محدودیت طالبان بر عزاداری محرم
چند روز قبل از آغاز دهه ی محرم، خبرهایی از محدودیت طالبان بر عزاداری محرم به گوش رسید. کاربران شبکه های اجتماعی و همچنان بعضی از رسانه ها گزارش داده بودند که طالبان برای عزاداری و برگزاری مراسم ماه محرم در افغانستان محدودیت وضع نموده است.
پس از این گزارش ها، ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان در توئیتر اعلام کرد که هیچ محدودیتی در قبال مراسم ماه محرم شیعیان وضع نگردیده است و «گزارش ها و تشویش های که در بعضی از رسانه ها در این زمینه به نشر رسیده، حقیقت ندارد».
با آنکه ذبیح الله مجاهد وضعیت را عادی نشان داد و به عنوان یک مسئول بلند پایه ی حکومت طالبان از طریق این توئیت اش سعی کرد که برای عزاداران و پیروان امام حسین (ع) در افغانستان اطمینان و آرامش بدهد، ولی شیعیان و پیروان مکتب عاشورا همچنان در هراس و دلهره به سر می بُردند، تا اینکه دهه ی محرم آغاز گردید و شیعیان در تدارک بر پایی مراسم مذهبی و عزاداری بر آمدند.
برخوردهای افراد و مقامات محلی طالبان با عزاداران شیعی اما متاسفانه نشان داد که توئیت ذبیح الله مجاهد خالی از واقعیت بوده است و محدودیت طالبان بر عزاداری محرم واقعیت داشته است.
زیرا نیروهای طالبان و به ویژه ماموران وزارت امر به معروف و نهی از منکر این گروه به صورت خصمانه و غیر مودبانه، سقاء خانه ها را به هم زدند و پرچم های عزاداری را از دکان ها، مارکیت ها و غیره پائین آوردند و محدودیتهای فراتر از گزارش های قبل از محرم را اعمال کردند.
باتوجه به وضعیت کنونی ایجاب می نماید تا وعده ها و نحوه ی تعامل طالبان با جامعه افغانستان و به ویژه جامعه اهل تشیع مورد تحلیل و تبیین قرار داده شود و سود و زیان این نوع برخورد در بوته ی نقد قرار گیرد.
وعده های طالبان در رابطه به مسائل مذهبی شیعیان
تمام مقامات طالبان تا اکنون در هر کجایی که گفتگو و مصاحبه داشته اند، از حقوق اهل تشیع دفاع کرده اند. مقام های طالبان در هر کجایی که سخن گفته اند و در هر رسانه ی که مصاحبه نموده اند، وعده ی تامین حقوق اهل تشیع را به بهترین وجه داده است.
امیر خان متقی قبل از آگست 2021 در ولسوالی کجران در دیدار با بزرگان اهل تشیع، به شیعیان وعده داده بود که طالبان با تمام تشکیلات خویش از حقوق اهل تشیع دفاع نموده و آنها در تمام امور زندگی خویش آزاد هستند که مطابق فقه جعفری عمل نمایند.
در همین راستا، مولوی عبدالکبیر معاون رئیس الوزرای طالبان، عباس استانکزی و دیگر مقامات بلند پایه ی طالبان بارها تعهد نمودند و وعده داده اند که اهل تشیع در افغانستان می توانند مطابق فقه جعفری به امور زندگی و مناسبت های مذهبی شان بدون کمترین مزاحمتی بپردازند و دولت طالبان از آنان حمایت نیز می نمایند.
محدودیت طالبان بر عزاداری محرم در افغانستان
متاسفانه علی الرغم وعده ها و نویدهای که هر یک از مقامات طالبان به شیعیان داده بودند، اکنون نیروهای آنها و به ویژه ماموران وزارت امر به معروف و نهی از منکر، مانع برگزاری مراسم مذهبی عاشورا در بسیاری از تکایا و مساجد گردیده اند و سقاء خانه ها را از سطح شهر و بازار جمع نموده اند و مانع نصب پرچم و لوحه های عاشورایی در دکان ها گردیده است.
رفتار و عملکرد نیروها و ماموران طالبان، دقیقا بر عکس وعده ها و نویدهای شیرین ذبیح الله مجاهد، ملامتقی، استانکزی و مولوی عبدالکبیر است. همانگونه که مقامات طالبان وعده های شیرین می دهند، ماموران و نیروهای آنها نیز به همان میزان بی ادبانه و ستمگرانه با عزادارانِ عاشورایی رفتار می کنند.
محدودیت طالبان بر عزاداری محرم که اکنون وضع گردیده است و همچنان در مرکز و در بسیاری از ولایات شیعه نشین اعمال می گردد، غیر منتظره و شوک آور است. زیرا مردم مسلمان افغانستان و به ویژه شیعیان در طول تاریخ، چنین برخوردهای را از سوی حکومت با مسئله ی عاشورا که یک مناسک مذهبی است، ندیده اند.
پیامدهای محدودیت طالبان بر عزاداری محرم
در حال حاضر طالبان با مشکلات و چالش های متعدد دست و پنجه نرم می کنند. حکومت ها آنها از سوی هیچ کشوری به رسمیت شناخته نشده است. بحران اقتصادی و گرسنگی در افغانستان خطوط قرمز را شکسته و طغیان می کند. افغانستان به حیات خلوت گروه های تروریستی تبدیل شده اند. دزدی، چپاولگری و فساد در حکومت طالبان موج می زند. مردم افغانستان به پیمانه ی قابل توجه از طالبان ناراضی اند.
باتوجه به وضعیت کنونی، محدودیت طالبان بر عزاداری محرم و محدودیت های که طالبان بر علیه عزاداران در ماه محرم وضع کرده اند، بدون تردید نتایج ذیل را به همراه دارند.
اولا: شیعیان در افغانستان اقلیت نیستند. حد اقل بین 30تا40درصد جمعیت افغانستان را شیعیان تشکیل می دهند. شیعیان طی دو سال گذشته سیاست تعامل و حمایت از طالبان را پیش گرفته بودند. بنابراین به بازی گرفته شدنِ حجم عظیمی از مردم، آنها را در قبال حکومت طالبان حساس و ناراضی می نمایند و بدون تردید دیر یا زود به فکر سرکشی و مقابله بر می خیزند.
باید توجه داشته باشیم که شیعیان در افغانستان از پتانسیلی بالایی برخوردارند و در گذشته نیز ثابت ساخته اند که توانایی به هم زدن سرنوشت افغانستان را دارا می باشند.
ثانیا: طالبان مدعی تامین امنیت سرتاسری اند. این در حالی است که نه تنها کشورهای جهان، بلکه مردم افغانستان نیز به این ادعای طالبان تااکنون باور نداشته و ندارند. اینک که طالبان، به بهانه ی عدم توانایی در تامین امنیت اقدام به وضع محدودیت ها بر مراسم های عزاداری محرم نموده اند، تمام طرفها را بیش از همیشه به ادعایی طالبان بی باور می نمایند.
ثالثا: طالبان به دلیل عدم عمل به وعدههای که داده بودند، تا اکنون در بسیاری از محافل به عنوان وعده خلاف و پیمان شکن یاد می شدند. در صورت ادامه ی اعمال محدودیت بر شیعیان و عزداران عاشورایی، بدون تردید برای تمام مردم افغانستان، طالبان به عنوان یک گروه دروغگو، وعده خلاف و پیمان شکن معرفی می گردد.
اعمال محدودیت طالبان بر عزاداری محرم بر خلاف وعده های اولیه، مردم را نسبت به آنها روز به روز بی اعتماد تر می کند.
مسلم اخلاقی، تحلیلگر
