصاص به یک شخص یا چند شخص ندارد، بلکه در سیاستگذاریها و رفتار و نگرش دولتها نیز جای مخصوصی دارد. خیانت کشوری به ملتاش، خیانت رئیس جمهوری به کابینه و حکومتاش و یا هم خیانت کشوری به کشور همپیمان و رفیقاش. همه اینها بارها و بارها در تاریخ اتفاق افتاده و چهرهها و نظامهای زیادی بوده که قربانی منافع و حیله و بدذاتی کشور دیگری شده اند که یکی از نمونههای بارز آن حیلهگری و خیانت امریکا به متحدانش بوده است.
در چهار سال گذشته دو نمونه زنده از قربانی شدن دو همپیمان نزدیک امریکا مشاهده شد که یکی نظام جمهوریت افغانستان بود و دیگری حکومت اوکراین با ریاست ولادیمیر زلنسکی.
غنی، قربانی خیانت امریکا
محمد اشرف غنی، چهرهای بود که از وزارت مالیه تا رئیس پروسه انتقال از سوی امریکاییها بزرگنمایی میشد و در نهایت نه از طریق انتخابات و انتخاب مردم، بلکه بهوسیله دخالت مستقیم واشنگتن به کرسی ریاست جمهوری رسید. دوران حدودا هفتساله ریاست جمهوری غنی خود بحث مفصل خود را دارد، ولی اصلیترین مسئله در حکومتداری وی، تکیه کردن بیش از اندازهاش به کاخسفید بود. زمانیکه امریکا نتوانست در جنگ افغانستان پیروز شود، منافع خود را در اولویت قرار داد و با خیانت آشکار به حکومت غنی، زمینه سقوط آنرا فراهم کرد و تاریخ از بدعهدی و بیوفایی امریکا به یک متحد نزدیکاش روایت سیاهی نوشت.
خیانتی که امریکا به اوکراین کرد
در اوکراین، ولادیمیر زلنسکی نیز قربانی مکر مقامات کاخسفید شد و خود را با روسیه درگیر کرد که در نهایت سرزمین آبادش را بهویرانه تبدیل کرد، مردماش آواره شدند و هزاران نیروی امنیتیاش قربانی جنگی شدند که با حیلههای امریکا راه افتاد و در آخر هیچ حمایتی از کیایف صورت نگرفت و زلنسکی توسط ترامپ بهشدت تحقیر و از کاخسفید بیرون رانده شد.
آیا پاکستان قربانی بعدی است؟
وضعیت این روزهای پاکستان، صفحه دیگری را گشوده است و روایتها از احتمال سقوط نظام این کشور و خیانت امریکا خبر میدهند. اسلامآباد از نزدیکترین متحدان واشنگتن بهشمار میرود که در پروژهها و سیاستگذاریهای مختلفی نقش اجرایی را برای امریکا در منطقه بازی میکرد. خیانت امریکا از زبان یک مقام امریکایی بازی را جالبتر کرده است و بهطور غیرمستقیم بیان کرده که واشنگتن میخواهد پشت رفیق شفیقِ خود (پاکستان) را نیز خالی کند، چون منافعاش بر همین حول میچرخد.
زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه سابق امریکا برای صلح افغانستان، وضعیت امنیتی کنونی پاکستان را تهدیدی جدی برای ثبات و بقای نظام این کشور دانسته و گفته است: ادامه این وضعیت میتواند منجر به فروپاشی نظام فعلی پاکستان شود.
در همین حال سفارت امریکا در اسلامآباد چندین اعلامیه صادر کرده و از شهروندان خود خواسته است که از سفر به این کشور خودداری کنند. همچنین به اتباع امریکایی مقیم پاکستان توصیه شده که از حضور در اماکن عمومی پرهیز کنند، زیرا احتمال وقوع حملات تروریستی و خشونتهای داخلی افزایش یافته است.

آیا واشنگتن از اسلامآباد ناامید شده است؟
ناامنی در این کشور بهشدت افزایش یافته و ویدئوهای منتشر شده از شهرهای مختلف در ایالت بلوچستان پاکستان از ایجاد ایست و بازرسیهای متعدد و گشت شبانه از سوی جداییطلبان بلوچ حکایت میکند و به نظر میرسد که اوضاع در بلوچستان از کنترل دولت مرکزی خارج شده و جداییطلبان بلوچ به راحتی در این شهرها جولان میدهند.
پاکستان، سلاح خوبی برای امریکا برای برهم زدن نظم و امنیت در منطقه بود، ولی با توجه به اینکه تقویت و تمویل تروریسم توسط پاکستان، یکی از پروژههای امریکایی – پاکستانی بود که از طریق آن میخواست افغانستان و منطقه را به بیثباتی بکشاند، ولی با قدرت گرفتن طالبان در افغانستان و ناکار شدن پروژه داعش، اکنون بهنظر میرسد که مقامات کاخسفید میخواهند با قربانی کردن نظام پاکستان، هدف خود را که همانا ایجاد ناامنی در منطقه است را تحقق ببخشد. مخصوصا زمانیکه مقامات پاکستان با تمام شلیتهبازی خود نتوانست افغانستان را پایگاه اصلی تروریسم ثابت کند و این مایه ناامیدی امریکاییها شد.
به هر صورت تحولات اخیر نشان میدهد که بحران سیاسی، امنیتی و اقتصادی پاکستان وارد مرحلهای حساس شده و فشارهای داخلی در حال افزایش است. این سیاهبختی اسلامآباد در حالی افزایش مییابد که روابط خوبی با همسایهها مخصوصا با کابل ندارد و دیگر کشورهای منطقه نیز از وجود لانههای امن تروریسم در خاک این کشور شاکی هستند.
در پایان
در نهایت دولت پاکستان باید اصلاحات بنیادی در سیاستهای خود بیاورد و هرچند رنج و درد زیادی را بهخاطر منافع امریکا به همسایهها مخصوصا افغانستان رساند، ولی هنوز دیر نشده و باید هم در سیاست داخلی و هم در سیاست خارجی خود تجدید نظر کند. تکیه به امریکا، این کشور را به سرنوشت جمهوریت افغانستان دچار خواهد کرد، ولی اگر بتواند به توان مردم خود تکیه کند، از سیاست سرکوب دست بردارد، با تروریسم جداً مبارزه نماید و با همسایهها روابط حسنه برقرار کند، میتواند خود را از غرق شدن نجات دهد.
الیاس احمدی