چهارسالگی توافقنامه دوحه
دقیقا چهار سال پیش در 29فیبروری 2020، آمریکا به عنوان ابر قدرت دنیا، پس از بیست سال نزاع نفس گیر با یک گروه شبه نظامی (طالبان) که فقط به کلاشینکف و مواد انفجاری دسترسی داشت، توافقنامه ی دوحه را به منظور حفظ جان عساکر شان امضاء نمود. هرچند این توافقنامه را «آوردن صلح در افغانستان» نامگذاری نموده است، اما پر واضح است که آمریکا شکست خورد و مغلوب شد و این توافقنامه فقط و فقط به خاطر حفظ جان عساکر آمریکایی به امضاء رسید.
متاسفانه آمریکا به خاطر حفظ جان عساکر شان، نه تنها به افغان ها و دولت پیشین افغانستان خیانت کرد، بلکه تمام ارزش ها و دست آوردهای افغانستان را قربانی نیز نمود. زیرا توافقنامه ی دوحه در حقیقت سازوکار مناسب جهت تحویل دادن افغانستان به طالبان بود که پس از به امضاء رسیدن آن، روند تحویل دهی قدرت آغاز گردید و تمام تعهدات و پیمان های که میان آمریکا و دولت پیشین افغانستان صورت گرفته بود، پیشیزی هم ارزش داده نشد.
با اینکه آمریکا تنها متحد و حتی دولت دست نشانده اش را چهار سال پیش در افغانستان به دست دشمن سپرد و قربانی نمود، اما متاسفانه تا اکنون کسی نتوانسته است که آمریکا را در قبال این خیانت شرم آورش پاسخگو نماید و خسارت های که بیش از دو دهه توسط آمریکا به افغانها و افغانستان وارد شده است، جبران گردد.
به همین دلیل در این نوشته تلاش می گردد تا ضمن تبیین خیانت شرم آور آمریکا به افغانها، سازوکارِ پاسخگو ساختن آمریکا نیز مورد تامل قرار داده شود.
توافقنامه ی دوحه میان طالبان و آمریکا
حضور بیست ساله ی آمریکا در افغانستان، افزون بر اینکه هزینه های مالی به همراه داشت، ولی هزینه های انسانی آن به مراتب غیر قابل جبران بودند که عمدتا جوانان افغان آن را پرداخت نمودند. زیرا آمریکا از سالهای 2014 به بعد در چارچوب پیمان امنیتی کابل ـ واشنگتن، متعهد به حمایت از دولت افغانستان بود و افغانها نیز بخاطر صداقت و اطمینان به تعهد آمریکا، از پرداخت هر نوع هزینه ای مالی و انسانی دریغ نمی نمودند.
به همین دلیل افغانها در طول 20 سال حضور آمریکا افزون بر اینکه متحمل هزینه های هنگفت مالی گردید، بسیار سنگین هزینه های انسانی نیز پرداخت نمودند که پس از خیانت آمریکا در دوحه، ناظران معتقدندکه به خاطر اعتماد به آمریکا، هرگز ارزشش را نداشته و ندارند که افغانها اینهمه هزینه ای انسانی را پرداخت نمودند.
بر پایه ی آمارهای میدانی، در طول بیست سال حضور آمریکا بیشتر از 120هزار جوان افغان عمدتا از اردوی ملی و پولیس ملی در مسیر اهداف و پلان های آمریکائیان کشته شدند که کم وبیش همین تعداد از نیروهای طالبان نیز از بین رفتند. این در حالی است که زخمیان و مجروحان بسیار بیشتر از این هاست.
با این حال آمریکا در 29فبروری سال 2020، علی الرغم تعهدات و هزینه های انسانیی که بر مردم افغانستان تحمیل نموده بودند، توافقنامه ی دوحه را با طالبان امضاء نمود که بدترین خیانت در حق ملت افغانستان بود.
چهارسالگی توافقنامه دوحه، یک خیانت شرم آور
واقعیت اینست که در افغانستان، اتحادها پیوسته در دیگرش بوده است. از سال 1354 که داود خان به پسر عمویش ظاهر شاه خیانت کرد و از نبود او سوء استفاه نمود و با کودتای سفید، قدرت را در افغانستان به دست گرفت، خیانت در سطوح مختلف در این کشور جاری و ساری بوده اند.
در دوران کمونیست ها که خیانت ها در سطح جا به جای رهبران نظام سیاسی صورت می گرفت و پس از آن در دوران مجاهدین، اتحادهای درون حزبی و گروهی پیوسته می شکستند که در نهایت باعث سقوط دولت مجاهدین و روی کار آمدن دور اول طالبان گردید.
اما هیچ یکی از خیانت ها و عهد شکنی های گذشته، به اندازه ی خیانت آمریکا برای مردم افغانستان مرگبار و سنگین تمام نشد. زیرا خیانت ها و تعهد شکنی ها قبلا در سطوح سیاسی و گروهی صورت می گرفت و مانند خیانت آمریکا، تمام اراکین اجتماعی ـ فرهنگی و حتی کوچک ترین نهادهای جامعه را با فروپاشی مواجه نمی ساختند.
بسیاری از ناظران به صورت سطحی، خیانت شرم آور آمریکا را به فروپاشی رژیم سیاسی در افغانستان تقلیل می دهد. در صورتی که فروکاست این خیانت در حوزه سیاسیت و رژیم حاکم، در واقع غرض ورزی و یا دست کم بی انصافی است. زیرا آمریکا نه تنها خیانت کرد، بلکه مردم افغانستان و ارزش های که با خون هزاران جوان به دست آمده بودند را فروخت.
به دلیل اینکه تا اکنون خیانت آمریکا در سطح فروپاشی رژیم سیاسی در افغانستان تقلیل داده شده است، در چهارسالگی توافقنامه دوحه، این فاجعه ی شرماگین، هیچ کسی تا اکنون آمریکا را در قبال این تعهد شکنی و خیانت شرم آورش به پاسخگویی وا نداشته است.
از اینرو همانطور که سخنگوی کاخ سفید تاکید دارد که روسیه بایستی هزینه ی بازسازی اوکراین را پرداخت نماید، افغانهای که حس وطن دوستی دارند و از خیانت خبیث آمریکا در عذاب اند، از طریق مظاهرات و بر پایی گفتگوهای کارشناسانه مسیرهای را جستجو نمایند تا آمریکا را ناچار به پرداخت هزینه های بازسازی و جبران خسارت های وارد شده به افغانستان نمایند.
بسم الله ختک
