سازمان ملل متحد روزهای 29 و30 دلو را در دوحه نشستی را بدون حضور طالبان درباره ی افغانستان برگزار نمود. نشست دوحه که به منظور «تعامل بیشتر با طالبان»، برگزار گردیده بود، به دلیل اینکه طالبان در آن شرکت ننمودند و نماینده گان کشورهای جهان از ملاقات با سران و مقامات طالبان محروم گردیدند، به شکست مواجه گردید و حتی به آجندای تعیین شده در آن نشست رسیدگی صورت نگرفت.
این در حالی بود که گوترش رئیس سازمان ملل متحد گفته بود که حضور یا عدم حضور طالبان در نشست دوحه، تاثیری نداشته و ندارد. ولی نشست بی نتیجه ی دوحه نشان داد که حضور طالبان در این نشست، تاثیر قابل توجه داشته است. بنابراین برگزاری نشست دوحه در غیاب طالبان، یک اشتباهی بود که از سوی سازمان ملل متحد صورت گرفت.
از طرف دیگر، گوترش دبیرکل سازمان ملل با اعتراف به دستاوردهای حکومت طالبان، در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: «افغانستان در بهبود امنیت، کاهش فساد و ممنوعیت کشت مواد مخدر پیشرفت کرده است، اما باید فعالیت بیشتری در این زمینه‌ها انجام شود».
اعتراف به دست آوردهای طالبان در حوزه های مهمی چون: امنیت، مقابله با مواد مخدر، فساد و غیره به دنبال برگزاری نشستی بی نتیجه ی دوحه از سوی سازمان ملل متحد، بیانگر رفتار متزلزل و گاها مبهم این سازمان با طالبان است. به همین دلیل می طلبد تا در این رابطه تامل و بررسی شود و چند و چون این ماجرا و به ویژه رفتار بی ثبات سازمان ملل متحد با طالبان ـ افغانستان، در بوته ی نقد و تحلیل قرار داده شود.
اشتباه سازمان ملل متحد در رابطه به طالبان ـ افغانستان
از آگست 2021 به اینطرف به صورت کلی دو دیدگاه در رابطه به افغانستان به وجود آمد. دیدگاه نخست مربوط به بعضی از کشورهای منطقه و همسایه ی افغانستان بود که بر پایه ی دوستی و حمایت از افغان ها بنا شده است. دیدگاه دوم اما؛ بر اساس منافع کشورها و سازمانهای اطلاعاتی و جاسوسی در حلقه های خارج از کشورهای منطقه و همسایه افغانستان شکل گرفت.
متاسفانه سازمان ملل متحد تحت تاثیر کشورها و قدرت های جهانی به دنبال حفظ منافع کشورها و قدرتها بر آمد و در تعامل با طالبان ـ افغانستان، بر اساس پلانها و برنامه های آنها حرکت نمود.
به همین دلیل به جای تعامل در تقابل با طالبان قرار گرفت و حمایت از مردم فقیر و بی پناه افغانستان که وظیفه ی اساسی سازمان ملل متحد است، به حاشیه رفت.
به عبارت بهتر سازمان ملل متحد طی دو و نیم سال گذشته، حمایت از مردم افغانستان را سیاسی کرده است و در راستای منافع قدرتها و کشورهای که عامل اصلی ویرانی افغانستان اند، در تحریم و تخریب اوضاع فروپاشیده ی این کشور سهم گرفته است. از عدم تعامل با طالبان گرفته تا نشست های بی نتیجه که توسط سازمان ملل متحد در دوحه برگزار گردید، شواهد کافی بر این مدعاست.
سیاسی کردن مسئله ی افغانستان توسط سازمان ملل متحد، اولین گام اشتباهی بود که این سازمان در رابطه به افغانستان بر داشت. افزون بر این؛ تداوم این وضعیت و همچنان رفتار سازمان ملل متحد در چارچوب دیدگاه های قدرت های جهان و دیگر حرکت های این سازمان با طالبان ـ افغانستان، خطاها و اشتباهاتی مکرری بود که ملل متحد انجام داد.
اعتراف سازمان ملل متحد در رابطه به طالبان
طالبان طی دو و نیم سال گذشته در رابطه به تامین امنیت، کاهش فساد، مقابله با مواد مخدر و حفظ ارزش افغانی در قبال دالر و غیره پیشرفت های انکار نا پذیری داشته اند که موافقان و مخالفان طالبان بدان معترف اند. به همین دلیل سازمان ملل متحد نیز پس از دومین نشست دوحه که به دلیل عدم شرکت طالبان بی نتیجه خاتمه یافت، به پیشرفت های چشم گیر طالبان در حوزه های متذکره اعتراف کردند.
اعتراف سازمان ملل متحد مبنی بر فعالیت های درخشان طالبان در حوزه های، امنیتی، کاهش فساد، مقابله با کشت مواد مخدر، ثبات ارزش افغانی و راه اندازی پروژه های زیر بنایی؛ به هر دلیلی، نشاندهنده ی رفتار بی ثبات و متزلزل این سازمان با طالبان است.
از سوی دیگر نشان می دهد که ملل متحد به میزان قابل توجه تحت تاثیر قدرت های غربی و آمریکا قرار دارد. زیرا از یکطرف در جهت مخالف طالبان، نشست های پی هم و گفتگوهای پیوسته و البته بی نتیجه را به عنوان یک سازوکار جهت تحت فشار قرار دادن طالبان برگزار می کند و از طرف دیگر باتوجه به پیشرفت های طالبان، از سر ناچاری اعتراف به دست آوردهای قابل قبول آنها می نماید.
رفتار متزلزل سازمان ملل متحد با طالبان
رینا امیری نماینده وزیر خارجه ی آمریکا در امور زنان افغانستان، در سال 2022، در شبکه اجتماعی ایکس، به صراحت اعلام نموده بود که تا اینکه طالبان حقوق دختران و زنان را تامین ننماید، هرگز با آنها (طالبان) ملاقات و دیدار نخواهد داشت. اما همانطور که دیده شد، وی این تعهدش را شکست و بارها و با مقامات مختلف طالبان دیدار نمود.
متاسفانه رفتارها و موضع گیری های سازمان ملل متحد با طالبان نیز نسخه ی دیگری از تعهد رینا امیری است. از یکطرف گفتگوها و نشست های در مخالفت با طالبان و خواسته های آنها برگزار می کند و از طرف دیگر به دست آوردهای آنها اعتراف و از تامین امنیت، کاهش فساد، کاهش کشت مواد مخدر و غیره؛ اظهار خرسندی می نماید.
رفتار بی ثبات و متزلزل سازمان ملل متحد، تحت تاثیر سیاست های دوگانه ی آمریکا ـ غرب، متاسفانه مردم افغانستان را ناامید کرده است و در شرایطی که افغانها با بحران های عمیق دستوپنجه نرم می کنند، اما از سازمان ملل نیز هراس دارند. زیرا سازمان ملل متحد از آگست 2021 تا اکنون، تقریبا به نماینده ی کشورهای غربی و آمریکا تبدیل گشته اند و حاضر اند تمام مردم افغانستان را قربانی نمایند، تا منافع غربی ها و آمریکایی ها تامین گردد.
باتوجه به آنچه که گفته شد، بهتر است که مقامات سازمان ملل متحد به صورت جدی در مبانی رفتار شان با طالبان تجدید نظر کنند و به این نکته توجه گردد که نه تنها مردم افغانستان، بلکه جهانیان به خوبی درک می کنند که طی سالهای اخیر تمام سیاست ها و پلانهای سازمان ملل متحد، متاثر و در خدمت آمریکا ـ غرب است.
این وضعیت اصلا خوب نیست. زیرا سازمان ملل متحد یگانه سازمان جهانی است که می تواند تنش ها را در تمام سطوح کاهش دهند و از خشونت ها و جنگ های بین المللی و داخلی جلوی گیری نماید. بنابراین در نخست مسئولان درجه اول سازمان ملل متحد و سپس رهبران کشورهای تاثیر گذار، مسئول اند و بایستی اقدامی نمایند و نگذارند که تنها سازمان جهانی و حافظ صلح در جهان متشنج کنونی، در خدمت آنها قرار گیرند که مسئولیت 98درصد از جنگ ها وخشونت های سالهای اخیر به عهده ی آنهاست.
عایشه ببرک خیل
