پهلوان پاکستان به عوام حمله کرد
قصه این روزهای پاکستان شبیه پهلوانیست که چون زورش به حریف نرسید، به مردم عادی و تماشاگران حمله کرد و میز و چوکی شکستاند. در بازی که اسلامآباد برای طالبان راه انداخته بود، میخواست همانند گذشته نقش بازیگر درجه یک را در افغانستان بازی کنند و گروه حاکم نیز مطابق با اراده همسایه خود عمل نماید، اما چنین نشد. ارتباط نسبتاً عادی که بین کابل و اسلامآباد برقرار بود، حداقل در دو سال اخیر با چالشهای زیادی همراه بوده و در آخرین مورد، ارتش پاکستان بهبهانه اینکه پایگاههای تحریک طالبان پاکستانی را هدف قرار داده، مناطقی از ولایت پکتیکا را بمباران کرد که در نتیجه آن بیش از 50 غیرنظامی از جمله کودکان و زنان جان باختند.
جواب طالبان به پاکستان
این حمله، گرای مثبتی که در ترمیم روابط دو کشور وجود داشت را از بین برد و به تعقیب آن نیروهای امنیتی و دفاعی طالبان در یک درگیری مرزی با نیروهای پاکستانی، 21 تن از آنها را کشتند و بر اساس گزارش رسانهها، چند پوسته امنیتی پاکستان را نیز بهآتش کشیدند. واکنش طالبان بیانگر این بود که حکومت فعلی افغانستان هیچگاهی تسلیم زورگوییهای پاکستان نمیشود و هر عملی از سوی اسلامآباد، عکسالعملی را از سوی کابل بههمراه خواهد داشت.
آزار و اذیت مهاجرین، شیوه قدیمی پاکستان
ماجرا اما به همینجا ختم نشده و پولیس و نیروهای امنیتی پاکستان یکبار دیگر سناریوی آزار و اذیت مهاجرین افغان در این کشور را تکرار کردند، بهخانههای شان یورش بردند و مدرکدار و بیمدرک را دستگیر و شماری از آنها را اخراج کردند. در همین مورد خبرگزاری فرانسه با اعلام اینکه پناهجویان افغان در پاکستان در حبس خانگی هستند، میگوید که با افزایش ناامنی در این کشور و تشدید تنشهای سیاسی میان اسلامآباد و کابل، فشارها بر مهاجران شدت گرفته است.
مهاجران به این خبرگزاری میگویند که به دلیل محدودیتهای شدید، بازداشت، اخاذی و فشارهای اجتماعی در خانه زندانی شدهاند.
رفتار غیرانسانی با مهاجرین افغان
در همین حال شماری از چهرههای سیاسی پاکستان نیز نسبت به آزار و اذیت مهاجرین افغان واکنشهای شدیدی نشان دادهاند. بشرا گوهر، عضو پیشین پارلمان پاکستان و فعال حقوق بشر، با انتقاد از بازداشت و سرکوب مهاجران افغان در اسلامآباد، این اقدامات را غیرانسانی خواند. وی با انتشار پیامی در ایکس با بیان اینکه این بازداشتها به دستور وزیر داخله پاکستان، محسن نقوی، انجام شده است، خواستار توقف فوری آنها شد.
دولت و ارتش پاکستان هرچند در خیلی از مسائل نگاه واحدی ندارند، ولی در آزار و اذیت مهاجرین افغان، یکسان و همفکر عمل میکنند تا از آن برای فشار بر کابل استفاده کنند. این یکی از شیوههای قدیمی اسلامآباد است که وقتی کم آورد، مهاجرین را طعمه قرار داد و خلاف قوانین بینالملل، حقوق پناهجویان افغان را پایمال کرد.
دلیل دشمنی پاکستان با افغانستان
ستیز اسلامآباد با کابل هرچند دلایل مختلفی دارد و هرازگاهی مرز دیورند بهعنوان زخم ناسور در دشمنی دوطرف مطرح میشود، در حالیکه چنین نیست و هرچند پاکستان ادعای مالکیت دارد، ولی آنزمانی که توافق این خط شکل گرفته بود، کشوری بهنام پاکستان وجود نداشت و هند زیر سیطره بریتانیا بود، پس اسلامآباد نمیتواند میراثخور بریتانیا باشد.
دلایل دیگری هم پیرامون این دشمنی مطرح میشود که کم و بیش دخیل هستند، ولی اسلامآباد افغانستان را عمق استراتژیک خود میداند و ناامنی و بیثباتی در این کشور را تضمینی برای بقای خود میپندارد. در واقع پاکستان، افغانستانی را میخواهد که شدیدا برعلیه هند موضع و عمل داشته باشد، متکی به اسلامآباد و تصمیمهایش باشد و حکومتی که در کابل حاکم است، در برابر هرگونه مداخلات اسلامآباد، لب نجنباند.
آدرس تروریسم مشخص است
در شرایطی که مقامات سیاسی و نظامی پاکستان، چنین افکاری را در سر میپرورانند، طالبان دقیقا خلاف آن، برعلیه اسلامآباد و مداخلاتاش میایستند و ضربه دردناکی به طرف مقابل میزنند. در چنین وضعی، معلوم است که پاکستانیها به شیوه قبلی برگردند و مهاجرین را مورد آزار و اذیت قرار دهند.
شیوه پاکستان، شیوه اشتباهی است و همیشه تلاش داشته ناکامیهای داخلی خود را به همسایههای خود نسبت دهد. اگر بحث تروریسم در میان است، ریشه و ساقه و برگ تروریسم در خود پاکستان و در قلب بلوچستان است، ولی چون در مهار تروریسم موفق نبوده، تقصیر را به گردن طالبان میاندازد و شیون و ناله سر میدهد تا نزد جهان مظلومنمایی کند.
پایان سخن
روابط پاکستان و افغانستان زمانی میتواند بهبود پیدا کند که اسلامآباد دست از دخالتهایش بردارد و بپذیرد ریشه مشکلات در خود پاکستان است و در اقدام مشترک با طالبان و دیگر کشورهای همسایه، عملیاتهایی را علیه تروریسم آغاز کند. تروریستان داعشی در بلوچستان پاکستان حضور دارند و فعالیت میکنند که یک تهدید جدی هم برای پاکستان و هم برای منطقه است و اگر از بین نرود، آتش آن اولا خود پاکستان را خواهد سوزاند.
الیاس احمدی