رزمایش ایران و تهدیدهای اسرائیل
در روزهایی که خاورمیانه در آستانه یکی از حساس‌ترین برهه‌های تاریخی خود قرار دارد، جمهوری اسلامی ایران با برگزاری یک رزمایش پرقدرت به تهدیدات اسرائیل پاسخ داد. رزمایش موشکی اقتدار پایدار ۱۴۰۴ نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، که در تاریخ ۳۰ و ۳۱ اسد ۱۴۰۴ در محدوده شمال اقیانوس هند و دریای عمان برگزار شد، یکی از مهم‌ترین رزمایش‌های نظامی ایران در سال‌های اخیر به‌شمار می‌رود. این رزمایش به عنوان اولین مانور مستقل نظامی ایران پس از جنگ ۱۲ روزه با رژیم صهیونیستی و امریکا، از منظر نظامی، سیاسی و راهبردی دارای اهمیت ویژه‌ای است.
این رزمایش ایران پیامی روشن به دشمنان منطقه‌ای، ارسال کرد: ایران برای هرگونه سناریوی تهاجمی آماده است. نمایش موشک‌های نقطه‌زن و پهپادهای پیشرفته، به‌ویژه در منطقه‌ای استراتژیک، نشان‌دهنده آمادگی ایران برای دفاع از منافع خود در آبراهه‌های بین‌المللی است.
ویژگی‌ها و مشخصات رزمایش ایران
رزمایش «اقتدار پایدار ۱۴۰۴» در منطقه‌ای به وسعت یک میلیون کیلومترمربع، از دریای عمان تا شمال اقیانوس هند، برگزار شد. این محدوده، یکی از استراتژیک‌ترین آبراهه‌های جهان، به دلیل نقش کلیدی آن در تجارت جهانی انرژی و کالا، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. رزمایش با حضور یگان‌های مختلف نیروی دریایی ارتش، شامل شناورهای سطحی و زیرسطحی، یگان‌های پروازی (هواپیماها و پهپادها)، سایت‌های موشکی ساحل‌به‌دریا و دریاپایه و یگان‌های جنگ الکترونیک (جنگال) اجرا شد. این رزمایش شاهد استفاده از تسلیحات پیشرفته و ساخت ایران بود، از جمله:
- موشک‌های کروز نصیر و قدیر: موشک‌های نقطه‌زن با بردهای متنوع، قادر به انهدام اهداف شناور و ساحلی.
- موشک ساحل‌پایه قادر: طراحی‌شده برای مقابله با شناورهای دشمن.
- پهپاد انهدامی باور ۵: پهپادی هوشمند با قابلیت پرواز از عرشه شناورها و انهدام اهداف در فاصله ۴۰۰ کیلومتری، که با موفقیت هدفی از پیش تعیین‌شده را منهدم کرد.
اهداف اصلی رزمایش ایران بر اساس اظهارات امیر دریادار دوم عباس حسنی، سخنگوی رزمایش، شامل موارد زیر بود:
1. ارتقای توان رزمی: تقویت آمادگی یگان‌ها برای عملیات‌های پیچیده.
2. امیدآفرینی در جامعه: نمایش قدرت نظامی برای تقویت روحیه ملی.
3. بهبود طرح‌ریزی عملیات: آزمایش تاکتیک‌های جدید بر اساس تجربیات جنگ ۱۲ روزه.
4. ایجاد بازدارندگی: ارسال پیام به دشمنان بالقوه، به‌ویژه رژیم صهیونیستی و آمریکا، مبنی بر آمادگی ایران برای مقابله با تهدیدات.
موقعیت جغرافیایی رزمایش
انتخاب دریای عمان و شمال اقیانوس هند برای برگزاری رزمایش «اقتدار پایدار ۱۴۰۴» تصادفی نبود و دلایل ژئواکونومیک و ژئوپلیتیکی متعددی دارد:
1. کنترل آبراهه‌های استراتژیک: دریای عمان و تنگه هرمز دروازه اصلی صادرات نفت خلیج‌فارس به جهان هستند. حدود ۲۰ درصد نفت جهان از این مسیر عبور می‌کند. رزمایش در این منطقه، توانایی ایران برای کنترل یا مختل کردن این مسیرها در صورت بروز جنگ را به نمایش گذاشت.
2. پیام به اسرائیل و امریکا: حضور اسرائیل در خلیج‌فارس (از طریق توافق‌نامه‌های ابراهیم و همکاری با امارات) و پایگاه‌های نظامی آمریکا در منطقه، ایران را وادار کرده تا با نمایش قدرت دریایی، بازدارندگی خود را تقویت کند.
3. اتصال به کریدورهای ترانزیتی: بندر چابهار، واقع در نزدیکی محل رزمایش، بخشی از کریدور شمال-جنوب است که ایران را به آسیای مرکزی و هند متصل می‌کند. رزمایش نشان‌دهنده آمادگی ایران برای حفاظت از این مسیرهای ترانزیتی در برابر تهدیدات است.
4. رقابت با چین و هند: این منطقه محل رقابت قدرت‌های بزرگ مانند چین (سرمایه‌گذار در چابهار) و هند است. ایران با برگزاری رزمایش، جایگاه خود را به‌عنوان یک بازیگر کلیدی در این منطقه تقویت کرد.
برگزاری رزمایش در این منطقه، بخشی از استراتژی ایران برای گسترش نفوذ ژئواکونومیک و ژئوپلیتیکی است:
_ دفاع از منافع اقتصادی: نمایش توانایی‌های موشکی و پهپادی، نشان‌دهنده آمادگی ایران برای حفاظت از منافع اقتصادی (صادرات تیل و گاز، مسیرهای ترانزیتی) در برابر تهدیدات اسرائیل و امریکا است.
_ تقویت محور مقاومت: این رزمایش پیامی به گروه‌های متحد ایران بود تا مطمئن شوند که ایران قادر به حمایت نظامی و لجستیکی از آن‌ها می‌باشد.
_ جذب شرکای بین‌المللی: نمایش قدرت در آبراهه‌های بین‌المللی، ایران را به‌عنوان شریکی قابل‌اعتماد برای چین و هند معرفی می‌کند که به دنبال دسترسی به مسیرهای ترانزیتی و انرژی هستند.
ابعاد نظامی و امنیتی جنگ احتمالی
رزمایش ایران در دریای عمان، در سایه تهدیدات اسرائیل و زمزمه های آغاز دوباره جنگ بین این دو کشور برگزار شد. این رزمایش موجب شد تا بار دیگر این سوال در ذهن ها تکرار شود که جنگ احتمالی پیش رو چه نتایجی به دنبال خواهد داشت؟ ایران کشوری پهناور با ارتشی منظم، سپاه قدرتمند و ظرفیت‌های موشکی، پهپادی و دریایی گسترده است.
توان موشکی ایران، شامل انواع شهاب، قدر و موشک‌های هایپرسونیک، قابلیت هدف قرار دادن عمق استراتژیک دشمن را فراهم می‌کند. در کنار این، قدرت پهپادی ایران، تجربه عملیاتی در یمن، لبنان و عراق و توان حملات دقیق از راه دور، نشان‌دهنده آمادگی بالای نیروهای مسلح است. تجربه تاریخی نشان می‌دهد که ایرانیان در مقابل متجاوزین هرگز دست از مقاومت نمی‌کشند.
در مقابل، اسرائیل با کوچک بودن عمق استراتژیک و آسیب‌پذیری نسبت به جنگ طولانی مواجه است. علاوه بر این، جبهه متحد مقاومت شامل حزب‌الله لبنان، حماس، جهاد اسلامی و گروه‌های مقاومت عراقی می‌تواند فشار زیادی بر اسرائیل وارد کند. خطر کشیده شدن آمریکا به جنگ، محاسبات پنتاگون را پیچیده کرده و توان مقابله مستقیم را محدود می‌سازد. تجربه جنگ هشت ساله صدام با ایران هرگز نباید برای اسرائیل و متحدانش فراموش شود.
جایگاه ایران در محور مقاومت، نقشی کلیدی در معادلات منطقه‌ای ایفا می‌کند. نگرانی دولت‌های عربی از گسترش جنگ و تهدید مسیرهای انرژی و تجارت، فضای منطقه را متشنج کرده است. جنگ احتمالی می‌تواند امنیت خلیج فارس و بازار جهانی تیل و گاز را به شدت تحت تاثیر قرار دهد، افزایش قیمت‌ها و نوسانات جهانی را به همراه خواهد داشت.
کشورهایی مانند ترکیه، قطر و مصر ممکن است نقش میانجی‌گر یا مدیریت بحران را ایفا کنند، اما هرگونه اقدام ناموفق، می‌تواند منطقه را در معرض بحران گسترده‌تری قرار دهد. در این میان، ایران با ظرفیت دیپلماتیک و نظامی، توانایی ایجاد توازن و بازدارندگی موثر را داراست.
در واقع، هر نوع جنگ احتمالی، بیشتر از آنکه یک درگیری محدود باشد، می‌تواند تبدیل به نبرد چندجانبه و منطقه‌ای شود، جایی که اسرائیل و متحدانش با چالش‌های استراتژیک بی‌سابقه‌ای مواجه خواهند شد. همه شواهد نشان می‌دهند که احتمال درگیری مستقیم میان ایران و اسرائیل، در شرایط کنونی منطقه، جدی و بالقوه خطرناک است. تجربه تاریخی، تفاوت توانمندی نظامی، عمق استراتژیک و ظرفیت‌های منطقه‌ای ایران، همه عوامل بازدارنده‌ای هستند که مانع از دست‌کم گرفتن توان ایران توسط تل‌آویو می‌شوند.
در عین حال، پیام ایران به جهان روشن است: هرگونه تجاوز بی‌پاسخ نخواهد ماند و هزینه آن برای مهاجم، بسیار سنگین خواهد بود. در این شرایط، مدیریت بحران، دیپلماسی هوشمند و آمادگی کامل نظامی، تنها راه جلوگیری از شعله‌ور شدن جنگ در منطقه است. ایران و اسرائیل در آستانه یک مرحله حساس تاریخی قرار دارند؛ مرحله‌ای که نه تنها امنیت ملی دو کشور، بلکه ثبات کل منطقه و بازار انرژی جهان را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
سید حکیم بینش
