نگاهی به کمک های ایران به افغانستان در دوران ریاست جمهوری سید ابراهیم رئیسی
آیت الله سید ابراهیم رئیسی که در 12 اسد سال 1400 به عنوان رئیس جمهور ایران انتخاب گردیده بود، پس از تقریبا سه سال زمامداری، سرانجام روز شنبه 30 ثور سال جاری، بر اثر سقوط چرخبال، همراه با حسین امیر عبدالهیان، وزیر خارجه ای ایران و چند تن از همراهان شان، به شهادت رسیدند. از زمانی انتشار گزارش ها مبنی بر اینکه هلیکوپتر رئیس جمهور ایران دچار سانحه گردیده است تا وقتی که گروه امداد موفق به پیدا کردن لاشه ی چرخبال وی گردید، همه امیدوار بودند که رئیس جمهور ایران از این سانحه جان سالم بدر ببرد.
به همین دلیل از وزارت خارجه طالبان گرفته تا تمام فعالین شبکه های اجتماعی و رهبران فعلی و قبلی افغانستان، افزون بر اینکه با «بیم و امید» گزارش ها در رابطه به «سرنوشت چرخبال» مذکور را دنبال می نمودند، سلامتی رئیسی و همراهانش را از درگاه الله پاک، آرزو می کردند. اما متاسفانه روز یکشنبه 31 ثور، گروه های امدادی با پیدا کردن لاشه ی چرخبال مرحوم رئیسی خبر شهادت او و همراه هانش را اعلام نمودند.
خبر درگذشت ابراهیم رئیسی و همراه هانش با آنکه پیام های تسلیت و همدردی کل دولت های جهان را به همراه داشت، با این حال اما همدردی ها و تسلیت نامه های طالبان به عنوان حاکمان کنونی افغانستان و موج وسیع همدردی مردم افغانستان با مردم ایران، بیشتر از همیشه قابل توجه بودند. زیرا افزون بر پیام های تسلیت و همدردی رهبران قبلی و فعلی این کشور، صفحات شبکه های اجتماعی کاربران افغان کاملا با تصاویر سید ابراهیم رئیسی و حسین امیر عبدالهیان مزین گردیده اند.
غم شریکی افغانها با مردم ایران و واکنش های گسترده ی آنها به خبر شهادت ابراهیم رئیسی، نشان می دهد که رئیس جمهور مرحوم ایران، از محبوبیت قابل توجه میان افغانها برخوردار بوده اند. به همین دلیل لازم است تا کمک ها و همکاری های دولت رئیسی به افغانها مورد تحلیل و بررسی قرار داده شود و دلایل و عوامل محبوبیت آن مرحوم، میان افغانها ارزیابی گردد.
کمک های ایران به آسیب دیده گان حوادث طبیعی در دوران رئیسی
از زمانی که سید ابراهیم رئیسی در ایران به ریاست جمهوری انتخاب گردید، افغانستان دچار چند حادثه ی بزرگ طبیعی گردید. زلزله ویرانگر در ولایات خوست، پکتیکا و پکتیا در شرق افغانستان، سیلاب های ویرانگر در ننگرهار و بخش های ولایت لوگر، زلزله در ولایت هرات و سیلاب های هولناک بغلان، بدخشان، غور، هرات و بادغیس.
در زلزله ی ولایاتی شرقی افغانستان در سال 2022 ایران اولین کشوری بودند که دو هواپیما حامل چندین تن کمک های اولیه و ده ها نفر پرسونل کمک کننده را به میدان هوای خوست فرستادند و مرحوم رئیسی به صورت مشخص از ولایات ایرانی که با افغانستان هم مرز است، خواست تا به زلزله زده گان افغانستان کمک کنند.
در سیلاب های ننگرهار و لوگر، تیم های نجات هلال احمر ایران، با ده ها تن البسه و کمک های اولیه به مناطق سیل زده آمدند و بسیاری از پرسونل های هلال احمر ایران روزهای زیادی در کنار مردم ننگرهار و لوگر، جهت تعمیر و بازسازی خانه های آنها در این مناطق باقی ماندند و بیش از توان شان با آسیب دیده گان همکاری و کمک نمودند.
در حادثه ی زلزله ی هرات، افزون بر اینکه ایران اولین کشوری بود که برای کمک به زلزله زده گان هراتی شتافتند، تیم های نجات مردمی نیز از ولایات شرقی ایران روزهای زیادی را جهت کمک و نجات آسیب دیده گان در این ولایت کار و تلاش کردند. فیلم ها و تصاویر متعدد از کمک های ایران به افغانستان و جوانان ایرانی که مشغول نجات و کمک به زلزله زدگان هراتی بودند، منتشر گردید که مورد تحسین همگان قرار گرفت.
در سیلاب های بغلان و دیگر ولایاتی شمالی که متاسفانه صدمات جانی و خسارات مالی هنگفت به مردم فقیر وارد کرده بودند، بازهم کمک های ایران به افغانستان مشهود بود و ایران اولین کشوری بود که جهت کمک و حمایت از آسیب دیده گان اعلام آمادگی نمودند و کمک های مردمی و ملکی شان را به مناطق سیل زده سرازیر ساختند.
چنانچه به قول رحمت الله فیضان معاون نمایندگی وزارت خارجه طالبان که: «ایران اولین کشوری بود که جهت حمایت از آسیب دیدگاه زمین لرزه هرات صدا بلند کرد و بازهم ایران اولین کشوری بود که جهت حمایت و کمک به سیل زده گان شمال افغانستان، صدا بلند کرد».
کمک های ایران به افغانستان؛ کمک های زمستانی و حمایت از فقرای افغانستان توسط ایران در دوران رئیسی
به رغم اینکه افغانستان فاقد زیر ساخت های توسعه یافته و اقتصاد پیشرفته است، دو دهه چور، چپاول و غارت کمک های بشری و منابع طبیعی این کشور توسط مهره های فاسد غربی و آمریکایی، افغانها را بیش از همیشه در فقر و بدبختی فرو برده اند. با این وجود دولت آمریکا در پاسخ به تحقیر نظامیان این کشور در افغانستان توسط طالبان، سیاست زمین سوخته را در مقابل مردم این کشور در پیش گرفته که در حقیقت برای ایجاد حداکثر خسارت اقتصادی طراحی شده است.
در این راستا آمریکا دارایی های افغانها را مسدود ساخته و تحریم ها را نیز علیه دولت طالبان اعمال کرده است که مردم افغانستان بیش از همیشه در فقر و گرسنگی فرو برده اند. از این رو افغانهای فقیر و ضعیف که توانایی تامین سوخت و مواد گرمایشی را در زمستان ها ندارند، به شدت محتاج کمک ها و حمایت های بشری اند.
به همین دلیل ایران هر ساله کمک های مالی و توزیع چوب و سوخت را برای فقرای که توانایی تامین مواد گرمایشی را ندارند، از کابل و بامیان گرفته تا شمال و جنوب، در دستور کار قرار داده و در بسیاری از مواقعی توزیع برنج، آرد و مواد خوراکه را نیز برای فقرا در نظر می گیرند که در این بخش نیز کمک های ایران به افغانستان بسیار مورد توجه بوده است.
میزبانی و ساماندهی میلیون ها مهاجر افغانستان در ایران در دوران رئیسی
میلیونها مهاجر افغانستان بیش از چهار دهه است که در ایران زندگی می کنند. مهاجران اکثرا کارگران و از طبقات فقیر جامعه افغانستان است که به دلیل نابسمانی ها و جنگ های طولانی مدت در کشور، ناچار به مهاجرت به ایران گردیده اند. فروپاشی جمهوریت و تحولات آگست 2021، حضور مهاجران افغانستانی را در ایران، بیش از چند برابر نمودند که بعضا، بسیاری از رسانه های ایرانی بر پایه ای آمار، حجم مهاجرین افغانها در ایران را بیشتر از نفوس بسیاری از کشورهای عربی و آسیای مرکزی اعلام می نمایند.
با آنکه دولت ایران در گذشته نیز از مهاجرین به صورت انسانی و اسلامی میزبانی کرده اند، اما در دوران ریاست مرحوم رئیسی، سازمان «سامان دهی اتباع خارجی» که عمدتا جهت ارایه خدمت برای مهاجرین افغانستان است، ایجاد گردید. مسئله ای مهاجرین افغانستان، چنان موضوع جدی و قابل غور برای مرحوم رئیسی بود که وی در زمان ریاست اش، بارها به مسئله ای ساماندهی و ارایه خدمات به مهاجرین پرداخته و این موضوع را در سطح پارلمان ایران و برنامه های کلان دولتش در نظر گرفته بود.
پس از آگست 2021 زمانی که افغانستان در فقر و گرسنگی کامل فرو رفت و افغانها هراسان به هر طرف فرار می کردند، کشورهای دور و نزدیک و حتی متحدان غربی و آمریکایی افغانها، از پذیرش آنها سرباز زدند. پاکستان به عنوان همسایه ی دیوار به دیوار که سالهای طولانی دم از برادری و دوستی می زد، دیده شد که در شرایط سخت چگونه به چوروچپاول افغانهای گرسنه پرداخت و حتی در این آواخر اقدام به اخراج صدها هزار مهاجر و آواره ی افغانستان نموده است.
از طرف دیگر ترکیه ضمن اینکه میلیونها دالر از کشورهای غربی جهت جلوگیری از ورود مهاجرین افغانستان می گیریند، دقیقا در زمانی که افغانها با شرایط سخت و ناگوار گرفتار گردیده بودند، اقدام به پذیرش سرمایه داران و مهره های فاسد که میلیونها دالر از سرمایه های مردم افغانستان را دزدیده بودند، نمود و رهبران ترکیه به صورت گلچین سرمایه دارها و نخبه های مردم افغانستان را به کشور شان جای دادند.
اما ایران تحت ریاست مرحوم رئیسی، مرزهایش را باز گذاشت و افغانها از فقیرترین افراد ملکی و کارگران گرسنه و بیکار گرفته تا زن و بچه به این کشور پناه آوردند و تا اکنون که سه سال از آگست 2021 می گذرد، همچنان میلیونها نفر از مهاجرین افغانستان در این کشور زندگی می کنند که نان بخش قابل توجهی از مردم افغانستان از طریق کار در ایران تامین می گردد.
بنابراین باتوجه به کمک های ایران به افغانستان و حمایت های بی دریغ و به موقع ایران به ویژه در دوران ریاست جمهوری مرحوم رئیسی به آسیب دیده گان حوادث طبیعی در افغانستان و همچنان با در نظرداشت کمک ها و حمایت های بی دریغ از فقرا و ضعفا در داخل افغانستان و در نهایت باتوجه به خدمات و حمایت های انسانی و اسلامی از مهاجرین افغانستان در داخل ایران، می توان گفت که مرحوم رئیسی شخصیت کاریزما و محبوب تمام مردم افغانستان بوده و محبوبیت وی برای همیشه میان افغانها باقی خواهد ماند.
عایشه ببرک خیل
