بررسی ظرفیت افغانستان در تولید برق
بی برقی یکی از اساسی ترین مشکلات در افغانستان است که نه تنها ولایات، بلکه پایتخت آن نیز اکثر مواقع تاریک است و باشندگان میگویند که به دلیل نبود برق و قیمت بلند گاز و همچنین فقر و بیکاری، با مشکلات شدیدی دست و پنجه می کنند. ریاست برق (برشنا) اعلام کرده که قرارداد خرید برق از ترکمنستان را تمدید کرده و برای سال 2025 نیز از این کشور برق وارد افغانستان خواهد شد.
افغانستان وابسته به همسایه ها
این در حالی است که افغانستان 20 درصد برق مورد نیاز خود را از منابع داخلی مثل بندهای بزرگ آبی نغلو، کجکی، سلما، ماهیپر و سروبی تامین میکند و بخش عمده انرژی برق از کشورهای همسایه تامین میشود. طبق آمارهای شرکت برشنا، در طول سال‌های گذشته حدود 75 تا 80 درصد برق کشور از کشورهای ازبکستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ایران وارد شده است.
ظرفیت تولید برق چقدر است؟
این وابستگی و هزینه های میلیون دالری در حالی است که بر اساس اعلام منابع رسمی و صاحب نظران اقتصادی، افغانستان ظرفیت تولید 310 هزار میگاوات برق را از منابع گوناگون دارد که بیشتر از نیاز تمام کشور است و با به‌کارگیری از منابع داخلی تولید برق در کشور در حقیقت از هزینۀ 250 تا 300 میلیون دالر در سال برای خرید برق، صرفه جویی خواهد شد. با این کارگذشته از صرفه جویی ها در چرخۀ تولید، زمینۀ رشد سرمایه گذاری ها و در کُل رشد درآمد‌های ملی فراهم میشود.
با توجه به آمار و ارقام ارائه شده، افغانستان یکی از کشورهای ثروتمندی است که از منابع مختلف آبی، آفتابی و بادی میتواند در تولید برق به خودکفایی برسد و در حوزه های مختلف از آن استفاده کند و بهره ببرد. دولت های گذشته کمترین توجهی به این مسئله نکردند و این چالش جدی بی برقی تبدیل شده بود به دغدغه هر روز مردم که با آن درگیر بودند. یا به تعریفی کشورهایی که در افغانستان حضور داشتند و مخصوصا امریکا، نمیخواست این کشور در هیچ بخش اقتصادی به خودکفایی برسد و همیشه متکی به این و آن باشد.
طالبان به تولید برق توجه کنند
با قدرت گرفتن طالبان و مهیا شدن زمینه برای رشد اقتصادی، هرچند که هنوز مشکل بی برقی پابرجا است، ولی از اعلامیه ها و حرکت هایی که طالبان انجام میدهند، اینطور میتوان برداشت کرد که تلاش دارند در تولید برق به خودکفایی برسند و روی منابع داخلی سرمایه گذاری کنند. ملا عبدالغنی برادر، معاون اقتصادی رئیس الوزرای حکومت طالبان بارها به این موضوع اشاره کرد و گفت که به خودکفایی برق افغانستان اولویت میدهند.
اگر طالبان بتوانند در زمینه تولید و خودکفایی برق موفق عمل کنند، در کنار اینکه یک دغدغه جامعه را حل میکنند، میتوانند به اقتصاد کشور نیز کمک زیادی کنند، چرا که فابریکه ها و صنایع مختلف اقتصادی نیاز اساسی به برق دارد و اگر برق وجود داشته باشد، کارخانه های زیادی شروع به فعالیت خواهند کرد و این زمینه را برای رشد اقتصادی کشور مهیا میکند. خیلی از کارخانه ها و بخش های خصوصی استند که به دلیل نبود برق، فعالیت های خود را تعطیل کرده اند.
در نتیجه گیری میتوانیم بگوییم که این کشور فقیر، ظرفیت عظیمی در بخش های مختلف دارد که این ظرفیت در تولید برق نیز دو برابر از نیاز افغانستان است. یعنی در حال حاضر سالانه افغانستان به 1400 میگاوات برق نیاز دارد، در حالیکه اگر روی منابع داخلی سرمایه گذاری شود، بالای سه هزار میگاوات برق تولید خواهد شد که سبب خواهد رشد اقتصادی خوبی نصیب کشور گردد و در کنار توجه به تولیدات شرکت های داخلی، سرمایه گذار خارجی نیز جذب خواهد شد تا به افغانستان بیاید، سرمایه گذاری کند و در رشد اقتصادی این کشور با استفاده از ظرفیت های داخلی، کمک زیادی انجام دهند.
محمدحسین ضیایی
