امتناع طالبان از شرکت در نشست دوحه
هفته گذشته نشست دو روزه‌ای پیرامون افغانستان از سوی سازمان ملل متحد در دوحه پایتخت قطر برگزار شد. گفته می‌شود در این نشست نمایندگان 28 کشور و نهادهای بین‌المللی اشتراک کرده بودند. طالبان یک روز مانده به نشست، در اعلامیه‌ای از شرکت نکردن خود گفتند و علل آنرا دخالت حلقاتی برای نفوذ در نشست دوحه عنوان کردند.
رهبران سیاسی و فراری افغانستان که بارها تاکید کرده بودند باید به نشست دوحه دعوت شوند، نادیده گرفته شدند و در عین حال روسیه هم از حضور در نشست یادشده امتناع کرد. این نشست حاشیه‌هایی مهم‌تر از متن داشت که در این یادداشت به آنها پرداخته خواهد شد.
امتناع طالبان از شرکت در نشست دوحه؛ تیری که به‌هدف خورد
وزارت خارجه طالبان یک روز قبل از نشست دوحه، در اعلامیه‌ای از شرکت نکردن در این نشست گفت و افزود: امارت اسلامی افغانستان بر این باور است که نشست نمایندگان ویژه کشورهای مختلف در دوحه به ریاست آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، فرصت خوبی بود تا گفتگوهای صریح و سازنده در مورد موضوعات مورد اختلاف صورت می‌گرفت و وزارت امور خارجه به سازمان ملل متحد تصریح کرده در صورتی که امارت اسلامی به‌عنوان یگانه طرف مسئول به نمایندگی از افغانستان شرکت می‌کند و زمینه برای گفتگوهای واضح در سطح عالی میان هیئت افغانستان و سازمان ملل متحد در مورد تمامی مسائل مساعد شود؛ اشتراک مفید خواهد بود، اما به دلیل عدم پیشرفت دراین‌باره، اشتراک بی‌نتیجه توسط امارت مفید دانسته نشد.
طالبان در ادامه اظهار داشتند: در صورتی که ملل متحد حقایق موجود را درک کند و تحت فشار شماری از طرف‌های محدود قرار نگیرد و این نکته را مد نظر قرار دهد که نظام کنونی افغانستان مانند رژیم بیست سال گذشته تحت تأثیر کسی قرار نمی‌گیرد؛ امکان دارد در گفتگوها با امارت اسلامی افغانستان پیشرفت صورت گیرد.
امتناع طالبان از شرکت در نشست دوحه نکاتی مهمی را در خود گنجانیده بود. طالبان با این اقدام، مستقل بودن خود را نمایش داد و خاطر نشان کرد که برعکس برخی تحلیل‌ها، حاکمیت افغانستان قدرت تصمیم‌گیری را دارد که در اعلامیه وزارت خارجه نیز به آن تذکر رفت. پس از ختم نشست دوحه، این نکته به‌خوبی روشن شد که نشست یادشده تحت نفوذ امریکا قرار داشت و در آن از منافع افغانستان و کمک به این کشور خبری نبود که با این وضع، تحلیل طالبان از دخالت جناح‌های خارجی کاملاً دقیق و به‌موقع بود. تیر طالبان به‌هدف خورد و توانستند خود را از دامی که امریکا پهن کرده بود، نجات دهند.
خیانتِ بانیان نشست دوحه به افغانستان
سازمان ملل متحد واضحا به افغان‌ها و افغانستان خیانت کردند و قصد داشتند یک معامله دیگری را روی افغانستان انجام دهد. حضور چهره‌هایی مثل لطف‌الله نجفی زاده و میترا مهران به‌نمایندگی از جامعه مدنی و زنان افغانستان مصداق بارز خیانت بود، زیرا این چهره‌ها و امثالهم در امریکا و زیر پرچم این کشور زندگی می‌کنند، پس چگونه می‌توانند از خارج کشور، نمایندگان میلیون‌ها افغان باشند.
اگر قصد و نیت سازمان ملل، کمک به افغانستان می‌بود، نمایندگانی را از داخل کشور در این نشست دعوت می‌کرد که به‌معنی واقعی نمایندگان مردم افغانستان می‌بودند، ولی جای این نمایندگان خالی بود و یک نشست فرمایشی و ساختگی برگزار شد که کوچک‌ترین بازخورد و نتیجه‌ای نداشت. ناکامی نشست دوحه، ارزش گروه تماس منطقه‌ای را به‌مراتب بالا برد و این مهم را خاطرنشان کرد که کشورهای منطقه باهم می‌توانند صلح‌آمیز زندگی کنند و روابط خوبی داشته باشند.
قماربازان ناامید شدند
چهره‌های فراری افغانستان مثل محقق، دوستم، مسعود و عطا تا آخرین لحظه تلاش کردند تا در نشست دوحه دعوت شوند، ولی چنین انتظاری فقط انتظار باقی ماند. هدف این چهره‌ها، جا باز کردن بین جهانیان بود تا تربیونی پیدا کرده و باد به غبغب بیندازند و بگویند که اگر می‌شود سهمی هم به آنها بدهند.
چندین دهه بود که چهره‌های یادشده دورهم بر سر افغانستان و زندگی افغان‌ها قمار زدند و باختند و ساختند و به‌نفع بیرونی‌ها فعالیت کردند. ولی این نکته را درنظر نگرفتند که این قماربازی‌ها، ممکن است زندگی خود شان را تاراج کند که در سال 2021 با سقوط جمهوریت این اتفاق افتاد و رهبران سیاسی به ملت پشت کردند و از کشور فرار نمودند. این رخداد سبب شد که همه چیز خود را ببازند و تا عمر دارند جایگاه و پایگاهی بین افغان‌ها نداشته باشند.
نتیجه‌گیری
نشست دو روزه دوحه برای سازمان‌ملل و امریکا هیچ نتیجه‌ای نداشت و حتا نتوانستند نماینده‌ای را که درنظر داشتند، برای افغانستان تعیین نمایند. طالبان با اجتناب از حضور در این نشست، استقلالیت خود را به‌نمایش گذاشتند و امتناع طالبان از شرکت در نشست دوحه قطعا یک اقدام جسورانه و زیرکانه‌ای بود.
نشست دوحه شباهت زیادی به نشست بُن داشت، ولی اقدام به‌موقع طالبان و هوشیاری همسایه‌ها و همین‌طور بدبازی کردن بانیان این نشست، ناکامی را برای خودشان رقم زد. البته رهبران فراری افغانستان هم از سهم این نشست بی‌نصیب نماندند و با دعوت نشدن به نشست دوحه این سهم برای شان رسید که همگی شان مهره‌های سوخته و از بین رفته هستند که دیگر هیچ جایگاهی داخلی و خارجی ندارند.
سید الیاس احمدی
