نشست سمرقند با حضور همسایگان افغانستان به اضافه روسیه، در اوزبیکستان برگزار شد. وزیرخارجه حکومت طالبان نیز در حاشیه‌ی این نشست حاضر شد و به صورت جداگانه با وزیران خارجه کشورهای حاضر به گفتگو پرداخت. در پایان این نشست همه‌ی کشورها متفق‌القول بر ضرورت ایجاد حکومت فراگیر، حقوق زنان و اقلیت‌ها، مبارزه با تروریزم وکشت مواد مخدر تاکید کردند.
نشست سمرقند دستاوردهای قابل ملاحظه‌ای داشت که در ادامه به آنها می پردازیم.
نشست سمرقند، اتفاق منطقوی برای ثبات در افغانستان
با توجه به نشست همسایگان افغانستان در سمرقند و تاکید آنها برهمبستگی و همکاری در جهت حل مسائل افغانستان، یک اتحاد منطقوی برای ثبات در افغانستان شکل گرفته است. این اتحاد می‌تواند به منظور همکاری در جهت تأمین امنیت و ثبات در منطقه، مبارزه با تروریسم و قاچاق مواد مخدر، تأمین کمک‌های انسانی و اقتصادی به افغانستان و افزایش همکاری در حوزه‌های تجاری و اقتصادی شود.
در بیانیه مشترک نشست سمرقند آمده است که گروه‌های تروریستی از جمله داعش، القاعده، جنبش اسلامی ترکستان شرقی، تحریک طالبان پاکستان، ارتش آزادی‌بخش بلوچستان، جندالله، جیش‌العدل، جماعت انصارالله، جنبش اسلامی اوزبیکستان و دیگر سازمان تروریستی مستقر در افغانستان تهدیدی جدی برای امنیت منطقه و جهان محسوب می‌شوند.
با توجه به این بیانیه، همکاری منطقوی در موضوع امنیت نمود بیشتری داشته و اگر اتحادی بین کشورهای همسایه شکل بگیرد، زمینه حضور تروریستان بین‌المللی در افغانستان به کمترین مقدار خود می رسد.
حکومت فراگیر دغدغه همسایگان
حکومت‌های یک وجهی و غیر همه شمول، سالیان سال باعث جنگ و خونریزی در افغانستان بودند و حتی زمانیکه در بن آلمان تهداب جمهوریت در افغانستان گذاشته می شد، طالبان نادیده انگاشته شدند و همین موضوع 20 سال جنگ را برای افغانستان به ارمغان آورد. حالا همسایگان افغانستان با درس گرفتن از این اتفاقات دریافتند که یگانه راه ختم ناامنی و جنگ در افغانستان، حکومت همه شمول و فراگیر است که همه اقوام،گروه‌ها و افراد در شکل‌گیری آن سهم داشته باشند.
امیر عبداللهیان وزیر خارجه ایران در ابتدای دیدار با وزیرخارجه طالبان به نمایندگی از کشورش و همسایگان افغانستان به وی متذکر شد که آنها 21 ماه است که منتظر تشکیل حکومت فراگیر در افغانستان هستند. اعلام چنین موضعی پیش از آغاز رسمی گفتگوی دو طرف، نشان از اهمیت تشکیل حکومت مردمی در نزد کشورهای منطقه است.
طالبان به درخواست همسایگان افغانستان لبیک بگوید
از 1996 تا 2001 طالبان 5 سال بر افغانستان حکومت کرد و به جز سه کشور، هیچکدام از کشورهای جهان، امارت اسلامی را به رسمیت نشناختند زیرا شرایطی را که باعث ثبات در افغانستان، منطقه و جهان شود را ایجاد نکردند. در دوره دوم طالبان نیز با وجود اینکه نزدیک به دوسال از حکومت آنها می‌گذرد، هیچ کشوری آنها را به رسمیت نشناخته است و جهان، علی الخصوص کشورهای همسایه که متاثر از وضعیت افغانستان هستند، شروطی از جمله تشکیل حکومت فراگیر، احترام و پایبندی به حقوق زنان و اقلیت‌های قومی و مذهبی را برای به رسمیت شناختن طالبان، پیش روی رهبران این گروه گذاشتند.
حالا توپ در زمین طالبان است و می‌تواند بدون در نظر گرفتن این شروط به حکومتداری موقتش ادامه دهد و زمینه را برای خودش و منطقه بحرانی کند و یا با پذیرش آن، به افغانستان و جهان صلح و ثبات و برای خودش به رسمیت شناخته شدن از سوی جهان را هدیه دهد.
حکومت فراگیر می تواند حکومتی باشد که در آن طالبان به گونه ای حکومت داری کنند که رضایت مردم افغانستان و کشورهای منطقه را فراهم سازد و مردم زیر چتر حکومت احساس امنیت و آرامش داشته باشند، همان حکومتی که همگان را راضی کند و بتواند منجر به شناسایی حکومت طالبان گردد.
سید مهدی حسینی، تحلیلگر تحولات افغانستان
