در ۲۴ اسد سال ۱۴۰۰ بود که اشرف غنی فرار کرد، نظام جمهوریت از هم پاشید و طالبان توانست قدرت را در اختیار گرفته و برای دومینبار حاکم افغانستان باشند. در دوسالگی طالبان، جشنهای زیادی در سراسر کشور از سوی طالبان برگزار شد و از این استقلال تجلیل کردند، ولی:
– تجلیل از دومین سال پیروزی طالبان چگونه بود؟
– طالبان تا چه حد توانستهاند مشکلات را حل کنند؟
– اظهارات مقامات طالبان چه بود؟
جشن دوسالگی طالبان و ایجاد رعب و وحشت
گروه طالبان سالروز پیروزی شانرا رخصتی عمومی اعلام کردهاند و در این روز گروه گروه سوار بر موترهای نظامی و ملکی و موترسایکل مانور اجرا کردند و با اکت و اداهایی که زیبنده یک نظام اسلامی نیست، کابل و ولایات را پر از هیاهو کردند.
در سالهای گذشته زمانیکه ۱۸ سنبله سالگرد ترور احمدشاه مسعود فرا میرسید، عدهای زیادی با حرکات و قطارهای موتر سبب آزار و اذیت شهروندان کشور شده و حتا تعدادی را با شلیک گلوله از بین میبردند که نمونههای زیادی از آن وجود دارد.
نمایش طالبان هم در اولین و دومین سالروز به قدرت رسیدن شان، بیشباهت به ۱۸ سنبله و دیگر روزها نبود و رعب و وحشتی را بهراه انداخته بودند که از هر زاویهای قابل نقد است.
جشن دوسالگی طالبان و حل مشکلات افغانستان
گروه طالبان بدون شک بخشی از جامعه افغانستان بوده و است که پس از ۲۰ سال جنگ علیه نیروهای خارجی و دولت افغانستان، بلاخره توانستند قدرت را در اختیار بگیرند. همان ابتدا از بهبود وضعیت سخن میزدند و بر حل مشکلات تاکید میکردند، ولی آنچنانی که اعضای رهبری این گروه شعار میدادند، مشکلات حل نشده و پابرجاست.
بحران مشروعیت: تاکنون هیچ کشوری حاضر نشده حکومت طالبان را به رسمیت بشناسد و این ناشی از لجاجت این گروه است، زیرا از همان ابتدا تاکنون مردم افغانستان، کشورهای منطقه و جهان از طالبان خواستهاند که حکومت همهشمول تشکیل دهند، ولی طالبان هیچ اقدامی در این خصوص نکرده و لجاجت هم میکنند که حکومت شان فراگیر است.
به دوسالگی طالبان حکومت طالبان رسیده ایم و اگر بهطور سوالیه اگر از آقای متقی یا مجاهد و یا هم دیگر مقامات امارت اسلامی طالبان اگر پرسیده شود که چند درصد کابینه را غیر طالب تشکیل میدهد و یا اقوام غیرپشتون چند درصد در قدرت سهم دارند، پاسخ شان چیست؟
بازی با کلمات درست، ولی پاسخ واضح است که اکثریت مطلق حکومت طالبان را طالبان و پشتونهای طالبی اشغال کرده و حاضر نیستند دیگران را سهم دهند.
اقتصاد: افغانستان هرچند در بخش اقتصادی دستاوردهای را داشته و محصولات افغانستان به امریکا و اروپا و روسیه و خیلی کشورهای دنیا صادر میشود، استخراج معادن و نفت آغاز شده، ولی تغییری در زندگی مردم رونما نشده و این کشور بهعنوان یکی از فقیرترین کشورهای جهان شناخته میشود که بالای ۹۰ درصد شهروندان آن زیر خط فقر قرار دارند.
امنیت: طالبان در بخش امنیتی دستاوردهای خوبی داشتهاند و خصوصا در برابر داعش عملیاتهای مهمی را راهاندازی کردند که رهبر و معاون و خیلی از سران این گروه تروریستی از بین رفتند، ولی آنچنانی که شعار داده میشود که امنیت در کل کشور تامین شده، در واقعیت وجود ندارد. با وجود دوسالگی طالبان، تهدید داعش هنوز باقیست و دزدیهای مسلحانه هنوز به گراف بالایی در کشور ادامه دارد.
تعلیم و کار دختران و زنان: طالبان از ابتدا تا اکنون ستیز عجیبی با تحصیل و کار زنان از خود به نمایش گذاشته اند. از همان اول دروازههای مکاتب دخترانه را مسدود کردند، اندک اندک رفتن دختران به دانشگاهها منع شد و کار کردن زنان نیز مکمل منع گردید که آخرین مورد آن بستن آرایشگاههای زنانه بود.
این رویکرد طالبان که داد از شریعت و دین میزنند، عجیب است، در حالیکه شریعت و دین اسلام هیچ مانعی بر سر راه زنان قرار نداده و برعکس آموختن علم را بر هر مرد و زن مسلمان فرض دانسته است. یا هم در بخش کار زنان، حضرت خدیجه (س) یک تاجر بود و این خود پیام مهمی را به همراه دارد.
اظهارات طالبان در جشن دوسالگی
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان طی بیانیهای اعلام کرد: دومین سالگرد حمله به کابل را به مردم مبارز افغانستان تبریک گفته و از آنها میخواهیم که از خداوند متعال برای این پیروزی بزرگ شکرگزار باشند.
مجاهد گفت: اکنون پس از تامین امنیت عمومی در کشور، یک رهبری یگانه، کل خاک کشور را اداره می کند و افغانستان از صلحی که طی دههها از آن محروم بود، برخوردار شده است.
این اظهارات ظاهراً پر آب و تاب است، ولی در واقعیت آقای مجاهد از کدام صلح و امنیت صحبت میکند؟ صلح یعنی یک زن این سرزمین آزادانه بتواند کار کند، یک دختر این مُلک بتواند آزادانه درس بخواند و یک جوان این سرزمین بخاطر یک گوشی موبایل در کوچههای کابل کشته نشود.
از سویی هم عبدالسلام حنفی معاون رئیس الوزرای طالبان در دومین سالروز به قدرت رسیدن این گروه گفت: شیعیان و اهل سنت در طول تاریخ در افغانستان به صورت مسالمت آمیز و برادروار زندگی کردهاند و در کنار همدیگر بر علیه اشغال شورویها مبارزه نمودند.
حالا اگر از آقای حنفی پرسیده شود که سهم شیعیان در حکومت شان کجاست، چه پاسخی دارد و یا هم در حالیکه حدود ۳۰ درصد نفوس افغانستان را شیعیان تشکیل میدهند، چرا تاکنون مذهب جعفری را به رسمیت نشناخته و بنابر گفته رهبر این گروه، فقه جعفری تطبیق میشود؟
اینها همه سوال هایی است که به مسائل عینیت بخشیده و حقیقتخواهی میکند.
در جشن دوسالگی طالبان تعداد زیادی از مقامات طالبان سخنها داشتند، ولی اصل مسئله این است که طالبان آنچه میکنند با آنچه میگویند، تفاوت دارد. دستاوردها را نباید نادیده گرفت، خصوصا مبارزه علیه مواد مخدر، مبارزه علیه داعش، مبارزه علیه فساد و…، ولی مهم امنیت روانی مردم، زندگی اقتصادی مردم و پیشرفت افغانستان است که با رویکرد فعلی ممکن نیست.
حیات سیاسی افغانستان در دوسالگی طالبان وضعیت مطلوبی ندارد و باید به خواستههای مردم رسیدگی شود تا دنیا هم برای رسمیت بخشیدن به حکومت قدمی پیش بگذارد.
محمد احمدی