روز جهانی سازمان ملل و پیامدهای انفعال این سازمان جهانی
تقریبا هشت دهه از عمر سازمان ملل متحد گذشت. این سازمان بزرگترین، قدرت مندترین و معروف ترین سازمان بین دولتی در جهان است. اعضای این سازمان شامل نماینده گان تمام کشورهای مستقلی می شوند که از منظر قوانین بین المللی به رسمیت شناخته شده است. در جهان آشفته ی کنونی اکثریت کشورها و جوامع متعدد چشم انتظار کمک ها و حمایت های سازمان ملل اند.
زیرا هدف اساسی سازمان ملل، تامین حقوق بشر، جلوگیری از جنگ و کمک به توسعه انسانی تعریف شده است. به همین دلیل ملت ها و دولت ها از این سازمان انتظار دارند که در موعد مقتضی به کمک آنها بشتابد و در شرایط سخت و شکننده از آنها حمایت کنند و در همچنان جهانیان انتظار دارند که سازمان ملل در منازعات و تخاصمات بین دولتها، جانب قربانی گرفته و ظالم و متجاوز را محاکمه و تنبیه نمایند.
اما متاسفانه آنگونه که مشاهده میگردد سازمان ملل متحد، طی دهه های اخیر به صورت ملموس و محسوس تضعیف و تحت تاثیر قدرت های غربی و آمریکا قرار گرفته است. وضعیت این سازمان به گونه ی است که گویا مجری و یا حداکثر سخنگوی دولت آمریکا و کشورهای غربی است.
در قبال تحولات جهانی، قبل از اینکه دبیرکل سازمان ملل واکنش نشان دهد، دولتهای غربی و به ویژه رهبران آمریکایی، خط مشی واکنشها در قبال تحولات را تعیین می نمایند و سپس آنتونیوگوترش مطابق همان خط مشی تعیین شده اظهار نظر می کند. این وضعیت برای سازمان ملل که بزرگترین سازمان جهانی و تنها تکیه گاه جوامع بین الملل است، اصلا خوب نیست.
باتوجه به ضعف و انفعال سازمان ملل و همچنان به دلیل اینکه امروز که روز جهانی سازمان ملل است، تلاش می گردد که در این نوشته وضعیت سازمان ملل و همچنان پیامدهای انفعال این سازمان، در شرایط کنونی تحلیل و ارزیابی شود.
ارزیابی آخرین وضعیت سازمان ملل متحد در روز جهانی سازمان ملل
در 24 اکتبر سال 1945 منشور سازمان ملل توسط 50 کشور به امضاء رسید و سازمان ملل متحد رسما تشکیل یافت. اهداف اساسی این سازمان عبارت است از کنترول تسلیحات و خلع سلاح، جلوگیری از جنگ، حفظ و تامین صلح وثبات، تامین حقوق بشر، کمک های انسان دوستانه و توسعه بین المللی و دهها موارد دیگر که هر ساله توسط اعضای سازمان ملل متحد به عنوان اهداف اساسی این سازمان تصویب و تعریف میگردد.
از زمان تشکیل سازمان ملل متحد تا اکنون که روز جهانی سازمان ملل است، تقریبا هشت دهه یعنی هشتاد سال میگذرد. سازمان ملل متحد در طول هشتاد سال فعالیت، تا سالهای 2006 تقریبا مستقل عمل کرده است. قطعنامه های متعددی مانند قطع نامه قبرس، عراق، کشمیر، کوزوو، سودان، فلسطین و لبنان طی سالیان گذشته توسط سازمان ملل متحد صادر گردیده است.
سازمان ملل متحد طی سالیانی که توسط کوفی عنان (1996-2007) اداره می گردید، اوج فعالیت ها و تاثیر گذاری هایش را تجربه کرد. از تاسیس صندوق مرکزی واکنش سریع به قحطی زده گان شاخ آفریقا گرفته تا کمک های انسان دوستانه به دیگر ملل جهان و همچنان وساطت و میانجیگری های فوق العاده در منازعات بی شمار بین المللی در آن زمان توسط سازمان ملل صورت گرفت.
انفعال سازمان ملل متحد
پس از اینکه آمریکا به خاورمیانه مداخله ای نظامی کرد و سازمان ملل مسیر های قانونی این مداخلات را هموار ساخت، جایگاه و رفتار این سازمان کم وبیش مورد تردید قرار گرفت. اما به دلیل اینکه نظیر این سازمان جهانی، نهاد و یا سازمان دیگری درجهان وجود نداشت و ندارد، بسیاری از کشورها و سیاستمداران از اشتباهات سازمان ملل متحد چشم پوشی نمودند.
چشم پوشی ناظران و ارتکاب اشتباهات مکرر توسط مقام های سازمان ملل متاسفانه این سازمان را با همه ی اهمیت و جایگاهش تحت سیطره و نفوذ آمریکا و دیگر کشورهای غربی سوق داد. به همین دلیل پس از سالهای 2007 که آمریکا در باطلاق افغانستان گیر افتاد و قانون شکنی های متعدد از سوی آمریکا و متحدان آن در مناطق مخلتف جهان صورت گرفت، سازمان ملل متحد تمام آنها را نادیده گرفت و واکنشی مقتضی و قابل توجه به آنها نشان نداد.
عدم واکنش دقیق و باز دارنده از سوی سازمان ملل در قبال جنایت ها و خیانت های آمریکا در افغانستان، عراق، سوریه، لیبی و دیگر کشورهای ساحل مدیترانه باعث گردید که آمریکا و متحدانش قدم فراتر نهند و با تسلط بر سازمان ملل متحد، تنها نهاد نظاره گر بر اعمال شان را منعفل و در حالت پسیو قرار دهد.
پس از اینکه سازمان ملل متحد منفعل گردید و نظارت مقام های این سازمان بر اعمال آمریکائیان محدود و یا بی اثر شدند، آمریکا و متحدانش به عراق، سوریه و لیبی حمله کردند و کشورهای عربی را در بحران کامل سوق دادند و با ایجاد و حمایت گروه های چون داعش کل خاورمیانه را به آتش کشیدند و به دلیل عدم نظارت بر رفتار آمریکائیان، آنها بدون پذیرفتن کمترین مسئولیت افغانستان را معامله کرد، با تشویق اوکراین؛ روسیه را ناچار به مداخل هی نظامی در آن کشور نمود.
تمام فجایعی که پس از سالهای 2001 در جهان و به ویژه در کشورهای خاورمیانه توسط آمریکا خلق گردیده اند نتیجه انفعال و عدم فعالیت های موثر سازمان ملل متحد بوده است. همین اکنون که اسرائیل پیوسته مرتکب جنایت جنگی می شود و آمریکا و غرب مادام در تل آویو حاضر شده و تکه تکه شدن کودکان فلسطینی را مشاهده می نمایند، سازمان ملل متحد منعفل و کسل و ساکت است.
باتوجه به این وضعیت لازم است که جامعه ای جهانی دوباره به صورت دقیق سازمان ملل را بازسازی و نوسازی نماید. زیرا طی سالهای اخیر همه شاهدیم که عدم وجود و حضور سازمان ملل فعال که به عنوان نهاد ناظر بتواند جلوی فاجعه را بگیرند و از صلح و ثبات محافظت نماید، چه فجایعی را در تاریخ بشریت ثبت کرده اند.
در روز جهانی سازمان ملل، همین اکنون که بیش از 23میلیون نفر در افغانستان به غذای کافی دسترسی ندارند و میلیونها آواره و بی پناه در سرتاسر جهان و منطقه با تهدید و خطر مرگ مواجه اند، نتیجه ی عدم نظارت دقیق سازمان ملل بر رفتار آمریکا و غرب است.
گرسنگان افغانستان و کودک فلسطینی در حالی قربانی می شوند که رهبران کاخ سفید به سازمان ملل و واکنش دبیر کل و دیگر مقامات این سازمان به اندازه نوک سوزن اهمیت قائیل نیستند. اگر آنها سازمان ملل را به عنوان نهاد ناظر و بازدارنده بر رفتار و اعمال شان می دیدند، هرگز جرات نمی توانست که از قوانین بین الملل پا را فراتر نهند و اقدام به حمایت از قاتلان نمایند.
بنابراین در چنین وضعیتی اگر سازمان ملل نوسازی و بازسازی نگردد و فعالیت های این سازمان در راه اهداف بلند و انسانی اش سوق نیابند، اعتبار سازمان ملل متحد برای همیشه ساقط گردیده و هیچ کسی و یا هیچ دولتی به آن اهمیت قائل نخواهد شد.
بسم الله ختک
