کشتار هدفمند شیعیان
طی چند هفته ای گذشته چندین حمله ای هدفمند در ولایت هرات علیه شیعیان صورت گرفته اند که منجره به از دست رفتن جان بسیاری از شیعیان و به ویژه علمای شیعی گردیده است. قاتلان و عاملان هر یک از جنایتهای فوق، تااکنون نا معلوم و نا مشخص است و به طرز خطرناکی عوامل و اهداف این فجایع مبهم اند.
شیعیان که از زمان روی کار آمدن دوباره ی طالبان در کنار آنها ایستاده اند و از امارت اسلامی طالبان حمایت کرده اند، اینک که به صورت مبهم و سیستماتیک مورد حمله واقع می شوند و جان شان را از دست می دهند، زیر بنای اعتماد و اطمینان آنها نسبت به طالبان عمیقا به مخاطره افتاده است.
این در حالی است که طالبان نیز به صورت غیر قابل قبول، به این فجایع بی تفاوت اند و تا اکنون هیچ یکی از ارگانهای حکومتی آنها مسئولانه عمل نکرده اند. متاسفانه این وضعیت اصلا خوب نیست و چشم انداز آینده را کاملا تیره و تار نشان می دهد. به همین دلیل لازم است که این موضوع در حد ممکن مورد کنکاش و بررسی قرار گیرد و ابعاد و پیامدهای این وضعیت توضیح داده شود.
کشتار هدفمند شیعیان در افغانستان
سرگذشت شیعیان در افغانستان به صورت غیر قابل تحمل غم انگیز است. در طول تاریخ معاصر افغانستان، شیعیان به طور سیستماتیک و هدف مند از سوی حاکمان مورد تبعیض و سرکوب قرار گرفته اند و حتی در بسیاری مواقع قتل عام نیز گردیده اند.
قتل ها و فجایعی که در حق شیعیان طی سال های گذشته در افغانستان صورت گرفته اند، الف بای خود را تشکیل می دهند و آنچه را که بر شیعیان در افغانستان رفته اند و مصائیبی که شیعیان در این کشور تحمل کرده اند، بعید به نظر می رسد که در جوامع دیگر صورت گرفته باشند.
از شکنجه، مجازات و بردگی گرفته تا جنایت های فجیعی چون قتل عام کودکان و نوزادان در تاریخ شیعیان افغانستان ثبت گردیده است. کرامت انسانی شیعیان همیشه در این کشور پایمال گردیده اند. شیعیان در افغانستان نه تنها رفتار و تعامل اسلامی از سوی دیگران ندیده اند، که حتی رفتار و تعامل انسانی را نیز تجربه نکرده اند.
کشتار هدفمند شیعیان زیر سایۀ حکومت طالبان
با آنکه شیعیان پیوسته در افغانستان کشته شده اند و فجایع غیر انسانی را تحمل کرده اند، اما با روی کار آمدن طالبان و به ویژه اینکه آنها شعار رفتار اسلامی و انسانی را داشتند و دارند، امیدها و نویدهای هرچند کوچک در دل جامعه اهل تشیع جوانه زدند و انتظار داشتند که در دوران طالبان شاید، بتواند به راحتی نفس بکشد و یا دست کم در امان باشد.
جامعه اهل تشیع علی الرغم اینکه در دور اول حکمرانی طالبان (1996-2001) به صورت فجیع قتل عام گردیدند و از مزار شریف گرفته تا دیگر مناطق افغانستان، هزاران شیعه مذهب کشته شدند، اما شیعیان همچنان خویشتن داری نمودند و پس از پانزدهم آگست 2021 جنایت ها و کشتارهای بیست سال قبل را نه اینکه فراموش کرده باشند، بلکه گذشت پیشه نمودند و با طالبان وارد تعامل شدند.
طی بیشتر از دو سال گذشته که طالبان در افغانستان حاکمیت دارند، اما متاسفانه گذشت و تعامل و همکاری شیعیان گویا چندان موثر واقع نشده اند و چنانچه مشاهده می گردد، خشونت همچنان دامنگیر آنها هستند و پیوسته «بی گناه» مورد حمله قرار می گیرند و از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب به طور سیستماتیک کشته می شوند.
بی تفاوتی طالبان در قبال کشته های شیعیان
خشونت درازدامن که زندگی شیعیان افغانستان با آن در هم تنیده گشته است، در روزگار کنونی ابعاد تاریک تر و خطرناک تر به خود گرفته است. زیرا از یک طرف قاتلان و عاملان نامشخص اند و از طرف دیگر حکومت اسلامی به کشته های شیعیان اهمیت نمی دهند و یا دست کم در نعمت امنیتی که به افغانستان آورده است، آنها (شیعیان) را سهیم نمی کند.
این در حالی است که هم از نظر قومی و هم از نظر مذهبی، شیعیان افغانستان مستحق سهم بیشتر در مسئله ای امنیت است. زیرا حیات شیعیان هم در سطح قومی و هم در سطح مذهبی به گونه ای بی سابقه ی در شرایط کنونی مورد هجمه و حمله ای رادیکال ها و افراطیون قرار دارند.
اما متاسفانه کارگزاران امارت اسلامی طالبان به حیات برهنه و از دست رفته ای شیعیان اهمیت نمی دهند و نه تنها توجه ویژه ای امنیتی به زندگی آنها ندارند، بلکه از کنار کشته های شیعیان به سادگی عبور می کنند و مقامات آنها حتی از صدور یک اعلامیه ای همدردی پرهیز می نمایند.
چنانچه فجایعی که در ارزگان، بامیان و به ویژه در این آواخر در هرات اتفاق افتاده است، متاسفانه به صورت غیر قابل تحمل مورد بی تفاوتی مقامات مرکزی و محلی طالبان واقع شده اند.
نگارنده بر این باور است که متاسفانه تداوم کشتار هدفمند شیعیان و از آن طرف بی تفاوتی و عدم مسئولیت پذیری از سوی طالبان، خواهی نه خواهی شیعیان و طالبان را در تقابل هم قرار خواهد داد و یا دست کم حساسیت شیعیان را در قبال طالبان بر می انگیزند.
متاسفانه سناریوی تقابل و یا حساسیت شیعیان در قبال طالبان، در شرایطی که حکومت طالبان کاملا منزوی و شکننده است، نه تنها برای شیعیان بلکه برای طالبان نیز سنگین و خطرناک تمام خواهد شد. زیرا در تاریخ ثابت گردیده اند که خروش توده های اجتماعی به راحتی سرنوشت حکومت ها را دیگر گون ساخته است.
باتوجه به آنچه که گفته شد، طالبان هم در سطح مسئولیت پذیری و وظیفه اسلامی و انسانی و هم در سطح حفظ حکومت و قدرت شان، بایستی به تامین امنیت شیعیان اولویت دهند و از شعارهای پوپولیستی دست بر دارند و به صورت ملموس و محسوس از جان و مال و ناموس شیعیان محافظت و مراقبت نمایند.
حنیفه بارکزی
