تضاد گفتار و کردار؛ حکومت طالبان به‌کدام سمت می‌رود؟
💢 محمد احمدی
۲۴ اسد سال ۱۴۰۰ بود که نظام جمهوریت سقوط کرد و طالبان توانستند قدرت را در اختیار بگیرند. آغاز این حکومت‌داری با شعارهای بلندبالایی به‌بلندی برج خلیفه و برج ایفل آغاز شد که از آن جمله مباحث امنیت، حقوق بشر، وحدت ملی و آبادی وطن بوده است. پیام عیدی رهبر طالبان که به‌تازگی منتشر شده، حاوی موضوعاتی مختلفی از جمله حقوق زنان، اقتصاد و وحدت ملی است، ولی عمل و گفتار طالبان چقدر باهم تطابق داشته است؟
آیا طالبان توانسته به‌معنی واقعی حقوق بشر و حقوق زنان را تامین کنند؟
اقتصاد افغانستان در کدام مسیر قرار دارد، خوب یا بد؟
وحدت ملی در حکومت طالبان چقدر تامین شده و وجود دارد؟
زنان در دایره حکومت طالبان
در پیام عیدی رهبر طالبان ملاهبت‌الله آخندزاده، با اشاره‌ای به جایگاه زنان در افغانستان گفته شده است: تاثیرات منفی بی‌حجابی و گمراهی مربوط به زنان در ۲۰ سال اشغال در حال ختم شدن است و با صدور فرمان ۶ ماده‌ای در خصوص حقوق زنان، حیثیت آنان منحیث انسان آزاد و با عزت اعاده شده است.
گفته‌های رهبر طالبان در حالیست که این گروه پس از حاکمیت، بخش بزرگی از محدودیت‌ها را پیرامون به حاشیه راندن زنان وضع کرد. زنان در حکومت طالبان از آموزش محروم شدند، از کار کردن محروم شدند، رفتن شان به مناطق دوردست مشروط به حضور محرم شرعی شده و آنها از انجام هرگونه وظایف در جامعه بازداشته شده اند.
حکومت طالبان از همان ابتدا کار زنان در ادارات دولتی و سپس در ادارات خصوصی و نهادهای بین‌المللی و مددرسان را منع کردند که با واکنش گسترده جهانی مواجه شد.
آنچه رهبر طالبان در خصوص اعاده حیثیت و حقوق زنان گفته با آنچه انجام داده و می‌دهند، ضدیت دارد و زنان نه‌تنها آزادی ندارند، بلکه محدود و مجبور به خانه‌نشینی شده و هیچ جایگاهی ندارند.
اینکه طالبان اعمال زن‌ستیزانه خود را با تفسیرهای فقهی توجیه می‌کنند، هم جای بحث است. حضرت خدیجه (س) تاجر بود و همچنین دین مبین اسلام به آموختن علم به مرد و زن تاکید کرده، ولی حاکمان فعلی افغانستان زنان را هم از تحصیل منع کرده و هم از کار.
اقتصاد افغانستان در حکومت طالبان؛ افلیج یا خودکفا
یکی دیگر از مباحثی که در پیام عیدی رهبر طالبان بدان اشاره شده، موضوع اقتصاد است که گفته: در بخش اقتصادی گفته می‌توانیم که تمام پیش‌بینی‌هایی که گویا در اینجا سقوط اقتصادی و بحران سرتاسری به‌میان می‌آید، به فضل الله تعالی غلط ثابت شد و کشور از نگاه اقتصادی خودکفا شده است.
این بخش سخنان آخندزاده در حالی جدیت به‌خود می‌گیرد که بر اساس گزارش نهادهای بین‌المللی بالای ۹۰ درصد مردم افغانستان زیر خط فقر قرار دارند، بیکاری به‌اوج خود رسیده و این موارد سبب شده موجی از مهاجرت به سمت کشورهای همسایه شکل بگیرد.
هرچند مسدود شدن دارایی ارزی افغانستان از سوی امریکا، تاثیر مستقیم روی اقتصاد کشور داشت و دارد، ولی با این همه طالبان نتوانستند کار مثمر ثمری برای ترمیم اقتصاد شکسته افغانستان انجام دهند، اگر کاری می‌شد، امروز گرسنگی بیداد نمی‌کرد و جوانان بخاطر نبود کار به کشورهای همسایه فراری نمی‌شدند.
ضربه‌ای که حکومت طالبان به‌وحدت ملی وارد کرد
دوستی و اخوت بین مردم افغانستان سابقه‌ای به‌خود دارد، آن زمانی که کشور در اشغال شوروی سابق بود و همه مردم افغانستان پشتون و تاجیک و هزاره و ازبیک و … در کنار هم ایستادند و شوروی را از کشور بیرون کردند و امثالهم. ولی با آمدن طالبان مردم افغانستان هیچ ایستادگی در برابر این گروه نکردند و انتظار داشتند که طالبان بتوانند ثبات و امنیت را به‌وجود آورده و اخوت را از ارگ شروع کنند. اما طالبان در مقابل برای مردم چه کردند؟
طالبان و حکومت طالبان اما پایه و اساس آن با انحصار گذاشته شد و با وجود خواسته‌های مردم، کشورهای منطقه و جهان برای تشکیل حکومت فراگیر، این خواسته از سوی طالبان نادیده گرفته شد.
به یقین اولین ضربه و محکم‌ترین ضربه به وحدت ملی را خود طالبان وارد کرده که قدرت را انحصاری نموده‌اند و اینکه رهبر طالبان در پیام عیدی خود گفته که با حاکمیت امارت اسلامی، نظام اسلامی اعاده شده و اخوت اسلامی و وحدت ملی تحکیم یافته است، با حقیقت جور نمی‌آید. انحصار در هیچ دین و آیینی جای ندارد و حکومت طالبان تک قومی، تک گروهی و انحصاری است.
سخن آخر
پیام عیدی رهبر طالبان به موضوعات مختلفی پرداخته که خالی از حقیقت است و در حالتی‌که زنان کاملا از جامعه حذف شده‌اند، اقتصاد افلیج است و وحدت ملی از سوی طالبان ضربه خورده، اشاره به آن از سوی آخندزاده، کم‌کاری و کژکاری و کژاندیشی حکومت طالبان را نشان می‌دهد.
یقینا بدون حضور زنان در جامعه و بخش‌های مختلف سیاسی و اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی، بدون یک راهبرد درست اقتصادی و درست استفاده نکردن از منابع داخلی و مهم‌تر از آن بدون یک حکومت فراگیر، نه‌تنها افغانستان پیشرفت نمی‌کند، بلکه به سوی آینده ای تاریک می رود، و تاریکی یعنی سقوط و بحران و تروریسم، که قربانی نخست آن خود طالبان خواهند بود.
محمد احمدی، تحلیلگر
