جستجو
Close this search box.
Facebook
Twitter
Telegram
WhatsApp
Email
Print

نقش تکنوکرات‌های افغانستانی در امضای پیمان امنیتی کابل – واشنگتن

انعقاد پیمان امنیتی یکی از مندرجات موافقت‌نامه همکاری های درازمدت استراتژیک آمریکا و افغانستان (2012) بود که در زمان امضای موافقت‌نامه یادشده، علی­رغم اصرار آمریکا، به دلیل برخی ملاحظات دولت افغانستان، امضای آن به بعد موکول شد؛ چنان‌که قسمت «ب» از جزء 2 بخش 3 این موافقت­نامه تصریح شده است «طرفین مطابق دستورالعمل‌های داخلی‌شان، روی یک «موافقت‌نامه دوجانبه امنیتی» مذاکرات را آغاز می‌نمایند. این مذاکرات بعد از امضای این موافقت‌نامه همکاری استراتژیک آغاز گردیده و در ظرف یک سال نهایی می‌گردد.» هرچند این پیمان در مهلت تعیین شده امضا نشد؛ اما در این میان نقش تکنوکرات‌ها در اقناع افکار عمومی در جهت ضرورت پیمان و در نهایت امضای آن پررنگ بود که می ­تواند نوعی خیانت به مردم افغانستان تلقی شود.

  • پیمان امنیتی کابل – واشنگتن چیست؟

پیمان امنیتی افغانستان و آمریکا که پس از به‌قدرت‌رسیدن اشرف غنی، میان محمدحنیف اتمر مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور و جیمز کانینگهام سفیر آمریکا، به امضا رسید، یک معاهده دوجانبه امنیتی درازمدت است که در 8 میزان 1393 برابر با 30 سپتامبر 2014 میان دولت سابق افغانستان و ایالات متحده آمریکا به امضا رسید. این پیمان مشتمل بر 26 ماده و 2 ضمیمه است. بر مبنای ماده 2 پیمان یادشده، تقویت امنیت و ثبات در افغانستان، مبارزه با تروریزم، توانمندسازی دولت افغانستان، تقویت و حمایت پایدار از نیروهای دفاعی و امنیتی افغانستان در برابر تهدیدات داخلی و خارجی از مهم­ترین اهداف این پیمان دانسته شده ­اند که جهت دستیابی به اهداف یادشده افغانستان متعهد به رعایت موارد زیر شده است:

  1. قراردادن پایگاه ­های نظامی در اختیار نیروهای آمریکایی؛ بر اساس ضمیمه الف این پیمان، افغانستان متعهد بود که 9 پایگاه نظامی در اختیار نیروهای آمریکایی قرار بدهد که مقر این پایگاه ­ها در ولایات کابل، مزارشریف، قندهار، هلمند، خوست و ننگرهار، فراه، و پروان تعیین شده بود.
  2. معافیت از تعزیرات و محدودیت ­های گمرکی؛ طبق بند 4 ماده 16 پیمان، واردات و صادرات توسط نیروهای آمریکایی از اخذ جواز، بازرسی، پرداخت مالیات و سایر عوارض گمرکی و محصولی معاف است.
  3. معافیت از رعایت قوانین و مقررات مربوط به ورود و خروج اتباع بیگانه؛ مطابق بند 1 ماده 15 پیمان، اعضای نیروهای نظامی و غیرنظامی آمریکا چه انفرادی و چه گروهی برای ورود و خروج، از داشتن پاسپورت، ویزا و قوانین و مقررات افغانستان راجع به ثبت و کنترل اتباع خارجی معاف هستند.
  4. کاپیتولاسیون یا مصونیت قضایی؛ طبق ماده 13 این پیمان، حق کاپیتولاسیون و یا مصونیت قضایی به نیروهای آمریکایی داده شده است و افغانستان حق هیچ نوع تعقیب قضایی، اعم از جزایی و غیر جزایی را علیه نیروهای آمریکایی ندارد. در بند 1 این ماده تصریح شده است «افغانستان توافق می­ کند که ایالات متحده تعمیل صلاحیت قضایی در رسیدگی به تخطی ­های جنایی و مدنی چنین افراد را در قلمرو افغانستان حق اختصاصی خود می­ داند». در بند 4 همین ماده به عدم صلاحیت مقامات افغانستان در دستگیری و توقیف اعضای نیروهای نظامی و بخش غیر نظامی ایالات متحده، تصریح شده است. بند 5 ماده مذکور نیز می نویسد: «افغانستان و ایالات متحده موافقت می ­نمایند که اعضای نیروهای نظامی و بخش غیرنظامی آن بدون رضایت صریح ایالات متحده به هیچ محکمه بین‌المللی یا نهاد و یا دولتی تسلیم یا انتقال داده نمی شوند».
  • حیله ­ها و توجیهات تکنوکرات‌ها

تکنوکرات‌ها برای اقناع افکار عمومی از حیله ­ها و توجیهاتی کار گرفته‌اند که مهم‌ترین آن قرار ذیل هستند:

  1. افغانستان نیازمند کمک­های اقتصادی و نظامی آمریکا است؛ طرف‌داران پیمان امنیتی کابل – واشنگتن به افکار عمومی چنین تلقین می­ کردند که دولت افغانستان برای ادامه حیات خود نیازمند کمک­ های اقتصادی و تسلیحاتی جامعه جهانی و در رأس آمریکا است؛ لذا جهت تأمین این نیازمندی ­ها ضرورت به حضور آمریکایی ­ها و هم­پیمانانش در افغانستان است که تنها با امضای پیمان امنیتی ممکن می­ شود.
  2. حفظ دستاوردهای پیش از سال 2014؛ تکنوکرات ­ها با برجسته‌کردن دستاوردهای دولت جدید که به کمک جامعه جهانی به رهبری ایالات متحده حاصل شده است، چنین وانمود می­ کردند که استمرار این دستاوردها قویاً وابسته به حفظ نظام موجود و ادامه حضور جامعه جهانی است که پیمان دوجانبه امنیتی میان کابل و واشنگتن این حضور و به‌تبع آن بقا و استمرار دستاوردها را تضمین می ­کند.
  3. برچسب جانب‌داری از القاعده و طالبان به مخالفین پیمان؛ این طیف از سیاسیون افغانستانی بدون توجه به دلایل مخالفین پیمان، آنها را طرف‌دار طالب و القاعده معرفی می­ کردند و با این شگرد دنبال تحریک افکار عمومی علیه آنها بودند و چنین وانمود می­ کردند تنها راه جلوگیری از قدرت‌گیری طالبان و دیگر گروه ­های تروریستی حضور قانونی نیروهای خارجی و در رأس آن آمریکایی­ها در افغانستان است.
  4. تضمین استقلال سیاسی و حاکمیت ملی افغانستان؛ طرفداران پیمان نظامی با ایالات متحده آمریکا، با بیان اینکه حفظ استقلال سیاسی، تمامیت ارضی و حاکمیت ملی افغانستان، مستلزم بقای دولت موجود و زمینه های توسعه سیاسی، اقتصادی، نظامی و امنیتی است و افغانستان فقیر، فاقد نیروی انسانی آگاه و گرفتار با عقب‌ماندگی‌های عمیق فرهنگی و اجتماعی، جنگ خونین داخلی و مداخلات کشورهای همسایه، از تأمین این شرایط عاجز است، چنین وانمود می­ کردند که حفظ استقلال، تمامیت ارضی و حاکمیت ملی تنها با حضور جامعه جهانی و در رأس آمریکا می ­تواند تضمین شود.
کابل - واشنگتن
پیمان امنیتی کابل – واشنگتن با توجیهات تکنوکرات ها برای فریب افکار عمومی افغانستان همراه بود
  • چرا حمایت از پیمان امنیتی کابل – واشنگتن خیانت به ملت افغانستان بود؟

امضای پیمان امنیتی در بین کشورها یک امر رایج و معمولی است؛ بسیاری از کشورها جهت تأمین منافع مشترکشان اقدام به انعقاد پیمان امنیتی می­ کنند. ایالات متحده آمریکا نیز با کشورهای مختلف از جمله تعدادی از کشورهای آسیایی این پیمان را امضا کرده است؛ اما آنچه که باعث می ­شود طرف‌داران پیمان امنیتی کابل – واشنگتن را در دسته خائنان ملی قرار می­ دهد، محتوای این پیمان است.

دادن پایگاه ­های نظامی دائمی در شمال، جنوب، غرب و شرق و قلب افغانستان، معافیت از قوانین گمرکی و مالیات، ورود و خروج آمریکایی­ ها بدون رعایت قوانین مربوطه، و داشتن مصونیت قضایی نیروهای آمریکایی در خاک افغانستان که تقدیم دودستی کشور به آمریکایی­ ها است چه مفهوم جز خیانت ملی می­تواند داشته باشد؟!

این گشاده‌دستی برای آمریکایی ­ها در شرایطی صورت می­ گرفت که مذاکرات پشت پرده آمریکا با طالبان، این گروه را به دفتر سیاسی در کشور قطر می ­رساند و طالبان را از یک گروه شورشی نظامی به یک جریان سیاسی مخالف ارتقا می­داد. اصرار بر امضایی پیمان امنیتی با چنان اختیارات وسیع برای آمریکایی­ ها بدون توجه به این بازی دوگانه، جز خیانت ملی چه تفسیری می ­تواند داشته باشد؟!

کابل - واشنگتن
پیمان امنیتی کابل – واشنگتن، خیانت به مردم افغانستان بود

باتوجه به آنچه یادآوری شد، نگارنده بدین باور است که آمریکایی­ ها از همان ابتدا قصد همکاری امنیتی با دولت سابق افغانستان را نداشت، آنها در کلیات با طالبان به توافق رسیده بودند و اینکه موافقت­ نهایی را برای مدتی به تأخیر انداختند دنبال اهداف بودند که از مجرای پیمان امنیتی کابل – واشنگتن می ­توانستند به آن دست یابند.

لذا نویسنده معتقد است  امضای پیمان یادشده به آمریکایی ­ها زمینه غارت معادن، آثار باستانی و دیگر اشیای ارزشمند افغانستان را فراهم کرد. همچنین آمریکایی ها با استفاده از فرصت پیش آمده به دور از چشم نهادهای قانونی به قاچاق مواد مخدر پرداختند و در راستای تمویل، تقویت و آرایش گروه ­های تروریستی مورد نظرشان آزادی عمل بیشتری یافتند.

 

جاوید یوسفی

 

لینک کوتاه:​ https://tahlilroz.com/?p=3545

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *