سفر مجاهد به قطر
عنایت الله خوارزمی سخنگوی وزارت دفاع طالبان روز یکشنبه (13حوت) اعلام کرد که یعقوب «مجاهد» سرپرست وزارت دفاع ملی همراه با قاری فصیح الدین «فطرت» لوی درستیز طالبان، طی سفر رسمی عازم کشور قطر شده اند و قرار است آنان در این سفر ضمن گفتگو با مقامات قطری روی تحکیم روابط دوطرفه و نیز به نمایشگاه «دیمدیکس دفاعی» این کشور اشتراک ورزند.
دوحه در این آواخر محل گفتگوها و نشست های بی نتیجه در رابطه به طالبان بوده است. از طرف دیگر قطر تا اکنون دولت طالبان را به رسمیت نشناخته است و افزون بر این سفارت آمریکا برای افغانستان نیز در دوحه مستقر است. در چنین شرایطی سفر این دو مقام امنیتی و نظامی طالبان به قطر ابهامات و پرسش های را مطرح نموده است که در این نوشته مورد تامل واقع می شود.
چشم انداز روابط طالبان با قطر
آمریکا برای بسیاری از مسائل منطقه ای قطر را انتخاب کرده است. اسرائیل هم برای مسأله فلسطین و غزه از قطر استفاده می کند. تحلیلگران و ناظران اعتقاد دارند که ارتباط نزدیک دوحه با گروه های تندرو اسلامی، باعث نزدیکی این کشور به آمریکا و اسرائیل شده است. ولی در هر صورت قطر با آمریکا روابط نزدیک دارد، با این وجود قطر با طالبان نیز از سال های 1996 به اینطرف ارتباط صمیمی بر قرار کرده است.
هرچند قطر از پذیرش پناهندگی رهبران طالبان در سال 2001 امتناع ورزید، اما بسیاری از اعضای نه چندان بلند پایه ی طالبان، توانستند که در حاشیه ی کشورهای خلیج فارس، عربستان، امارات و حتی قطر به عنوان کارگر ساده و تاجر اقامت داشته باشند. اما پس از آزادی پنج عضو ارشد طالبان در سال 2009 از گوانتاناما و اقامت آنان در قطر، کانال های تماس بین طالبان و قطر باز شدند و سر انجام در سال 1392، دفتر رسمی امارت اسلامی طالبان در دوحه گشوده شد و بسیاری از مقامات طالبان با خانواده های شان در این کشور مستقر گردیدند.
پس از گشایش دفتر طالبان در قطر، از سالهای 2012 به اینطرف دوحه به صورت مشخص مرکز و محلی برای تصمیم گیری ها و تفاهمات و گفتگوهای تبدیل شده است که وضعیت کنونی افغانستان محصول آنهاست. به همین دلیل سفر مقامات نظامی طالبان دقیقا در زمانی که نشست ها و گفتگوها در سطح نماینده گان ویژه ی کشورها به دلیل عدم شرکت طالبان با شکست مواجه گردیده است، پرسش بر انگیز و مبهم اند.
پرسش ها و ابهامات در رابطه به سفر مجاهد به قطر
یکی از مسائلی که از روز روشنتر است اینست که طالبان آنگونه که آمریکا و غربیان می خواهد، به خواسته های آنها تمکین ننموده اند و از آگست 2021 که زمامداری افغانستان را به عهده گرفته اند، تلاش داشته اند که استقلال شان را حفظ نمایند. به دلیل که غرب ـ آمریکا، در طول دو دهه ی گذشته بدون قیدوشرط خواسته های شان را در افغانستان و بر دولت پیشین این کشور اعمال و تحمیل می نمودند، عدم تمکین طالبان به خواسته ها و توقعات آنها، آنان را به شدت آزار می دهند.
به همین خاطر آمریکا و غرب، پیوسته از هر طریقی تلاش کرده اند تا طالبان را مطیع سازند. آخرین مورد نیز نشست سازمان ملل در سطح نماینده گان ویژه ی کشورها در دوحه بودند که به دلیل عدم شرکت طالبان با شکست مواجه گردید و طالبان به آمریکا و غرب نشان داد که در صورتی به خواسته های آنها توجه نگردد، آنها نیازمند پول و شناسایی آمریکا ـ غرب، نیستند.
باتوجه به این وضعیت احتمال می رود که سفر مجاهد به قطر بهمراه فطرت در هیبت مقامات امنیتی و نظامی طالبان، در پوشش تحکیم روابط دو طرفه و شرکت در دیمدیکس دفاعی، به منظور برخی دیدارها و گفتگوها بعضی از مقامات آمریکایی و غربی باشد. این در حالی است که احتمال وساطت و میانجیگری قطر برای نزدیک ساختن طالبان با آمریکائیان نیز وجود داشته باشد. زیرا شکست نشست سازمان ملل در دوحه، تقریبا تمام گزینه های آمریکا را در قبال افغانستان بی نتیجه و عبث و حتی مقامات آمریکایی را ناامید کرده اند.
با همه حال پرسش ها و ابهامات زیادی در رابطه به سفر مولوی محمد یعقوب مجاهد سرپرست وزارت دفاع و قاری محمد فصیح الدین فطرت لوی درستیز طالبان به قطر وجود دارد که با در نظر داشت عدم اطلاعات کافی در این رابطه نمی توان به صورت قطع در مورد آن سخن گفت. اما قدر مسلم از نشانه ها و شواهدی که وجود دارد به صراحت می توان گفت که سفر این دو مقام طالبان تحت هیچ شرایطی به منظور تحکیم روابط افغانستان و قطر و همچنان شرکت آنها در دیمدیکس دفاعی نمی باشند.
بسم الله ختک
