24 فبروری 2022 بود که نیرو‌های روسیه تحت عنوان عملیات نظامی ویژه به اوکراین حمله کردند. عملیاتی که پس از هشدارهای مکرر ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه به غرب انجام گرفت و حتا پیش از شروع جنگ روسیه و اوکراین، پوتین در تماس تلفنی به همتای امریکایی خود درباره عواقب ادامه یافتن سیاست‌های ناتو هشدار داد، اما بایدن این هشدارها را نادیده گرفت و روی عضویت اوکراین در ناتو و اتحادیه اروپا پافشاری کرد.
در این یادداشت به سه مورد مهم اشاره خواهد شد:
1: چرایی شروع جنگ بین روسیه و اوکراین
2: وضعیت میدانی جنگ
3: تصمیم ترامپ در مورد جنگ اوکراین و روسیه
چرایی آغاز نبرد بین مسکو و کی‌ایف
جدای از مباحث تاریخی بین روسیه و اوکراین، یکی از مسائلی که باعث آغاز این جنگ شد، سیاست‌های توسعه‌طلبانه ناتو و اتحادیه اروپا بود که میخواست اوکراین را نیز زیر چتر خود قرار دهد. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه بارها به غربی‌ها در مورد این مسئله هشدار داد و خواستار جلوگیری از این سیاست توسعه‌طلبانه شد.
به طور نمونه 15 سال قبل از شروع جنگ بین طرفین یعنی سال 2007، پوتین در نشست امنیتی مونیخ به صراحت اعلام کرد: ناتو نیرو‌های خود را به مرز‌های ما فرستاده است و تاکنون به این اقدامات واکنش نشان نخواهیم داد، اما خواست ناتو برای گسترش نفوذ خود، تهدیدی جدی و تحریک آمیز علیه روسیه است و این مسئله روی اعتماد مشترک روسیه و غرب تاثیرات مخربی خواهد گذاشت.
این هشدارها اما با بی‌توجهی غرب همراه شد و در نهایت حمله روسیه به اوکراین آغاز گردید. در این جنگ، خیز و گریزهایی از دو طرف وجود داشت، ولی طرف روس توانست شهرهایی را به تصرف خود درآورد و دست برتری نسبت به اوکراینی‌ها داشته باشد.
وضعیت جنگ روسیه و اوکراین اکنون چگونه است؟
از زمان آغاز جنگ تاکنون، اوکراینی‌ها با تجهیزات خود نه، بلکه با حمایت‌های نظامی و مالی غرب و در راس امریکا با روسیه جنگیده‌اند. کی‌ایف از آغاز تاکنون نتوانسته در میدان جنگ یک استقلال سیاسی، نظامی یا مالی را از خود به‌نمایش بگذارد و حتا در بخش نیروی انسانی نیز با کمبود شدید مواجه است. چندی پیش بود که ولادیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین که در نشست خبری در کی‌یف شرکت کرده بود، در پاسخ به این سوال که چه اتفاقی خواهد افتاد اگر امریکا کمک‌های نظامی خود به اوکراین را کاهش دهد گفت: اگر کمک‌ها کاهش یابد یا متوقف شود، ما شسکت خواهیم خورد.
این واقعیت، واضحا از اوضاع بد کی‌ایف حکایت دارد و بدون کمک‌های نظامی غرب و تغییرات عمده در استراتژی کی‌ایف، موقعیت اوکراین در میدان نبرد احتمالاً تا پایان امسال به بدترین حد خود خواهد رسید.
در مقابل اما روسیه در کنار اینکه توانسته چندین شهر استراتژیک را تصرف کند، از توان بالای تسلیحاتی و نیروی انسانی برخوردار است. مسکو برخلاف انتظار غربی‌ها، در حالیکه با شدید ترین تحریم‌ها مواجه است، ولی موفقیت خوبی را در میدان نبرد از آن خود کرده که همین امر سبب شده کشورهای غرب مخصوصا امریکا در سیاست‌های خود بازبینی کنند و حتا بیشتر سیاستمداران امریکایی خواستار قطع حمایت کشورشان از اوکراین هستند.
ترامپ با جنگ اوکراین و روسیه چه خواهد کرد؟
جنگ روسیه و اوکراین در حاکمیت جوبایدن آغاز شد. شخصی که به‌شدت سیاست منحوسی را دنبال می‌کرد و مدام میخواست با مداخله در امورات کشورها، هژمونی از بین رفته امریکا را مجددا پیدا کند. دستگاه دپلماسی امریکا میخواست با درگیر کردن کی‌ایف و مسکو، در کنار فشار نظامی و اقتصادی که به پوتین وارد می‌کنند، فشار داخلی و مردمی را نیز بالای شانه‌های وی بگذارد تا از محبوبیت او در داخل بکاهد. اما این تیر به خطا رفت و در انتخابات ریاست جمهوری روسیه، ولادیمیرپوتین بار دیگر به کرسی ریاست جمهوری نشست و با بدست آوردن 87 درصد آرا از محبوبیت خاصی در بین مردمش برخوردار بود.
اما به‌نظر میرسد ترامپ در تلاش اصلاح سیاست‌های جوبایدن گام برمیدارد. او بارها در سخنرانی‌های خود مسئله صلح بین اوکراین و روسیه را در اولویت قرار داده و به توقف آن تاکید نموده است. او میداند که سیاست جهان تک قطبی امریکا از دهه‌ها قبل شکست خورده است و در کنار افتضاحاتی که امریکا و ناتو در افغانستان به‌بار آوردند، جنگ اوکراین افتضاح دیگری را برای واشنگتن رقم زده است.
از طرفی هم کشورهای اروپایی به‌شدت از این جنگ خسته هستند و نسبت به ادامه کمک‌های شان به کی‌ایف تجدیدنظر کرده‌اند، چون برخلاف باغ سرخ و سبز نشان دادن دولت بایدن، منابع هنگفت مالی اروپا بدون هیچ دستاوردی به هدر رفته است.
الیاس احمدی
