در میان همه زخمهای باز امت اسلامی، زخم فلسطین، ژرفتر، خونینتر و جهانیتر است. بیش از هفتاد سال است که ملت مظلوم فلسطین زیر چکمههای اشغال و ستم اسرائیل فریاد میزنند و جهانیان، گاه با سکوت و گاه با توجیه، به تماشای این فاجعه نشستهاند. امروز، جهان اسلام نه تنها از نظر عقیده، که از منظر انسانیت و شرافت، مکلف به ایستادن در کنار مردم فلسطین است. این ضرورت تنها یک فریضه ایمانی نیست؛ یک مسئولیت تاریخی، اخلاقی و بشری نیز هست.
مسأله فلسطین فقط دعوای ارضی نیست، بلکه گرهگاه تقابل عدالت و ظلم است. حمایت از فلسطین، سنجهای برای سنجش وجدان بیدار ملتهاست. در چنین بستری، تحلیل علمی و تبیین راهکارهای قابل اجرا برای ملتهای مسلمان، بهویژه ملت مجاهد افغانستان، بیش از پیش اهمیت مییابد. در این مقاله، با نگاهی واقعبینانه، راههای ممکن برای حمایت از فلسطین از سوی امت اسلامی، بهویژه مردم افغانستان، بررسی میشود.
چرا حمایت از فلسطین وظیفه جهان اسلام است؟
حمایت از فلسطین، ریشه در اصول دینی، انسانی و سیاسی دارد. بنابراین از منظر دینی، فلسطین، بهویژه بیتالمقدس و مسجدالاقصی، قبله اول مسلمین و یکی از مقدسترین اماکن اسلامی است. قرآن کریم در سوره اسراء به اهمیت این سرزمین اشاره کرده و آن را «مبارک» خوانده است. دفاع از فلسطین، دفاع از هویت اسلامی و ارزشهای دینی است. همچنین، آیه 103 سوره آلعمران بر وحدت و همبستگی مسلمانان در برابر دشمنان تأکید دارد.
از منظر انسانی، فاجعهای که در غزه جریان دارد، با هیچ معیار حقوق بشری قابل توجیه نیست. بیش از ۵۰ هزار کشته در کمتر از یک سال، تخریب بیمارستانها، بمباران مکاتب و محاصره کامل یک منطقه فقیر، واقعیاتی است که با چشم غیرمسلح هم دیده میشود. وقتی جهان اسلام و به ویژه ملت مسلمان افغانستان با چنین تجربههایی از اشغال و جنگ آشنا هستند، درک مصیبت فلسطینیها برایشان دشوار نیست.
از نظر سیاسی هم، ادامه حیات اسرائیل در منطقه، بهویژه با حمایتهای کامل آمریکا، تهدیدی مستقیم برای ثبات کشورهای اسلامی است. زیرا اسرائیل، با حمایت بیقیدوشرط ایالات متحده (که تاکنون 43 قطعنامه سازمان ملل علیه اسرائیل را وتو کرده است)، بهعنوان تهدیدی برای ثبات منطقهای و موجودیت کشورهای اسلامی شناخته میشود. زیرا رژیم صهیونیسم نهتنها اشغالگر فلسطین، بلکه تهدیدی برای کل جهان اسلام است.

- راههای حمایت از فلسطین
1. دیپلماسی اسلامی علیه اشغالگری
دنیای اسلام، از افغانستان تا مراکش، میتواند با همآهنگی دیپلماتیک، فشاری واقعی بر رژیم اشغالگر وارد سازد. سازمان همکاری اسلامی، باید فراتر از بیانیهسازی، به تصویب قطعنامههای الزامآور در سازمان ملل، حمایت حقوقی از فلسطین و پیگرد اسرائیل در محاکم بینالمللی اقدام کند.
نمونهی زنده آن، شکایت آفریقای جنوبی علیه اسرائیل در دیوان بینالمللی دادگستری در ۲۰۲۴ است که به نام نسلکشی مطرح شد. اگر کشورها و دولت های اسلامی به شمول افغانستان (امارت اسلامی طالبان) در دفاع از این پرونده وارد عمل شود، میتواند با کمترین هزینه، بیشترین اثر را بگذارد.
طالبان، بهعنوان حاکمان کنونی افغانستان، وظیفه دارند در راستای مطالبات عمیق و ایمانی مردم این سرزمین، با صدور بیانیههای قاطع و حضور فعال در نشستهای امت اسلامی، نقشی پیشگام در حمایت از آرمان فلسطین ایفا کنند. تاریخ گواه است که اتحاد کشورهای اسلامی، مانند همبستگی در روز قدس، ناممکنها را ممکن ساخته و رژیم صهیونیستی را تحت فشار قرار داده است.
2. بسیج مردمی و رسانهای برای بیداری
در سطح اجتماعی و فرهنگی، بسیج عمومی در حمایت از مردم فلسطین میتواند گفتمان جهانی را متأثر سازد. روز جهانی قدس که در افغانستان نیز در سالهای اخیر گرامی داشته شده، باید با حضور گستردهتر و برنامهریزی دقیقتری برگزار شود. مردم ما، همانطور که علیه شوروی و ناتو ایستادند، میتوانند، با شعار، با تجمع و حتی با کارزارهای مجازی در پلتفرمهایی چون ایکس و فیسبوک، صدای مردم فلسطین را بلندتر سازند.
مردم افغانستان، با روحیه مقاومت و ایمان عمیق خود، میتوانند با خلق محتوا، از نوشتن مقالات و شعر گرفته تا تولید ویدیوهای افشاگرانه، نقاشیهای الهامبخش و انتشار مطالب در پلتفرمهایی مانند X، در این حرکت جهانی سهیم شوند. نمونه بارز این حمایت، تظاهرات پرشور مردم کابل و پکتیا در اکتبر 2023 بود که با حمل پرچمهای فلسطین و شعارهای ضدصهیونیستی، همبستگی خود را نشان دادند و توجه رسانههای منطقهای را جلب کردند.
علما و خطبا در مساجد، رسانهها، دانشگاهها و مکاتب نیز باید با آموزش تاریخ فلسطین و جنایات اسرائیل، این مسئله را در حافظه جمعی نسل جدید حک کنند. این تلاشها، همانگونه که تظاهرات مردمی در افغانستان آگاهی جهانی را افزایش داد، میتواند با تقویت وحدت اسلامی، فشار بر رژیم صهیونیستی را تشدید کرده و راه را برای آزادی قدس شریف هموار سازد.
3. تحریم و مقاومت: ابزار فشار امت مسلمان
تحریم کالاها و خدمات شرکتهایی که به اسرائیل کمک میکنند، یکی از مؤثرترین ابزارهای غیرنظامی برای تضعیف رژیم صهیونیستی است. کمپاین جهانی BDS از سال ۲۰۰۵ تاکنون توانسته شرکتهایی مانند HP،Caterpillar و SodaStream را وادار به عقبنشینی کند. در سال ۲۰۲۴ فروش این محصولات در کشورهای اسلامی ۳۰٪ کاهش یافت.
در افغانستان، علیرغم چالشهای اقتصادی، مردم میتوانند با شناخت کالاهای صهیونیستی و اجتناب از خرید آنها، سهم بزرگی در این جهاد اقتصادی داشته باشند. طالبان نیز میتواند واردات این محصولات را محدود کرده و بازار را بهسوی تولیدات اسلامی سوق دهد.
همچنین، کمک مالی و انسانی به سازمانهای خیریه فلسطینی و حمایت از گروههای مقاومت مشروع، یکی از راههای عملی حمایت است. عملیات طوفانالاقصی در ۲۰۲۳ نشان داد که مقاومت واقعی میتواند اسرائیل را وادار به عقبنشینی کند. ایران با حمایت از مقاومت، معادله امنیتی منطقه را تغییر داد. افغانستان نیز میتواند با ارسال کمکهای غیرنظامی، حمایت معنوی و بهویژه ترویج روحیه مقاومت، در این جهاد شریک باشد.
در کنار آن، باید کشورهایی که از اسرائیل حمایت میکنند، مانند آمریکا، بریتانیا، آلمان، کانادا و استرالیا، از سوی امت اسلامی تحت فشار دیپلماتیک و اقتصادی قرار گیرند. کمک نظامی ۳.۸ میلیارد دالری آمریکا به اسرائیل، به معنای خرید بمب برای قتل کودکان فلسطینی است. تحریم نفتی ۱۹۷۳ نشان داد که فشار اقتصادی هماهنگ چگونه میتواند دولتهای بزرگ را به تغییر سیاست وادارد.
در پایان باید تاکید کرد که جهان اسلام و به ویژه ملت مسلمان افغانستان، با تاریخ مبارزه و مقاومت، نباید در قبال مسأله فلسطین خاموش بماند. با وجود چالشهای فراوان، میتوان با حرکتهای نمادین، فرهنگی، اقتصادی و دیپلماتیک، در کنار ملت مظلوم فلسطین ایستاد. فریاد مردم ما، اگر با فریاد فلسطین یکی شود، میتواند خواب اشغالگران را آشفته سازد و بذر آزادی را در دل امت اسلامی بپاشد.

عایشه ببرک خیل