نگاهی به گرمی روابط افغانستان و ایران
به نظر می رسد که افغانستانِ بحران‌زده در شرایط کنونی تنها دوستی که دارد ایران است. البته روابط این دو کشور برخلاف دیدگاه ها و نظرات مخالفان، هرگز دارای فرازو نشیب نبوده اند. بلکه این دو کشور در طول تاریخ معاصر، از روابط نیک و خوبی بر خوردار بوده اند. چنانچه طی 5 دهه اخیر ایران، در بدترین شرایط، همکار و حامی مردم افغانستان بوده است. این چیزی است که تقریبا همگان بدان واقف و آگاه اند و حتی دشمنان و مخالفان نیز به این مسئله معترف اند.
با این حال گرمی و نیکی روابط دو کشور، مخالفان و دشمنانی نیز دارند. چنانچه ملا متقی سرپرست وزارت خارجه طالبان نیز در سفر اخیرش به ایران، ضمن اینکه روابط دو کشور را «در بهترین حالت» تعریف کرد، به ناکامی پروژه سازان و دشمنانی که به دنبال تخریب روابط افغانستان و ایران اند، نیز اشاره نمود.
با این حال، پرسش اساسی در حال حاضر اینست که علی الرغم اینکه سفر ملابردر آخند (تاریخ 13 عقرب) به ایران، مورد پوشش کامل رسانه های داخلی و خارجی قرار گرفت و از اینکه معاون نخست طالبان از مترجم استفاده نموده بود، مورد تحلیل و نقد ناظران و تحلیل گران قرار گرفت، چرا سفر و اظهارات ملا متقی مبنی بر روابط گرمِ دو کشور که وی به زبان فارسی نیز صحبت کرد، با سکوت و بی توجهی کامل رسانه ها و مطبوعات مواجه شدند؟
روابط افغانستان و ایران
افغانستان و ایران، در طول تاریخ روابط منحصر به فرد و تاریخی داشته و دارند. ارتباطات ایران با افغانستان از همه ابعاد و جهات نسبت به تمامی کشورها و همسایه ها عمیق ترست. روابط بین دو کشور نه تنها مبتنی بر پیوندهای تاریخی، که بر روابط فرهنگی و زبانی ودینی نیز استوار است. چنانچه مقامات هریک از دولت های که در پنج دهه ی اخیر در افغانستان آمده اند و رفته اند، از ایران به عنوان «همسایه خوب»، «برادر» و غیره یاد کرده است. این در حالی است که مقامات جمهوری اسلامی نیز از تعابیر مشابه در قبال افغانستان استفاده کرده و می کنند.
علی الرغم اینکه مخالفان و دشمنان، تحولات پسا آگست 2021 را در افغانستان، دردسر بزرگ برای ایران پیش بینی می نمودند و برنامه های متعددی در این رابطه طراحی کرده بودند، اما به گفته ی سرپرست وزارت خارجه افغانستان، تمامی برنامه ها و پلانهایشان ناکام ماندند. زیرا به قول ذبیح الله مجاهد که در مراسم افتتاح راه آهن خواف ـ هرات، گفته بود که ما «با ایران برادریم و برادران به گردن همدیگر حق وحقوق بیشتر دارد»، پیوندهای برادری دو ملت همه ی برنامه ها و نقشه ها را نقشِ بر آب کرده و می کنند.
سکوت رسانه ها در قبال اظهارات ملا متقی در تهران ـ مشهد
امیر خان متقی سر پرست وزارت خارجه ی افغانستان که در آوایل ماه جاری (جدی) به دعوت وزیر خارجه ایران به «کنفرانس بین المللی تهران در خصوص فلسطین» شرکت نموده بود، به دلیل اینکه از جریان فعالیت ها و بهانه تراشی های مخالفان و دشمنان افغانستان و ایران، به خوبی آگاهی داشت، عامدانه یکسری اظهاراتی داشت که از منظر دیپلماتیک قابل توجه اند.
- متقی در تهران، مشهد و همچنان دیدارهای حاشیه یی که داشت کاملا به زبان فارسی صحبت نمود. این در حالی است که زبان مادری وی، پشتو است.
- متقی در آغاز سخنرانی اش در «کنفرانس بین المللی تهران در خصوص فلسطین»، قرائت آیه ی سبحان الذی اسری به عبده …، را با گفتن «صدق الله العلی العظیم» به پایان برد. این در حالی است که اهل سنت اغلب از عبارت «صدق الله العظیم» استفاده می کنند. افزودن عبارت «العلی» توسط وی عامدانه بود و نوعی حرمت گذاری به میزبان تلقی می شود.
- با آنکه گرمی روابط افغانستان وایران بدیهی است و همگان بدان واقف و آگاه اند، اما متقی پیوسته آن را «بهترین حالت» و بهترین روابط توصیف و تعریف نمود.
- از مدت ها پیش افراد و گروه های بودند و هستند که تلاش داشتند و دارند که روابط افغانستان و ایران را بر هم زند، طالبان درطول بیش از دو سال نیم گذشته تا اکنون به این مسائل اشاره ننموده بودند و آنها نیز احساس می کردند که طالبان از این مسائل و موارد آگاهی و یا دست کم به این مسائل توجه نمی نمایند. ولی متقی در مشهد و در جمع نمایندگان مهاجرین به صورت ویژه تاکید نمود که توطئه های دشمنان اسلام و کسانی که نمی خواهند روابط دو کشور گرم و نیک باشد، کارساز نبوده و نیست. ایشان با تاکید به این موضوع در حقیقت به دشمنان و مخالفان افغانستان و ایران، نشان داد که طالبان به خوبی رفتار و فعالیت های آنها را تحت نظر دارند.
متقی در مشهد روابط افغانستان و ایران را برادرانه و توطئه دشمنان را ناکام خواند
متقی با آنکه در تهران روابط افغانستان و ایران را «در بهترین حالت» توصیف کرده بود و در مشهد نیز به گرمی روابط دو کشور تاکید کرد و علی الرغم اینکه با قرائت «صدق الله العلی العظیم» به میزبان حرمت نهاد و از همه مهمتر در طول جلسات و سخنرانیهایش به فارسی صحبت نمود، اما رسانه ها هرگز به وی نپرداخت و این مسائل کاملا مسکوت گذاشت.
این در حالی است که چندی پیش سفر ملا برادر آخند به دلیل اینکه از مترجم استفاده نموده بود، در محافل داخلی و خارجی توسط بزرگترین بنگاه های مطبوعاتی و رسانه ی پوشش داده شدند و دشمنان و مخالفان بعضا از آن استفاده نمودند. این نشان می دهد که جریان های مخالف و دشمنان دو ملت و دو دولت نه تنها مغرض استند، بلکه بی انصاف نیز می باشند.
بنابراین با توجه به مواردی که در بالا مورد اشاره قرار گرفت، ملت و دولت هر دو کشور بایستی بیش از همیشه سعی کنند که کانال های نفوذی را مسدود و از تخریب روابط دو کشور جلوگیری نمایند. در این میان لازم است که طالبان بیشتر از بقیه محتاطانه عمل نمایند و روابط نیک دو دولت را مصئون نگه دارند. زیرا تجربه ثابت ساخته اند که مزدوران و مغرضان تحت هیچ شرایطی دست بر نمی دارند و در هر شرایطی و به هر بهانه ی سعی در تخریب روابط دو کشور می نمایند.
نقیب الله جمشید
