در سال 1947، زمانیکه انگیس تصمیم به خروج از هند گرفت، در توطئهای و با دمیدن در شعله تفرقه، کشوری دیگری را بهوجود آورد که نام آنرا پاکستان گذاشت. این جدایی، زخمناسوری شد که تا به امروز، جدال بر سر کشمیر هزاران قربانی گرفته و میگیرد. مستقل یا بهوجود آمدن یک کشور جدید، در هرجایی ممکن رخ دهد و تاریخ موارد زیادی را در خود گنجانیده، ولی اصل مسئله توطئه بود و در طول این سالها هدف از این جدایی بهخوبی مشخص شد.
نبود یک استراتژی منظم و دخالت انگلیس و غرب، این جدایی را بهزهر تبدیل کرد. دولت پاکستان بیشتر از اینکه بهفکر نظمدهی و ظاهر شدن در نقش یک کشور مستقل و مفید برای منطقه باشد، بیشتر برای منطقه بحرانآفرین بوده و در خدمت امریکا و غرب قرار گرفت تا علیه رقبای امریکا، مار آستینی در منطقه باشد.
ناسازگاری پاکستان با افغانستان
از زمان تأسیس کشور مستقل پاکستان، مناسبات دوجانبه افغانستان با پاکستان همواره دستخوش فراز و نشیب عمدتاً ناشی از اختلاف مرزی به جامانده از دورۀ استعمار بریتانیا بوده است. اسلامآباد، گاهی بر سر مرز دیورند با افغانستان مشکل پیدا میکند و گاهی هم در موضوعات مختلف سیاسی، در حالیکه در زمان معاهده دیورند که از سوی انگلیس تحمیل شد، هند و افغانستان هر دو تحت سیطره انگلیس بود و کشوری بهنام پاکستان وجود نداشت.
کابل همیشه پیام صلح به جانب اسلامآباد داشته، ولی هر بار کبوتر صلح افغانستان از سوی مقامات پاکستانی با شلیک گلوله و انتحاری، از بین برده شد. در حقیقت غربیها در راس امریکا مانع اصلی صلح و دوستی بین افغانستان و پاکستان بود و ضمن اینکه خود در افغانستان حضور داشت و همه تلاشش بر این بود تا آنرا ناامن نگهدارد، از پاکستان نیز بهعنوان ابزاری برای شعلهور ساختن جنگ افغانستان استفاده میکرد.
گروههای تروریستی مثل داعش که حملات خونینی را در افغانستان انجام دادند، توسط سربازان پاکستانی و در خاک همین کشور آموزش داده میشدند. امریکا افغانستان را حیات خلوت خود برای مقابله با رقبای خود میدانست و هیچگاه نمیخواست امنیت در این کشور تامین شود.
با این حال یکی دیگر از مهمترین دلیل دشمنی پاکستان با افغانستان، اوج وابستگی اقتصادی و سیاسی این کشور به امریکا است. استخبارات پاکستان زیرنظر نظامیان امریکایی اداره میشود و نهادهای اطلاعاتی و نظامی پاکستان برای بقای خود و منافع امریکا، افغانستان را عمق استراتژیک خود میدانستند/میدانند و در طول دو دهه گذشته، خیلی از توطئههای امریکا علیه افغانها و دیگر کشورهای منطقه با همکاری اسلامآباد صورت میگرفت و در حقیقت استخبارات پاکستان نقش سربازان امریکایی را برای جمعآوری اطلاعات و همینطور تربیت و آموزش گروههای تروریستی داشتند.
پاکستان و ایجاد ناامنی در منطقه
اینکه چرا پاکستان به مرکز تروریسم جهانی تبدیل شده و آنها را تربیت می کند تا کشورهای همسایه را ناامن نماید، معمای لاینحل نیست. همانطور که در بالا ذکر شد، امریکا از پاکستان بهعنوان نیرو و جغرافیای مبارزه علیه رقبای خود استفاده میکند. حملاتی که توسط داعش خراسان در افغانستان انجام شد، تروریستان تربیتیافته کمپهای آموزش آیاسآی بودند. یا حملاتی که در سیستان بلوچستانِ ایران توسط گروه تروریستی جیشالظلم انجام شد، همه میدانند که مقر اصلی این گروه در خاک پاکستان است و چندی قبل ایران حمله موشکی موفقی را علیه جیشالظلم انجام داد. در واقع هر ناامنی که در منطقه رخ میدهد، ریشه پاکستانی دارد که استراتژیست آن کاخسفید است.
جمعبندی کلام
چندی قبل شهباز شریف؛ نخست وزیر پاکستان ادعا کرده بود که افغانستان به مکان امن تروریستها تبدل شده و نگرانی پاکستان با جهان درباره تهدید از افغانستان علیه دنیا، مشترک است. در پاسخ به وی، عباس استانکزی معین سیاسی وزارت خارجه حکومت سرپرست طالبان گفت: ما اظهارات اخیر شهباز شریف؛ نخست وزیر پاکستان در مورد افغانستان را به شدیدترین الفاظ تقبیح کرده و به هیچ کسی اجازه نمیدهیم که برخلاف امارت اسلامی افغانستان صحبت کند، من به آنها میگویم که اگر گرسنه هستید و میخواهید نان پیدا کنید ما را قربانی نکنید.
اینکه پاکستان برف بام خود به بام افغانستان می اندازد، عجیب نیست، چون همه میدانند که مقر اصلی تروریستان، پاکستان است، نه افغانستان. پاکستان نه همسایهای پاکی شد و نه هم یک شریک و رفیق خوب برای منطقه. این کشور در اختیار امریکاست و حتا پایگاه طیاره های بیسرنشین امریکا هماکنون در خاک همین کشور است. لذا کشورهای منطقه و نیز حکومت طالبان باید متوجه این نکته باشند که آتش فتنه و ناامنی از گور پاکستان بلند میشود که امریکا عامل اصلی آن است.
تحرکات داعش و دیگر گروههای تروریستی نباید بیپاسخ بماند. امنیت منطقه باید اولویت باشد و همه با هم برای نابودی داعش، عملیاتهای وسیعی را راهاندازی کنند و همینطور در سازمان ملل باید اقدامی صورت بگیرد که پاکستان بهعنوان حامی و مربی داعش شناخته شده و فشارها بر این کشور بیشتر شود. استراتژی ناامنسازی منطقه که از سوی واشنگتن طرح شده، اگر از سوی کشورهای منطقه خنثا نشود، از طریق پاکستان به کل منطقه سرایت خواهد کرد.
محمد احمدی