سفر سراج‌الدین حقانی به امارات
سفر سراج‌الدین حقانی، سرپرست وزارت داخله طالبان، به امارات متحده عربی در کنار عبدالحق وثیق، رئیس اداره استخبارات طالبان، پرسش‌های بسیاری را درباره اهداف و پیامدهای این رویداد برانگیخته است. این سفر در زمان حساسی انجام شده و با توجه به جایگاه حقانی در لیست سیاه سازمان ملل و آمریکا، ابعاد امنیتی، سیاسی و اقتصادی مهمی دارد. پرسش اساسی این است که این سفر چه پیامدهایی برای افغانستان و منطقه خواهد داشت؟ این مقاله می‌کوشد به این پرسش پاسخ دهد و ابعاد مختلف این رویداد را تحلیل کند.
اهمیت سفر سراج‌الدین حقانی به امارات متحده عربی
سفر حقانی به امارات از چند جهت حائز اهمیت است. نخست اینکه حضور حقانی در خارج از افغانستان، با توجه به جایزه تعیین‌شده برای بازداشت وی، نشان‌دهنده اهمیت ویژه این سفر است. این ریسک تنها در صورتی توجیه‌پذیر است که اهداف بسیار مهمی در میان باشد. در ثانی این سفر در مقطع حساسی انجام شده است که منطقه با تحولات سیاسی و امنیتی متعددی روبروست. طالبان با چالش‌های داخلی و بین‌المللی از جمله بحران مشروعیت، کاهش کمک‌های خارجی و تهدیدهای امنیتی مواجه است.
ثالثا؛ حضور عبدالحق وثیق در کنار حقانی نشان می‌دهد که این سفر ابعاد امنیتی قابل‌توجهی دارد. وثیق به عنوان رئیس استخبارات طالبان، نقشی کلیدی در مسائل امنیتی و اطلاعاتی ایفا می‌کند. افزون بر اینها، امارات متحده عربی از دیرباز روابط نزدیکی با شبکه حقانی داشته است. این روابط می‌تواند زمینه‌ساز مذاکراتی مهم میان طالبان و بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی باشد.
اهداف احتمالی سفر حقانی به امارات متحده عربی
یکی از گمانه‌های مطرح این است که حقانی ممکن است از طریق امارات پیامی به آمریکا منتقل نماید. امارات به دلیل روابط نزدیک با واشنگتن می‌تواند نقش میانجی را ایفا کند. این پیام ممکن است شامل پیشنهادهایی برای کاهش تنش‌ها یا دریافت تضمین‌هایی در قبال سیاست‌های آمریکا نسبت به طالبان باشد. با توجه به تغییرات سیاسی در آمریکا و تهدیدات مرتبط با تعلیق کمک‌های مالی، طالبان به دنبال مدیریت روابط با واشنگتن است.
از طرف دیگر، قطع کمک‌های بین‌المللی، اقتصاد افغانستان را در شرایط بحرانی قرار داده است. امارات اخیراً وعده کمک 400 میلیون دالر به افغانستان برای سال 2025 را داده است. احتمال دارد که حقانی در این سفر تلاش نماید امارات را به ارائه کمک‌های بیشتری ترغیب کند. این کمک‌ها می‌تواند برای جلوگیری از فروپاشی اقتصادی و تامین نیازهای فوری حکومت طالبان حیاتی باشد.
از دیگر سو، طالبان به دنبال تثبیت جایگاه خود در منطقه است و امارات می‌تواند در این زمینه نقش کلیدی ایفا کند. روابط اقتصادی و دیپلماتیک با امارات می‌تواند به طالبان کمک کند تا فشارهای بین‌المللی را کاهش داده و حمایت کشورهای منطقه‌ای را جلب کند. در کنار این مسائل، دیدارهای مخفیانه میان مقامات طالبان و نمایندگان سازمان سیا یا دیگر نهادهای اطلاعاتی آمریکا مسبوق به سابقه است. حضور عبدالحق وثیق در این سفر، احتمال انجام چنین مذاکراتی را تقویت می‌کند. این مذاکرات می‌تواند شامل موضوعاتی همچون مبارزه با داعش، تبادل اطلاعات امنیتی یا رفع محدودیت‌های مالی باشد.
پیامدهای احتمالی سفر حقانی به امارات متحده عربی
سفر سراج‌الدین حقانی به امارات متحده عربی می‌تواند پیامدهای مهمی در چندین حوزه داشته باشد. از منظر سیاسی، این سفر نشانه‌ای از تلاش طالبان برای کسب مشروعیت بین‌المللی است. پذیرش میزبانی امارات، علیرغم حساسیت‌های بین‌المللی، حاکی از آن است که برخی کشورهای منطقه آماده‌اند به تعامل با طالبان وارد شوند. این تعامل می‌تواند زمینه‌ای برای کاهش انزوای دیپلماتیک طالبان و تقویت جایگاه آنها در سطح منطقه باشد.
از منظر اقتصادی، طالبان احتمالاً در تلاش است تا حمایت مالی امارات را جلب کند. اگر این تلاش‌ها موفقیت‌آمیز باشد، می‌تواند به کاهش وابستگی طالبان به کمک‌های غربی و همچنین تأمین منابع برای پروژه‌های داخلی، به‌ویژه در حوزه زیرساخت و معادن، منجر شود. در عین حال، امارات نیز از این فرصت برای گسترش نفوذ خود در افغانستان و رقابت با سایر بازیگران منطقه‌ای، به‌ویژه قطر و دیگر رقبا، استفاده خواهد کرد.
از منظر امنیتی، سفر سراج‌الدین حقانی به امارات می‌تواند زمینه‌ساز مذاکرات غیررسمی میان طالبان و کشورهای غربی، به‌ویژه آمریکا، با میانجی‌گری امارات باشد. توافقات احتمالی در حوزه مبارزه با داعش یا مدیریت گروه‌های افراطی می‌تواند نقش طالبان را در معادلات امنیتی منطقه‌ای تقویت کند.
در سطح منطقه‌ای، این سفر احتمالاً حساسیت‌هایی را در میان کشورهای همسایه افغانستان برخواهد انگیخت. بعضی کشورها ممکن است نگران گسترش نفوذ امارات و دیگر کشورهای عربی در افغانستان باشند، در حالی که پاکستان ممکن است این تحولات را تهدیدی برای نفوذ سنتی خود بر طالبان تلقی کند. در نهایت، این سفر می‌تواند به تقویت روابط طالبان با کشورهای عربی و کاهش انزوای سیاسی آنها کمک کند، اما همچنین چالش‌های جدیدی را در روابط طالبان با همسایگان و جامعه بین‌المللی به وجود آورد.
با توجه به آنچه که گفته شد، اینک می توان نتیجه گرفت که سفر سراج‌الدین حقانی به امارات متحده عربی، رویدادی چندوجهی است که اهداف و پیامدهای آن فراتر از یک دیدار رسمی است. این سفر نشان‌دهنده تلاش طالبان برای مدیریت بحران‌های داخلی و تعامل با بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی است. در عین حال، این رویداد پرسش‌های جدیدی را درباره آینده روابط طالبان با کشورهای منطقه و جامعه جهانی مطرح می‌کند. پاسخ به این پرسش‌ها به تحولات آتی و نتایج عملی این سفر بستگی دارد.
عایشه ببرک خیل
