پس از حمله نظامی ایالات متحده آمریکا در اواخر سال 2001 به افغانستان، بریتانیا به عنوان متحد اصلی آمریکا و عضو مهم ناتو از این جنگ حمایت کرد و تا زمان خروج کامل نیروهای خارجی در آگست 2021 حضور فعال سیاسی، نظامی و استخباراتی در این کشور داشت. پس از به قدرت رسیدن دوباره طالبان در 15 آگست سال 2021 انگلیس ضمن پایان دادن به حضور نظامی خود در افغانستان، سفارت خود را نیز به دوحه قطر انتقال داد. با اینکه انتظار می رفت پانزدهم آگست، نقطه پایان فعالیت استخباراتی این کشور در افغانستان باشد، اما اطلاعات موثق نشان می دهد که اینبار انگلستان با در اختیار گرفتن پستهای مهم سازمان ملل متحد، فعالیت استخباراتی خود را در پوشش این سازمان دنبال می کند. در این نوشته ضمن معرفی کوتاه سازمان استخباراتی انگلیس و حضور نیروهای این سازمان در سازمان های بین المللی، به پیامدهای خطرناک این نوع رفتار انگلیس پرداخته خواهد شد.

سازمان استخباراتی انگلیس

انگلستان دارای دو نهاد استخباراتی مهم است؛ یک: MI6(SIS) سرویس استخباراتی برون مرزی انگلستان، دو: MI5 سازمان استخبارات داخلی انگلستان. MI6 که وظیفه آن کسب اطلاعات از خارج از مرزهای آن کشور است که در سال 1909 با نام دفتر سرویس مخفی تأسیس شد و اولین رئیس آن یک افسر ایرلندی به نام ویلیام ملویل بود. این دفتر بعدا به سرویس استخبارات مخفی تغییر نام یافت و مانسفیلد اسمیت کامینگز به ریاست آن گماشته شد.

*مانسفیلد اسمیت کامینگز، اولین رئیس سازمان استخباراتی انگلیس*

علی رغم اینکه MI6 تا سال 1994 وجود داشت اما رسما از وجود آن سخن گفته نمی شد. در سال 2010 برای اولین بار سرجان ساورز که ریاست این سازمان را به عهده داشت، در تاریخ 101 سالگی این سازمان در رسانه ها ظاهر شد و مصاحبه نمود. MI5 وظیفه اش حفظ امنیت داخلی و امور ضد استخباراتی و مبارزه با تروریسم و جرایم اینترنتی و سازمان یافته است.

این سازمان در سال 1919 از دل دفتر سرویس مخفی خارج شد و اولین رئیس آن دریاسالار ورنون کل بود. این نهاد اطلاعاتی در ابتدا بخش ضد استخبارات نیروی دریایی انگلستان بود؛ اما بعدها تبدیل به سرویس امنیتی آن کشور شد.

سازمان استخباراتی انگلیسی — *دفتر مرکزی سازمان استخباراتی انگلیس، مقر فوق سری MI6 در رودخانه تیمز در جنوب لندن*

حضور نیروهای سازمان استخباراتی انگلیس در سازمان ملل متحد

اطلاعات موثق نشان می دهد «مارتین گریفیث» معاون دبیر کل سازمان ملل متحد در امور بشردوستانه و هماهنگی کمکهای اضطراری، از افراد نزیک به MI6 سرویس استخباراتی برون مرزی انگلستان است. وبسایت تحقیقاتی انگلیسی (Declassified UK) شواهدی ارائه کرده است که ارتباط گریفیث با MI6 را اثبات می کند. از جمله اینکه مارتین گریفیث در تاسیس شرکت Inter Mediate دخالت داشته که توسط یک افسر استخباراتی انگلیس مدیریت می شود و در آن شخصیت‌های ارشد دیپلماتیک و نظامی سابق انگلیس حضور دارند و همکاری نزدیک و تنگاتنگی با MI6 دارد که بیش از چهار میلیون پوند استرلینگ از وزارت خارجه این کشور کمک مالی دریافت کرده است.

به نوشته وبسایت یادشده، شرکت Inter Mediate در سال ۲۰۱۱ تاسیس شده است که به گفته مدیر اجرایی آن، این شرکت شش سال پیش از انتصاب گریفیث به عنوان نماینده ویژه سازمان ملل در امور یمن، فعالیت خود را در یمن و سوریه آغاز کرده بود. اما پس از شش سال کمپاینی به حمایت قاطعانه عربستان سعودی و انگلیس برای تضمین انتصاب مارتین گریفیث به عنوان نماینده ویژه سازمان ملل در امور یمن به راه افتاد. حمایت انگلستان از انتصاب او در این سمت نشاندهنده اهداف استخباراتی این کشور است. صحبتهای خود او نیز این مأموریت سازمان استخباراتی انگلیس را تأیید می کند. چنانکه او در مصاحبه ای گفته بود: «کار دیپلماتیک، جمع‌آوری اطلاعات است.»

پیامدهای نفوذ استخباراتی در سازمانهای بین المللی

بدون شک سازمانهای بین المللی و در رأس آن سازمان ملل متحد به عنوان تنها سازمان جهانی که فعالیتهای گسترده ای در اکثر کشورهای دنیا دارد، زمانی می توانند اعتماد عمومی جلب کنند که بیطرفانه و بدون وابستگی به هیچ کشور، گروه و یا جریانی عمل کنند. حضور نیروهای استخباراتی کشورها و یا افراد نزدیک و مرتبط با این نیروها، علاوه بر اینکه اعتبار این سازمانها را به شدت خدشه دار میکند، تهدید علیه صلح، امنیت و رفاه جهانی نیز محسوب میشود.

وجود نیروهای نفوذی در سازمان ملل متحد و نهادهای وابسته به آن از چند جهت خطرناک است:

1. ایجاد اختلال در امر کمک رسانی: در جهان کنونی ما کشورهای زیادی در اثر جنگ و نا امنی، خشکسالی، فقر و بیکاری و … نیازمند کمک های بشر دوستانه هستند که عمدتا توسط نهادهای وابسته به سازمان ملل متحد صورت می گیرد. حضور نیروهای استخباراتی نفوذی کشورها، باعث می شود که کشورهای کمک گیرنده احساس خطر بکنند و از کمک رسانی توسط این نهادها جلوگیری نمایند.

2. از بین رفتن اعتبار و حیثیت سازمان: سازمان ملل متحد به عنوان تنها مرجع جهانی و نسبتا مورد اعتماد کشورها، زمانی می تواند اعتبار خود را نزد کشورها حفظ کند و از اجراهای خود تمکین شود که بیطرفانه عمل کند. نفوذ نیروهای استخباراتی انگلیس و سایر کشورها در نهادهای این سازمان، بیطرفی آن را از بین برده و به اعتبار و حیثیت جهانی آن به شدت آسیب می زند.

3. تهدید صلح و امنیت بین المللی: حضور نیروهای استخباراتی کشورها در سازمان ملل متحد، صلح و امنیت بین المللی را تهدید می کند. هرکدام از ارکان و نهادهای وابسته به سازمان ملل متحد دارای اختیارات مهم و گستردهای بوده و تصمیمات آنها دارای پیامدهای جهانی هستند.

بدون تردید اتخاذ این گونه تصمیمات، تحت تأثیر نیروهای وابسته به سازمانهای استخباراتی کشورها و بر محوریت منافع استخباراتی کشورهای ذی نفوذ، تهدید علیه صلح و امنیت بین المللی و رفاه جهانی خواهد بود. بدین سان، استفاده از معافیتهای سازمان ملل متحد و انجام فعالیتهای استخباراتی در دیگر کشورها و به خصوص کشورهای درگیر منازعات، علاوه بر اینکه امنیت داخلی کشورها را تهدید می کند، به صلح و امنیت بین المللی بیش از همه آسیب وارد میکند.

سازمان استخباراتی انگلیس، خیانت انگلیس به اعتماد جامعه بین المللی

انگلستان با گماشتن افراد استخباراتی خود به سِمَتهای مهم سازمان ملل متحد به اعتماد جامعه بین المللی خیانت کرده است. نباید تردید کرد که یکی از عوامل اصلی به درازا کشیدن جنگ و منازعات داخلی در بسیاری از کشورها، از جمله افغانستان، سوریه، یمن، بحرین و … حضور همین نفوذیها در نهادها و ارکان مهم سازمان ملل متحد است که خیانت به مردمان این سرزمینها و جامعه بین المللی محسوب می شود.

گزارشها تأیید می کنند که مارتین گریفیث نفوذی سازمان استخباراتی انگلیس، عامل اصلی به درازا کشیده شدن جنگ در یمن بود. او اکنون در پست معاونت دبیرکل سازمان ملل متحد در امور بشر دوستانه و هماهنگی کمکهای اضطراری، قرار دارد و روز دو شنبه 3 دلو سالی جاری به افغانستان سفر کرده است.

اگرچه هدف اصلی این سفر گفتگو با مقامات طالبان در مورد رفع تعلیق کار زنان در مؤسسات کمک رسانی عنوان شده است؛ اما ارتباط او با سازمان استخباراتی انگلیس ابعاد پیچیده دیگری خواهد داشت. به نظر می رسد ورود این گونه افراد در قضایای افغانستان، وضعیت این کشور را بیش از پیش بغرنج خواهد کرد و دستیابی به یک راه حل اساسی سیاسی را حداقل برای کوتاه مدت ناممکن می نماید.

شواهد بر فعالیت های خیانت آمیز سازمان استخباراتی انگلیس

شواهدی هم برای این مدعا در مورد سازمان استخباراتی انگلیس وجود دارد؛ چنانکه اخیرا عکسهای از پرسنل امنیتی سازمان ملل متحد با پرچم طالبان منتشر شد که منجر به عذرخواهی رسمی این سازمان گردید. برخی گزارشها حاکی از این است که افراد یادشده نیروهای استخباراتی آمریکا و انگلیس هستند که تحت پوشش سازمان ملل متحد در این کشور فعالیت می کنند. نباید تردید کرد که این گونه اقدامات بدون حضور افرادی همچون گریفیث در بدنه تصمیمگیری سازمان ملل غیر ممکن است.

پس در یک جمع بندی کوتاه می توانیم بگوییم کشورهای غربی از جمله انگلستان همواره تلاش دارند که در سازمانهای بین المللی به خصوص سازمان ملل متحد نفوذ استخباراتی داشته باشند. هم اکنون معاون دبیرکل سازمان ملل متحد در امور بشردوستانه و هماهنگی کمکهای اضطراری، از جمله افراد وابسته به MI6 سازمان استخبارات برون مرزی انگلستان است.

نفوذ استخباراتی این کشورها در سازمان ملل متحد، علاوه بر ایجاد اختلال در امر کمک رسانی به کشورهای نیازمند و تضعیف اعتبار جهانی سازمان، صلح و امنیت بین المللی و رفاه جهانی را تهدید می کند. ورود افراد مثل مارتین گریفیث در مسائل افغانستان وضعیت این کشور را بیش از پیش پیچیده ساخته و دستیابی به یک راه حل معقول سیاسی را در این کشور به ناممکن ساخته و یا حداقل با مشکل مواجه می کند.

سردار اخلاقی زاده، تحلیلگر مسائل افغانستان

لینک کوتاه: https://tahlilroz.com/?p=1710