در نشست فارمت مسکو چه گذشت؟
افغانستان، کشوری است که در طول تاریخ به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص، مورد توجه بوده و هرازگاهی میدان تاخت و تاز قدرت‌های بزرگ جهان بوده است. امریکا در هفتم اکتوبر سال ۲۰۰۱ به افغانستان لشکرکشی کرد و مدعی بود که با تروریسم در این کشور مبارزه می‌کند. ادعایی که فقط در حد ادعا باقی ماند و نه تنها با تروریسم مبارزه نشد، بلکه از آن حمایت و در راستای منافع غرب در راس امریکا استفاده شد.
امریکا که به‌دنبال گسترش نفوذ خود در منطقه بود، بعد از ۲۰ سال، نتوانست در جنگ علیه طالبان پیروز شود و در نهایت تن به مذاکره و صلح داد و از افغانستان خارج شد. این خروج با آنکه حول و حواشی زیادی داشت، ولی یکبار دیگر زمینه را فراهم کرد تا کشور به خود بیاید و در نبود اشغالگری چون امریکا، بتواند نفس بکشد و جنگ و خونریزی در آن نباشد.
سقوط جمهوریت و رویکار آمدن مجدد طالبان، یکبار دیگر افغانستان را به متن قضایای جهانی آورد. غربی‌ها سیاست ضدیت با کابل را از طریق تحریم‌های اقتصادی در پیش گرفتند و در بُعد امنیتی نیز بار دیگر به حمایت از داعش پرداختند تا این گروه تروریستی به‌عنوان نیروهای نیابتی غرب در افغانستان حضور داشته باشد و منافع امریکا را تامین کند.
در مقابل اما همسایه‌های افغانستان و کشورهای منطقه با رویکرد تعاملی و بر اساس منافع منطقه بر روابط خود با طالبان آغاز کردند. امریکا دارایی ارزی افغانستان را بلوکه کرد، ولی همسایه‌ها و کشورهای منطقه با تعامل گسترده اقتصادی، تلاش کردند تا جلو بحران اقتصادی در این کشور را بگیرند که تا حد زیادی موثر بود. صدها سرمایه‌گذار از کشورهای منطقه وارد افغانستان شدند و با امضای قراردادهای مختلف، در این کشور سرمایه گذاری کردند.
ششمین نشست فارمت مسکو
نشست‌های زیادی از سوی غربی‌ها در مورد افغانستان برگزار شد، ولی کوچکترین کمکی به حل بحران‌ها نکرد، ولی نشست‌هایی که میزبان آن کشورهای همسایه یا منطقه بودند، تا حد زیادی قابل قبود بود. در همین حال ششمین نشست فارمت مسکو با موضوع افغانستان حدود یک هفته قبل در پایتخت روسیه با اشتراک نمایندگان کشورهای منطقه برگزار شد.
اشتراک کنندگان نگرانی‌های خود را ابراز کردند و امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه حکومت طالبان نیز سخنانی در مورد همکاری‌های منطقه‌ای گفت و نیز یادآور شد که داعش از کشور همسایه وارد افغانستان می‌شود. ادعایی که صحت آن در رسانه‌های مثل رویترز وجود دارد و این رسانه چندی پیش در گزارشی نوشت که رهبر شاخه خراسان داعش با صدها داعشی دیگر در بلوچستان پاکستان حضور دارد.
در بیانیه پایانی ششمین نشست فارمت مسکو، اشتراک کنندگان بر حمایت بی دریغ خود از افغانستان به عنوان یک کشور مستقل، متحد و صلح آمیز تاکید کردند و همچنین اعلام نمودند که افغانستان باید در اتخاذ تدابیر جامع برای رسیدگی به علائم و علل ریشه ای تروریسم و ریشه کن کردن تروریسم در زمان اولیه مورد حمایت قرار گیرد.
در ادامه این بیانیه آمده است که طرفین ضمن اشاره به توسعه امیدوارکننده مبادلات اقتصادی و تجاری، و همکاری سرمایه گذاری افغانستان با کشورهای منطقه، به انکشاف پروژه های اقتصادی منطقه ای با مشارکت افغانستان و ارتقای پیشرفت پایدار در زمینه هایی مانند مراقبت های پزشکی، فقرزدایی، زراعت و پیشگیری از بلایا، به گونه ای که به افغانستان در تحقق توسعه مستقل و پایدار در زمان اولیه کمک کند، ابراز علاقه کرده اند.
آنچه میتوان از نشست مسکو برداشت کرد، اینست که کشورهای منطقه بر خلاف غرب، تمایل زیادی به ارتباط نزدیک با کابل دارند، چرا که منافع افغانستان و منافع آنها به نوعی با هم گره خورده است و در بسا موارد دور از بحث منافع، این کشورها همکاری زیادی با افغان‌ها و افغانستان کرده‌اند که در نفس خود قابل بررسی و ستایش است.
آنچه در مسکو گذشت، ضرورت حیاتی برای افغانستان و منطقه بود. کشورهای منطقه باید در تعامل با طالبان، تلاش مشترکی را انجام دهند تا سایه تروریسم از منطقه کم شود. نبود تروریسم داعشی، صلح و امنیت واقعی را به‌وجود خواهد آورد و در فضای صلح‌آمیز است که می‌شود منطقه امن و عاری از هرگونه دخالت‌های غربی را به‌وجود آورد.
الیاس احمدی
