مهاجرت پدیده‌ایست که با افغانها عجین شده و کمتر کسی از افغانستان یافت می شود که طعم آوارگی و غربت را نچشیده باشد. در چهار دهه گذشته شرایط نامطلوب افغانستان در مسائلی چون امنیت، اقتصاد، رفاه اجتماعی و … همواره مزید بر علت بوده تا مهاجرت یگانه راه برای رهایی از مشکلات این کشور باشد و آمار مهاجرین افغانستان روز به روز افزایش یابد، اما هجرت از وطن هم دشواری‌های خاص خود را دارد.
آخرین نمونه از این مشکلات، آزار و اذیت پناهجویان افغانستانی توسط پولیس ترکیه بود که با واکنش‌های تند کاربران در شبکه‌های اجتماعی روبرو شده است.
ترکیه برزخ مهاجرین و علی الخصوص مهاجرین افغانستان
کشور ترکیه محل اتصال آسیا به اروپاست و به واسطه موقعیت جغرافیایی خاصی که دارد محل عبور پناهجویان متعددی از کشورهای آسیایی از جمله افغانستان، سوریه، عراق و… است که می‌خواهند خود را به غرب اروپا برسانند.
در سالهای اخیر سیاست‌های مهاجرتی ترکیه باعث شده تا مهاجرین شرایط نامطلوبی از بدو ورود به این کشور داشته باشند. تیراندازی در مناطق مرزی، بازداشت، شکنجه، توهین و تحقیر و اخراج اجباری باعث شده تا پناهجویان از ترکیه به عنوان برزخ مهاجرین یاد کنند. تنها در یکسال گذشته حدود 68 هزار نفر از مهاجرین افغانستان از ترکیه اخراج شده است.
مهاجرین افغانستان بازیچه هستند، پای میلیاردها یورو در میان است
سال ۲۰۱۶ اتحادیه اروپا متعهد شد که کمک ۶ میلیارد یورویی را به ترکیه بپردازد و در عوض دولت انقره مانع ورود مهاجرین به خاک اروپا شود. این پیمان میان دو طرف زمینه ساز برخوردهای قهری ترکیه شده است، به طوری که پولیس و نیروهای امنیتی ترکیه برای احقاق این پیمان دست به خشونت می زنند.
رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه مدعی است که کشورش در سالهای گذشته بیش از ۴۰ میلیارد دالر در زمینه پناهندگان هزینه کرده و خواستار افزایش کمک‌های اتحادیه اروپا و سازمان‌های حقوق بشری شده است.
در همین حال ترکیه بارها با گشایش مرزهای غربی‌اش، مجوز عبور غیر رسمی را برای مهاجرین صادر کرده که این اقدام پیام مهمی را به سران اتحادیه اروپا منتقل کرد. پیام ترکیه این است:«اگر کمک‌های مالی تداوم نداشته باشد، ترکیه حاضر نیست از میلیون‌ها مهاجر میزبانی کند».
حامی برای مهاجرین افغانستان وجود ندارد
در بحبوحه‌ی اخراج‌های اجباری پناهجویان افغان از سوی کشورهای اروپایی در سالهای 2015 و 2016، هنگامی که آنها بیش از هر زمان دیگری نیاز به حمایت داشتند، محمد اشرف غنی در یک مصاحبه آب سردی بر پیکر آوارگان ریخت و گفت که با مهاجران همنوایی ندارد!
در سالهای اخیر نیز سفارت افغانستان در انقره هیچگونه حمایتی از مهاجرین افغانستان نداشتند. طالبان هم سیاست سکوت را در پیش گرفته و رسیدگی به وضعیت اسفناک پناهندگان افغان جایی در برنامههای امارت اسلامی ندارد. مهاجرین افغانستان همواره از نبود حکومتی که حامی اتباعش در کشورهای مهاجرپذیر باشد، رنج می‌برند.
فرجام مهاجرین افغانستان
بحث مهاجرین افغانستان برای ترکیه به منظور کسب اعتبار نزد جوامع غربی و اروپایی بوده و خبری از اجرای ارزشهای حقوق بشری در حق پناهدگان نبوده و نیست، زیرا غربی‌ها همواره تلاش دارند تا از طریق ترکیه، مانع سرازیر شدن پناهجویان به کشورها‌ی‌شان شوند.
تا به امروز دایه های دلسوزتر از مادر شدن کشورهای نامبرده، فقط شعاری بوده و در عمل صریح ترین اعمال ضد حقوق بشری را انجام داده‌اند که سازمان ملل نیز از این قاعده مستثنی نیست.
امروز پناهجویان افغان در ترکیه و یونان سلاخی می شوند، در امارات و قطر بی سرنوشت مانده اند و در کشورهایی مثل انگلیس و آلمان خانه‌هایشان تصرف و به اوکراینی‌ها داده می شود که این ها خود واقعیت رفتار غرب را در قبال حقوق مهاجرین نشان می دهد و انقره هم در بهترین حالت، رفیق شفیق غربی ها در جنایت علیه پناهجویان و حقوق بشر هستند.
دولت فعلی، مسئول وضعیت مهاجرین افغانستان
دولت مستقر در افغانستان باید با حل مشکلات مهاجرین افغانستان از طریق دیپلوماسی تلاش کنند و در مهم ترین مورد، کشور را از وضعیت کنونی نجات داده و زمینه را برای بازگشت مهاجرین مهیا سازند تا دیگر هیچ شهروند افغانی مجبور نباشد بخاطر فقر و ناامنی راهی اروپا شده و در آب ها و زندان های ترکیه و یونان و… غرق شوند و یا بپوسند.
شرایط نابسامان فعلی کشور است که باعث افزایش آمار مهاجرین افغان شده است. مهاجرینی که بدنبال یک رفاه و زندگی معمولی، تن به هر خطری می دهند تا وطن و زادگاه خود را ترک کنند.
سید مهدی حسینی، آگاه مسائل افغانستان
