از جمعه آخر ماه مبارک رمضان به نام روز قدس یاد می شود. روزی که در سال 1358 پس از حمله وحشیانه نیروهای رژیم صهیونیستی به مسجد الاقصی و بمباران جنوب لبنان، توسط امام خمینی (ره) به منظور همبستگی بین المللی مسلمانان در حمایت از حقوق قانونی مردم مسلمان فلسطین، به این نام مسمی شد. از این تاریخ به بعد همه ساله در اکثر کشورهای اسلامی از جمله افغانستان از روز قدس تجلیل می شود و در اقصی نقاط جهان شاهد راهپیمایی گسترده مسلمانان در حمایت از مردم بی دفاع فلسطین هستیم. در این نوشته ضمن اشاره کوتاه به فلسطین و جنایات رژیم صهیونیستی علیه فلسطینی ها، در پی تحلیل چرایی اهمیت روز قدس در افغانستان و برای مردم افغانستان هستیم.
فلسطین
فلسطین یکی از کشورهای اسلامی است که پس از جنگ جهانی اول و تجزیه امپراتوری عثمانی تشکیل شد. این کشور از شمال به لبنان، از شرق به سوریه و اردن، از غرب به دریای مدیترانه و مصر و از جنوب به خلیج عقبه در دریای سرخ، متصل است. سرزمین فلسطین به موجب اجازه جامعه ملل از سال 1922 تال سال 1948 میلادی تحت قیمومت دولت بریتانیا بود و تنها یک روز پیش از پایان قیمومت بریتانیا در تاریخ 15 می 1948و بر اساس برنامه از پیش تعیین شده (تعهد دولت انگلیس پنج سال پیش از دریافت حکم قیمومت فلسطین به سازمان صهیونیستها مبنی بر تأسیس سرزمین ملی یهودیان در فلسطین)، تأسیس کشور اسرائیل در سرزمین فلسطین اعلام شد که از آن روز تاکنون شاهد جنایات بیشماری رژیم غاصب صهیونیستی در این جغرافیا هستیم.
قابل یادآوری است که در 29 نوامبر 1947، مجمع عمومی سازمان ملل، طی قطعنامه 181 طرحی را برای تقسیم فلسطین به تصویب رساند. این طرح که هدف آن پایان دادن به مناقشه عربهای مسلمان و یهودیها وانمود می شد، سرزمین فلسطین را به دو کشور عرب نشین و یهودی نشین تقسیم می کرد و بخش اعظم بیت المقدس (اروشلیم) را به شمول بیت اللحم، تحت کنترل نیروهای بین المللی قرار می داد.
باوجود اینکه این طرح از سوی رهبران یهود از جمله سازمان یهودیان پذیرفته شده بود، اسرائیل علاوه بر اراضی که در طرح سازمان ملل برای این یهودیها اختصاص یافته بود، 26 در صد از سرزمینهای تحت قیمومت در غرب رود اردن را نیز تصرف کرده و در اختیار دارد و روز به روز به شهرک سازی ها و کوچاندن اجباری فلسطینیها از سرزمین آبایی شان ادامه می دهد که اکنون بیش از 75 درصد خاک فلسطین را به اشغال خود درآورده است.
- جنایات رژیم صهیونیستی در فلسطین
تاریخ رژیم صهنونیستی مملو از جنایات وحشتناک علیه مردم بی دفاع فلسطین است. در این نوشته به طور مختصر به گوشه ای از جنایات این رژیم اشاره می گردد.
- شهداء: بر اساس آمار موجود از سال 1948 تا سال 2021 میلادی تعداد شهدای فلسطینی و مسلمانان عرب به حدود 100 هزار نفر می رسد که از میان حدود 10969 نفر تنها در بازه زمانی 29/9/ 2000 تا 31/ 12/2020 به دست رژیم غاصب اسرائیل به شهادت رسیده اند.
- آوارگان فلسطینی: طبق سوابق آژانس امداد و کار سازمان ملل متحد برای آوارگان فلسطینی، تعداد پناهندگان ثبت نام شده در جنوری 2020 حدود 6.3 میلیون پناهنده فلسطینی بوده است که 28.4 درصد از آنها در 58 کمپ رسمی وابسته به آژانس بین المللی امداد زندگی می کنند. 10 کمپ در اردن و 9 کمپ در سوریه، 12 کمپ در لبنان، 19 کمپ در کرانه باختری و 8 کمپ در نوار غزه. این رقم به دلیل عدم شمول آوارگان بازه زمانی 1949 تا 1967، حداقل جمعیت آوارگان فلسطینی را نشان می دهد.
- زندانیان: تا آخر سال 2020 تعداد زندانیان فلسطینی در زندانهای اسرائیل به 4500 نفر می رسند که از این میان 140 کودک، 41 زن به شمول 12 مادر هستند. بر اساس گزارشات موجود 570 نفر درحال گذراندن حبس ابد هستند و 25 زندانی از دستگیر شدگان پیش از سال 1993 و پیمان اسلو تاکنون در زندانهای اسرائیل به سر می برند.
- دستگیر شدگان: بر اساس گزارشات تنها در جریان سال 2020 تعداد پرونده های دستگیری حدود 4634 پرونده می رسد که از میان 543 طفل و 128 زن هستند.
- غصب اراضی فلسطینیها: بر اساس آمارهای موجود در سال 1948 حدود 1400000 فلسطینی در 1300 قریه و شهر در فلسطین تاریخی زندگی می کردند که پس از جنگ اعراب و رژیم غاصب صهیونیستی، 774 شهر و قریه تحت کنترل رژیم اشغالگر صهیونیستی قرار گرفت و از این میان 531 قریه کاملا ویران شد و بقیه تحت اشغال و قوانین آن قرار گرفت. این روند پاکسازی قومی با انجام بیش از 70 قتل عام توسط گروه های صهیونیستی علیه فلسطینی ها همراه بود که منجر به کشته شدن بیش از 15000 فلسطینی شد. بر اساس نقشه موجود تا سال 2020 از 100 درصد اراضی فلسطین، تنها 15 درصد در اختیار مردم فلسطین و 75 درصد اراضی توسط رژیم غاصب صهیونیستی، اشغال شده است.
اهمیت روز قدس در افغانستان و برای مردم افغانستان
برای توضیح اهمیت روز قدس در افغانستان و برای مردم افغانستان کافیست به وجوه تشابه این دو ملت اشاره گردد. مشابهت های که باعث شده است مردم افغانستان بیش از هر ملت دیگری احساس همدردی با مسلمانان فلسطین کنند و به ضرورت همبستگی بین المللی مسلمانان، در برابر هر تهدید بیرونی پی ببرند.
برخی از مشابهت های مردم افغانستان و فلسطینیان بدین قرار است:
- خیانت بریتانیا به هردو ملت: اگرچه اشغال رسمی اراضی فلسطینیها توسط رژیم اشغالگر اسرائیل از سال 1948 شروع شد، اما اشغال واقعی این اراضی به سال 1920 بر می گردد که انگلستان قیمومت این سرزمین را به عهده گرفت و زمینه های تشکیل دولت صهیونیستی را فراهم کرد. مردم افغانستان نیز چنین تجربه ای دردناکی را از بریتانیا دارد. این کشور نیز به مدت 40 سال تحت قیمومت انگلیس بود که انگلیسیها مرتکب جفاهای بیشماری در حق مردم افغانستان شدند.
- اشغال از سوی اجنبی: فلسطین از سال 1920 میلادی تا سال 1948 تحت اشغال نیروهای بریتانیایی و از آن سال بدینسو تحت اشغال رژیم غاصب صهیونیستی قرار گرفته و مردمان بومی آن از مناطق شان کوچانده و خانه و کاشانه ای شان ویران گردیده است. افغانستان نیز حداقل چهار بار به اشغال نیروهای اجنبی در آمده است.
- تلفات انسانی سرسام آور: چنانکه پیش از این اشاره شد از سال 1948 بدینسو حداقل 100 هزار از مردمان ملکی فلسطین توسط نیروهای اشغالگر صهیونیستی به شهادت رسیده اند. تلفات مردمان ملکی در لشکرکشی شوری به افغانستان نزدیک به 2 میلیون انسان بر آورد شده است. در جنگ بیست ساله آمریکا و متحدنیش در افغانستان علاوه بر تلفات نیروهای نظامی دولت افغانستان و نیروهای طالبان، بیش از 47245 نفر غیرنظامی به صورت مستقیم در این جنگ جانشان را از دست داده اند. طبیعی است که در هردو کشور افرادی بیشماری بودند که به دلیل پیامدهای ناگوار جنگ از قبیل بیماری، عدم دسترسی به مواد غذایی، آب، زیرساخت، یا دیگر عواقب غیر مستقیم جنگ، حیات خویش را ازدست داده اند.
- مهاجرت و آوارگی: آوارگی به کشورهای همسایه و جهان از دردهای مشترک دیگری مردم افغانستان با مردم فلسطین است. بر اساس آخرین آمار کل جمعیت فلسطینیها 14300000 برآورد شده است که از این میان نزدیک به 7 میلیون مهاجر و آواره هستند. جنگهای تحمیلی بر مردم افغانستان نیز در کنار تلفات انسانی و خسارات هنگفت مالی، منجر به مهاجرت و آوارگی گسترده مردم این کشور به کشورهای همسایه و جهان گردید که بر اساس برخی از آمارها جمعیت مهاجر این کشور به بیش از 6900000 نفر میرسد و با توجه به مهاجرتهای اخیر و جمعیت آوارهای که به صورت غیرقانونی در کشورهای همسایه زندگی می کنند آمار واقعی به مراتب بیشتر از این است.
- از دست دادن داراییها: بدون شک یکی از پیامدهای مستقیم جنگ، ویرانی شهرها، مزارع و کشتزارها و از بین رفتن دیگر دارایی های منقول و غیر منقول مناطق جنگی است. بر اساس آمارهای موجود تنها در جنگ 2014 اسرائیل در نوار غزه، علاوه بر ساختمانهای پزشکی، مدارس، مخازن سوخت، بیش از 9000 منزل مسکونی در غزه آسیب دیده یا تخریب شدهاند. بدون شک جنگ 45 ساله افغانستان نیز خسارتهای هنگفت مالی را به مردم افغانستان تحمیل کرده است که غیرقابل احصاء و شمارش هستند.
در کنار باورهای دینی مبنی بر اینکه قدس قبله اول مسلمانان است، وجوه مشترک فوق الذکر باعث شده اند که روز قدس برای مردم افغانستان معنا و مفهومی دیگری داشته باشد و اهمیت آن برای این مردم بیش از هر ملتی دیگری قابل درک و فهم باشد؛ از اینرو است که حتی در شرایطی که نیروهای آمریکایی و متحدینش (که حامیان اصلی اسرائیل هستند) در افغانستان حضور دارند و حکومت مستقر در کابل همسو به سیاستهای ایالات متحده است، مردم این کشور در قبال قضایایی فلسطین بیتفاوت نبودند و همواره با حضور گسترده خویش به سرک ها، با مردم فلسطین اظهار همدردی کردند و به جنایات رژیم غاصب صهیونیستی نه گفتند.
سردار اخلاقی زاده، کارشناس افغانستانی