اشتباه استراتژیک پاکستان؛ آیا TTP نگرانی دیگر برای منطقه است؟
پاکستان از زمان تأسیسش با گرایش سیاسی مالیخولیایی مواجه بوده است، در حالیکه مردم این کشور عقاید ضد امپریالستی دارند، حاکمان پاکستان همواره اندیشه‌های همسو با غرب را پیروی می‌کنند. از سوی دیگر پاکستان همواره به عنوان یک کشور با کارخانه تولید تروریستان شناخته شده است و امروز گروه تحریک طالبان پاکستان (TTP)، به عنوان یکی از محصولات همین کارخانه، باعث نگرانی رهبران پاکستان شده است.
معرفی تحریک طالبان پاکستان ملقب به TTP
TTP یا تحریک طالبان پاکستان در سال ۲۰۰۷ ، در مناطق شمالی و غربی پاکستان برای جنگ با دولت پاکستان و نیروهای امنیتی آن تشکیل شده‌اند. طالبان پاکستان از جمله اهداف خود را بازگرداندن نظم شرعی در پاکستان، ایجاد یک دولت اسلامی و حذف تأثیرات امریکا و دیگر قدرت‌های خارجی از کشور خود می‌دانند.
اولین رهبر این گروه تروریستی بیت الله محسود از اعضای طالبان افغانستان بود که در سال 2009 کشته شد و هم اکنون ابومنصور عاصم، امیر تحریک طالبان پاکستان است.
حکومت پاکستان بارها رهبران تحریک پاکستان را به میز مذاکره کشاندند اما به جز آتش‌بس‌های موقتی دستاورد ملموسی حاصل نشده است و این گروه بارها با اقدامات تروریستی، مردم و رهبران پاکستان را به خاک و خون کشانده‌اند.
“چاه کن در چاه است“
یک مثل معروف است که این اصطلاح برای توصیف شرایطی به کار می‌رود که فردی به دلیل اقدامات خودش به یک مشکل برخورده و در آن گیر کرده است. امروزه پاکستان، بر خلاف سال‌های گذشته که تروریسم را حمایت می‌کرد، خود به مشکلات فراوانی برخورده است.
تحریک طالبان پاکستان (TTP) با سابقه طولانی حملات تروریستی، به دنبال سقوط دولت پاکستان و به دست آوردن قدرت در این کشور است. در عین حال، اسلام آباد انگشت انتقاداتش را به سوی افغانستان آورده و می‌گوید که دولت کابل پناهگاه‌هایی را برای طالبان پاکستانی فراهم می‌کند تا آنها بتوانند به سمت پاکستان حمله کنند.
از سوی دیگر، ارتش پاکستان ادعا می‌کند که حملاتی به اهداف طالبان پاکستانی در افغانستان داشته است اما مردم ملکی قربانی این حملات شده‌اند و هیچ گونه شواهدی نشان نمی‌دهد که طالبان پاکستانی در این موقعیت‌ها حضور داشته باشند.
امارت اسلامی ادعای پناه دادن به طالبان پاکستانی را همواره رد کرده و هشدار داده که در صورت ادامه تعرضات، به پاکستان پاسخ خواهد داد.
پاکستان برای مقابله با TTP از افغانستان چه می‌خواهد؟
پس از پیروزی امارت اسلامی در جنگ بیست ساله با امریکا، حکومت پاکستان دریافت که قدرت گرفتن طالبان افغانی می‌تواند خطر بزرگی برای این کشور در امر مبارزه با TTP باشد زیرا که این پیروزی اعضای تحریک طالبان را امیدوار به تکرار تراژدی جنگ افغانستان می‌کند.
از جمله مواردی که پاکستان در زمینه مبارزه با تحریک طالبان از امارت اسلامی خواستار است شامل موارد زیر می شود:
- تعقیب و دستگیری عناصر TTP درمرزهای مشترک میان دو کشور.
- مبارزه با پناهگاه هایTTP در افغانستان و جلوگیری از اینکه این گروه در آنجا تقویت شود.
- جلوگیری ازتلاشهایTTPبرای تامین منابع مالی و نظامی از طریق مبادلات قاچاق و دیگر روشهای غیرقانونی.
- همکاری با پاکستان درتبادل اطلاعات و هماهنگی برای ایجاد امنیت در مناطق مرزی.
- تضمین عدم حمایت ازTTPتوسط طالبان و دیگر گروههای تروریستی در افغانستان
- افغانستان می‌تواند تسهیل کننده مذاکرات صلح پاکستان باشد
هفته گذشته، وزیر دفاع و رئیس سازمان استخبارات ارتش پاکستان به همراه هیئتی وارد کابل شدند تا با مقامات افغانستان دیدار کنند. هیچ گزارش موثقی درباره محتوای این دیدار منتشر نشده است، اما گزارش‌های غیر رسمی متعددی در این زمینه نوشته شده است.
رسانه هندی News 18 در این باره نوشته است که در این دیدار، رئیس سازمان اطلاعات ارتش پاکستان، اظهار کرده است که پاکستان می‌تواند در هر جایی علیه تحریک طالبان پاکستان اقدام کند.
به این گفتگو، مجاهد با ابراز هشداری به ندیم احمد انجم پاسخ داده است که “ما را تهدید نکنید، جهان می‌داند چه بر سر امریکایی‌ها آمد”. همچنین، ملا یعقوب در این دیدار تأکید کرده است که کابل می‌تواند تسهیل کننده مذاکرات صلح باشد، اما نمی‌تواند علیه گروه طالبان پاکستان اقدامی کند.
اعتماد پاکستان به امریکا، خطای جبران ناپذیر
ایالات متحده امریکا به عنوان یکی از متحدین حکومت پاکستان به مانند دوران جمهوریت افغانستان، با وضع تحریم‌ها علیه رهبران طالبان پاکستانی و حملات متعدد به مواضع این گروه، خود را در این جنگ سهیم کرده است.
اما بنظر می رسد این دخالت برای حکومت پاکستان گران تمام شود. در صورت ادامه رویه وابستگی پاکستان به امریکا و سرسپردگی رهبران این کشور، نظام پاکستان می‌تواند تا مرز سقوط و فروپاشی پیش برود.
افغانستان خود قربانی تکیه کردن به امریکا بود. در سال 2014 کابل و واشنگتن توافق‌نامه امنیتی امضا کرده بودند که تا سال ۲۰۲۴ اعتبار داشت، ولی همان که می گویند هیچگاه نمی‌شود به امریکا اعتماد کرد، دقیق است و حکومت اشرف غنی جواب تکیه و اعتمادش به امریکا را گرفت که سرنوشت آن سقوط و فرار بود.
اوکراین هم بعد از آن می تواند درس عبرت برای دل‌خوش کنندگان حمایت امریکا باشد که با تکیه به واشنگتن جنگ با روسیه را در پیش گرفت، ولی دستاوردی در این جنگ داشت که نتیجه آن شد، اوکراینی ویران با مردمان آواره در سراسر جهان.
اسلام‌آباد اگر در اسرع وقت به خود نیاید و از پیمان‌های دروغین با امریکا دوری ننماید، سرنوشتش کم‌تر از سرنوشت افغانستان و اوکراین نخواهد بود.
طالبان در مورد TTP هوشیار باشد
امارت اسلامی افغانستان باید بداند اگر می‌خواهد به مشروعیت جهانی برسد باید امنیت همسایگانش را امنیت خود دانسته و اجازه سوء استفاده را به گروههای تروریستی ندهد. تحریک طالبان پاکستان TTP یک آزمایش بین‌المللی از حاکمان افغانستان است که سربلند شدن در این آزمایش، می‌تواند به ثبات افغانستان، منطقه و جهان کمک کرده و زمینه ساز اعتماد جهانی به حکومت کابل شود.
طالبان هوشیار باشد که با تکرار اشتباه القاعده، اجازه دست درازی مجدد اشغالگران خارجی به افغانستان را صادر نکند.
سید مهدی حسینی، تحلیلگر مسایل افغانستان
