محبوبیت آیت الله خامنه‌ای در جهان اسلام و افغانستان
در جهانی پرآشوب که بسیاری از رهبران درگیر بازی‌های سیاسی و منافع زودگذرند، محبوبیت پایدار برخی چهره‌ها مانند آیت الله خامنه‌ای پرسشی اساسی پیش می‌کشد: چرا و چگونه آیت الله خامنه‌ای، به‌عنوان یک رهبر مذهبی و سیاسی، در ایران و فراتر از آن به‌ویژه در افغانستان با همه تنوع مذهبی و قومی چنین محبوبیت و اعتباری یافته است؟
این پرسش به‌ویژه زمانی پررنگ‌تر شد که یاوه‌گویی‌های اخیر رئیس‌جمهور پیشین آمریکا علیه آیت‌الله خامنه‌ای، نه‌تنها در ایران، بلکه در میان مردم افغانستان و دیگر ملت‌های منطقه، با واکنش‌های تند و محکومیت روبه‌رو شدند. از این‌رو این مقاله می‌کوشد با تکیه بر واقعیات جاری و شواهد عینی، سه عامل کلیدی این جایگاه ویژه را بررسی کند.
شخصیت مقاوم آیت الله خامنه‌ای و نگاه انسانی او
آیت الله خامنه‌ای در چهار دهه‌ی گذشته نماد ایستادگی در برابر قدرت‌های بزرگ بوده است؛ موضعی که نه در شعار، بلکه در عمل و سیاست‌گذاری کلان ایران آشکار است. از حمایت پایدار از فلسطین و یمن تا همراهی صادقانه با ملت افغانستان در مقاطع دشوار، این خط‌مشی او را به عنوان «صدای مظلومان» شناسانده است.
یکی از شاخص‌ترین جلوه‌های نگاه انسانی و فراتر از سیاست آیت الله خامنه‌ای، دستور تاریخی ایشان بود که تصریح کرد: «هیچ کودک و نوجوان افغان، حتی اگر فاقد مدارک قانونی باشد، نباید از تحصیل محروم شود.» این تصمیم، در شرایطی که بسیاری از مهاجران افغان در ایران با چالش‌های قانونی روبه‌رو بودند، به ده‌ها هزار متعلم افغان امکان تحصیل داد و برای خانواده‌هایشان امید و کرامت به همراه آورد.
از سوی دیگر، آیت الله خامنه‌ای در گفت‌وگوها و مواضع علنی خود، همواره تأکید کرده که رابطه ایران با مردم افغانستان نه‌تنها سیاسی نیست، بلکه ریشه در دین، فرهنگ و تاریخ مشترک دارد. او پس از سقوط جمهوریت و بازگشت طالبان، آشکارا گفت: «دولت‌ها می‌آیند و می‌روند، اما مردم می‌مانند.» این نگاه مردم‌محور باعث شد که بسیاری از افغان‌ها، فراتر از تفاوت‌های مذهبی و قومی، او را رهبری بی‌بدیل و صادق بدانند.
محبوبیت آیت الله خامنه‌ای در افغانستان؛ ورای مذهب و سیاست
واکنش گسترده مردم افغانستان (چه شیعه و چه سنی) به اهانت اخیر رئیس‌جمهور آمریکا، نشان داد که محبوبیت آیت الله خامنه‌ای در این کشور صرفاً یک احساس مقطعی نیست، بلکه ریشه در تجربه‌های تاریخی و عاطفی دارد. بسیاری از شیعیان افغانستان از دیرباز او را مرجع تقلید و رهبر خود می‌دانند. در عین حال، جامعه‌ی اهل سنت افغانستان نیز به دلیل مواضع ضد استکباری و دفاع صریح او از مردم افغانستان، احترام عمیقی برای ایشان قائلند.
این جایگاه، تنها محصول رویکرد سیاسی نیست؛ بلکه به‌خاطر همدلی واقعی با مردم افغانستان در دوران‌های سخت و پرتنش است. در زمانی که بسیاری از دولت‌ها نگاه امنیتی یا ابزاری به افغانستان داشتند، آیت الله خامنه‌ای از «برادران و خواهران افغانی» یاد کرد و پیوند میان دو ملت را عمیق‌تر از روابط رسمی دولت‌ها دانست. چنین سخنانی، در دل مردمی که سال‌ها جنگ و بی‌مهری دیده‌اند، معنایی متفاوت دارد.
حمایت از فلسطین و واکنش مراجع؛ نماد صداقت و اتحاد
یکی از ارکان اصلی مشروعیت و محبوبیت آیت الله خامنه‌ای، حمایت بی‌وقفه از ملت فلسطین و ایستادگی در برابر رژیم صهیونیستی است؛ موضوعی که در میان افغان‌هایی که خود قربانی جنگ و اشغالگری بوده‌اند، بازتاب گسترده دارد. برای آنان، این حمایت نشان‌دهنده‌ی پیروی از اصول انسانی و دینی است و نه یک شعار سیاسی.
پس از اهانت رئیس‌جمهور آمریکا، واکنش‌های تند مراجع عظام و شخصیت‌های بزرگ شیعه مانند آیت‌الله سیستانی و آیت‌الله مکارم شیرازی که در افغانستان مقلدان زیادی دارند نیز نشان داد که جایگاه آیت الله خامنه‌ای فراتر از سیاست روز است؛ او نماد عزت و شرافت امت اسلامی معرفی شد. بسیاری از علما و فعالان افغان نیز این اهانت را توهین به همه مسلمانان و آزادگان جهان دانستند و بر همبستگی با ایشان تأکید کردند.
این همبستگی فراتر از ایران و حتی افغانستان بود؛ چنانچه انجمن‌ها و گروه‌های مردمی در بسیاری از کشورهای منطقه نیز به حمایت از مواضع آیت الله خامنه‌ای پرداختند و او را «صدای مقاومت» در برابر استکبار نامیدند. بسیاری از افراد و گروه‌ها، حتی شجاعانه رئیس جمهور آمریکا را تهدید نمودند و برای حمایت از آیت الله خامنه‌ای اعلام نمودند که از زندگی، خانواده و تمام دار و ندار شان می گذرند.
باتوجه به آنچه که گفته شد، در یک جمع بندی کلی می توان گفت که محبوبیت و اعتبار آیت الله خامنه‌ای در ایران، افغانستان و حتی فراتر از جهان اسلام، نتیجه یک رویکرد صرفاً احساسی نیست؛ بلکه حاصل کارنامه‌ای است که در آن حمایت واقعی از مظلومان، احترام به ملت‌ها، و نگاه فراملی و انسانی به چشم می‌خورد.
چنانچه از دستور تاریخی آیت الله خامنه‌ای برای تحصیل کودکان افغان گرفته، تا سخنان صادقانه درباره پیوندهای عمیق با مردم افغانستان و حمایت همیشگی وی از فلسطین، همگی بخشی از دلایلی هستند که آیت الله خامنه ای را در نگاه میلیون‌ها انسان، به رهبری متفاوت و ماندگار تبدیل کرده‌اند.
بنابراین سخنان سخیف و یاوه‌گویی های ترامپ و توهین دشمنان نه‌تنها جایگاه و محبوبیت آیت الله خامنه‌ای را تضعیف نکرده، بلکه بیشتر آشکار کرده که مشروعیت واقعی، ریشه در صداقت، همدلی و دفاع از عدالت دارد؛ چیزی که در شخصیت و رفتار آیت الله خامنه‌ای برای بسیاری از مردم منطقه و جهان مشهود است.
#StandWithLeader
عایشه ببرک خیل
