علی الرغم فقر و بحران اقتصادی، محدودیت های حکومتی و همانطور دو دهه تلاش های بی وقفه ی آمریکا و غرب جهت تغییر نگاه ها و اعتقادات نسبت به عاشورا، اما امروزه حال و هوای محرم کابل بیش از همیشه عاشورایی و حزین است.
امروزه اگر حال و هوای شهر کابل را به تماشا بنشینید، به گفته پیر خرابات حافظ شیرازی برای همیشه باور پیدا میکنید. «هرگزم نقش تو از لوح و دل جان نرود». زیرا با همه ی آفات و بلیاتی که دامنگیر مردمان شهر کابل اند، اما این مردم نمی توانند، یادی از قیام سترگ و استثنایی امام حسین ننمایند.
باتوجه به گزارش های که توسط بسیاری از رسانه ها در خارج از افغانستان مخابره می گردند و تقریبا اکثرا خلاف واقعیت است، در اینجا تلاش می گردد که وضعیت واقعی و حقیقی و آنچه که اکنون در جریان دهه ی محرم؛ جاری و ساری اند، توصیف گردد.
محرم کابل،کابلیان و دهه ی محرم
معمولا باور بر اینست که در افغانستان و به ویژه در شهر کابل، فقط شیعیان هستند که در دهه ی محرم عزاداری و مراسم روضه خوانی و غیره برپا و برگذار می کنند. حال آنکه این باور کاملا اشتباه است.
در افغانستان، امام حسین به همان میزان که در میان شیعیان به عنوان امام و پیشوا و انقلاب او دارای جایگاه ویژه هستند، در میان اهل سنت نیز از چنین وضعیتی برخوردارند. نگاه شیعه وسنی نسبت به انقلاب امام حسین یکسان اند.
مراسم عاشورایی محرم کابل، از اول ماه محرم آغاز می گردد و تا روز دهم ماه محرم (روزعاشورا)، همه روزه در اطراف و اکناف شهر مراسم عزاداری، روضه خوانی و همچنان نذروخیرات برپا و برگزارند.
کسبه کاران، دکان داران و طیف های مختلف جامعه تا ساعات یازده و نهایتش دوازده ی ظهر کارهای شان را جمع وجور می کنند و آماده ی شرکت در مراسم عزاداری می شوند.
با آنکه مراسم عزداری محرم کابل معمولا توسط بزرگان و موی سفیدان اهل تشیع تدارک دیده می شوند، اما عزاداران از اهل تسنن نیز در مراسم عزدارای شرکت می کنند.
علی الرغم اینکه مراسم های عزدارای در مناطق اهل تسنن برگزار نمی شوند، اما اهل سنت نیز به میزان اهل تشیع به این دهه احترام کامل دارند.
مثلا در هوتلی که صاحب آن یک سنی ـ حنفی هست و خدمه و شاگردان نیز در آنجا همگی از اهل سنت اند، در ده هی محرم صدای موسیقی کاملا تحریم اند و هیچ کسی و حتی مسافران حق ندارند که موسیقی گوش دهند.
همچنان اگر در دهه ی محرم سوار تاکسی یا ملی بس شویم، چه سنی و چه شیعه اگر با صدای بلند بخندند و یا اینکه مزاق کند و فکاهی بگویند، از سوی بقیه گوشزد می شود که ماه عزداری و محرم است و «خوده بگیر».
حال و هوای محرم کابل
غرب و آمریکا طی دو دهه گذشته تلاش های بی امان نمودند تا اعتقادات و ایمان مردم را سست و به ویژه نسبت به مناسبت ها و مناسک های مذهبی و دینی بی تفاوت کنند.
اما موفق نگردیده اند. زیرا امروزه مردم افغانستان و به ویژه مردم شهر کابل، همچنان پایبند به این مناسبت ها و مناسک هستند و همچنان به عاشورا به عنوان سالروز بزرگترین انقلاب تاریخ بشریت و ایام سوگواری، عزادارای می نمایند و یاد و خاطرات امام حسین و اصحاب ایشان را زنده نگه می دارند.
در عزاداری های مردم کابل، یکی از چیزهای که قابل توجه است و مشاهده می گردد اینست که عزادارای این ها کاملا خالصانه و با نیت و اهداف اسلامی و ایمانی صورت می گیرند.
اینها عاشورا و عزاداری را بخاطر امام حسین و انقلاب بزرگ آن شهید پاک گرامی می دارند و تحت هیچ شرایطی توقع و انتظاری از هیچ کسی در قبال عزاداری شان ندارند.
به دلیل وجود اهداف پاک و نیت های خالصانه در مراسم عاشورا، عزداران در مجالس سوگواری از اقشار مختلف و پیروان مذاهب متفاوت شرکت می کنند و به عزاداری می پردازند. و در مجالس سوگواری ایام محرم کابل، شیعه و سنی، پشتون، هزاره، تاجیک و اوزبک، یکسان سوگوار و عزداراند.
حال و هوای محرم کابل، ناکامی تلاش دشمنان
حال و هوای مراسم های سوگواری امروزه بیانگر اینست که تلاش های تفرقه افگنانه ی بسیاری از کشورها در افغانستان موفق نبوده اند و همانطور جنب و جوشی را که در مجالس عزاداری دیده می شوند نشان می دهد که تلاش های غرب و آمریکا نیز طی دو دهه گذشه ناکام بوده است و مردم افغانستان همچنان به مناسبت ها و مناسک های مذهبی خویش پایبند و علاقه مند هستند.
باتوجه به آنچه که گفته شد و همچنان با در نظر داشت جایگاه ویژه ی عاشورا در میان مردم افغانستان می توان گفت که بهتر است که سیاستمداران و حاکمان هرگز در مقابله با مسئله ی عاشورا در این جامعه نپردازند و خوب تر اینست که اجازه دهند مردم به این مناسبت و مناسک بزرگ اسلامی شان رسیدگی نمایند.
زیرا تجربه ثابت کرده اند که بسیاری از گروه ها و کشورهای مغرض علی الرغم متقبل شدن هزینه های هنگفت، از جایگاه و علاقه ی مردم نسبت به عاشورا نتوانستند بکاهند و مردم افغانستان همچنان به عاشورا و انقلاب امام حسین به عنوان بزرگترین رویداد تاریخی اسلام می نگرند و به آن احترام می گذارند.
مسلم اخلاقی، تحلیلگر